Börn og menning - 01.04.2002, Blaðsíða 27

BÖRN OG /v\ENN|N6
Kristín Ragna Gunnarsdóttir:
Innihaldsríkt útlit
Bœkur höfða mismikið til okkar við fyrstu sýn. Höfundarnafn og titill geta vegið þungt en
hönnun bókarkápu hefur einnig mikil áhrif Góð bókarkápa sker sig úr fjöldanum og er ein
sterkasta auglýsing bókarinnar Hún er andlit verksins og gefur fýrirheit um efnistökþess og
stíl. Myndmál, leturmeðferð og litaval eru notuð til að koma vissum skilaboðum á framfœri um
bókina og markhóp hennar. Þegar best tekst til myndar útlit kápu og bókar heildstœðan
ramma utan um textann og kallast á við hann.
Ég skoðaði útgáfu á íslenskum bamabókum
síðastliðins árs út frá samspili bókarkápu og texta. NS
mínu mati stóðu þrjár bækur upp úr að öðmm ólöstuðum.
Verkin sem um ræðir em, Sagan af Pomperipossu með
langa nefið, Lísa og galdrakarlinn í Þarnæstugötu og
Niko. Bókakápur þeirra eiga það sameiginlegt að vera
vel hannaðar, vekja athygli og gefa ýmislegt til kynna
um innihald bókanna.
Sagan af Pomperipossu með langa nefið er
myndabók. Format bókarinnar er á þverveginn og
myndbygging kápunnar er athyglisverð því brugðið er út
af algengri miðjusetningu. Galdrakerlingin Pomperi-
possa stendur dökklædd til hægri á bleikum bakgmnni.
Hún lokar kápunni á ógnandi hátt. Skærbleiki liturinn
vekur eftirtekt og er skemmtileg andstæða illu
nomarinnar. Hið langa nef kerlingar skagar út í opið
rými og fær við það aukið vægi. Nefið lengist í hvert sinn
er Pomperipossa galdrar og á kápunni hefur það
svigrúm til þess. Titill bókarinnar skapar sterka
grunnlínu neðst á kápunni. Hann er undir öðmm fæti
söguhetjunnar, klunnalegur og svartur eins og hin
myrka Pomperipossa. Glettin teikningin er í anda
frásagnarraddar bókarinnar. Ef vel er að gáð sjást grimm
augu og tennur á skóm Pomperipossu. Þetta gefur
skaplyndi eigandans til kynna og vísar í söguþráðinn.
Pomperipossa breytir öllum er á vegi hennar verða í hlut
eða dýr, ketil eða kött. Á bakhlið kápunnar er vignetta af
stundaglasi og plöntu. Myndin skapar spennu og vísar í
tímann. Pomperipossa breytist í stein í sögulok en
verður samt eins og hún á að sér að vera, einu sinni á ári.
Og þá er best að vara sig.
Þetta er vel hönnuð bók og kápan dregur lesandann
inn í ævintýrið á sama hátt og skógurinn lokkar
fómarlömbin til Pomperipossu.
Lísa og galdrakarlinn í Þarnæstugötu er saga með
bókmenntalegum skirskotunum, eins og titillinn gefur
til kynna. Þetta ber hin ævintýralega bókarkápa með sér.
Myndskreytingin er stórskemmtileg og á heiðurinn að
því að kápan fangar athygli manns. Sérstakt
andrúmsloft hennar hæfir sögunni og vekur forvitni á
persónum bókarinnar. Aðalsöguhetjan, Lísa, stendur í
forgmnni og horfir til okkar óömgg og hálf biðjandi.
Hún er nýstrokin að heiman, komin á ókunnar slóðir og
fær lesandann með í för. Lísa stendur vinstra megin á
25