Studia Islandica - 01.07.1982, Blaðsíða 107

105
þínu ekki verið til. Þau höfðu verið sem einn andi og eitt
hold:
Der var som et hemmeligt Forbund imellem dem. Forklaringer be-
hovedes aldrig - dertil forstod de hinanden for godt. Hvad andre Men-
nesker brugte lange Samtaler til, kunde de meddele hinanden gennem
et enkelt lille Ord.86
Þetta „leyndarsamband“ afdráttarlausrar samkenndar var
sá lífsins brunnur sem maðurinn sótti alla hamingju sína í.
Bros hennar var honum uppspretta tilgangs og fullnægju:
- i sit Smil gav hun sig selv helt og fuldt. Det var ufatteligt, at et Men-
neske kunde smile saaledes. Saa rigt - og givende - og forstaaende, -
saa uskyldigt alvidende og alttilgivende.87
Bros hennar var heilagt í dýrlegu sakleysi sínu, aflbrunn-
ur lífstrúar og gæfu:
Det Smil havde gjort hende til noget af en Guddom for ham - han
som ingen anden Guddom ejede, - i sin Angst for at fomedre sin Sjæl,
ingen anden Guddom turde eje.88
Og ekkjumaðurinn spyr hvemig manneskja sem á óendan-
leikann innra með sér geti dáið.
Þessi trú á guðdómleika manneskjunnar og fullkomið
trúnaðarsamband í millum manna kemur víða fram í rit-
um Gunnars á árunum fyrir 1920. Helga í Ströndinni
og Margrét í Vargi í véum húa til dæmis báðar yfir ofur-
mannlegum þrótti sem samslunginn er takmarkalausri
góðfýsi. Fórnin og kærleikurinn eiga að vera þeirra innsta
eðli. Gunnar Gunnarsson festi von sína við slíkar mann-
eskjur; tilvera þeirra kom í veg fyrir algera upplausn og
örvæntingu. Guðdómsneistinn í manneskjunni var hið eina
sem gat sætt haim við lífið, því að allir aðrir guðir höfðu
brugðist - og án guðs yrði ekki lifað!
í Ekkjumanni er mennskum guðdómi stefnt gegn hinni
líffræðilegu nauðsyn sem allt líf virðist lúta. Niðurstaða
sögunnar er fólgin í sigri lífs og kærleika þrátt fyrir tortím-
inguna. Ástkonan - kvenengillinn — deyr en bros hennar
og andi lifa áfram í sál mannsins: