Studia Islandica - 01.07.1982, Blaðsíða 149

147
takmörkunum. Hafið er vissulega óviðjafnanlegt, en enginn
kemst lífs frá því að kafa til botns í því.
2. „I believe the moment of birth / Is when we have
knowledge of death,“ sagði Eliot. Epli skilningstrésins jafn-
gildir vitundinni um dauðann. Sá sem hefur etið verður
ekki samur á eftir.
Móðir drengsins deyr. Guð og dauðinn ræna henni ófor-
varendis og heimurinn hrynur í rúst. Samtímis vaknar með
drengnum sektarkennd - syndin er komin til sögu, frið-
löndin að baki. Honum finnst hann bera ábyrgð á dauða
móður sinnar: hann hafði gengið hana ofan í jörðina. Sekt-
arkenndin magnar myrkrið sem innlykur hann og hótar
að hremma hann. Tilveran missir sinn trygga svip og dreng-
urinn vaknar í gerbreyttri veröld:
Dagene, Solen, Lyset - hans Dag- og Natdromme - alt var for-
andret. Han havde lært en Rædsel at kende, som ingen og intet kunde
beskytte ham imod.133
Drengurinn rumskar utan aldingarðsins á framandslóð-
um. Náttúran hefur snúið við honum baki, og skihð hann
eftir einan í heiminum. Dauði móðurinnar rýfur festing-
una, allsherjarsamræmi og algyði hverfast í óbærilegt
dauðafarg. Sút og kvíði verða hlutskipti hans.
Þessi reynsla lifir með drengnmn en smám saman sljóvg-
ast broddur hennar. Hann kemst yfir versta sársaukann
með því að gefa sig einverunni á vald - og fleygja sér í
faðm sjálfsblekkingarinnar:
Kun naar han var ene, var han lykkelig. Men da var han ogsaa
virkelig lykkelig. For i Ensomheden havde han lært at tage igen i
Fantasien alt det Virkeligheden nægtede ham.134
Milli drauma hans og forsendna í veruleikanum er ekkert
samræmi.
Þetta er tími klofnings í lífi Skúla. Öljósar þrár og trega-
fullar minningar ánetja sál hans. Hann er „heimilislaus“
og reynir að flýja aðstæður sínar eftir stigum draum-
óranna. Vaknandi fýsnir holdsins magna kreppuna og