Dagur - 12.02.1988, Blaðsíða 13

hafði vakað sjálfum. Pótti þeim
strax, sem meira en meðalmaður
væri hér að verki, þar sem Jónas var.
Eftir dvölina í Askov gekk Jónas í
skóla í Kaupmannahöfn. Síðan
dvaldi hann í París og í Oxford til
þess að læra mál þeirra þjóða, kynn-
ast háttum þeirra, menntun og
menningu. Las hann jafnan af miklu
kappi og mun óhætt að fullyrða, að
honum hafi orðið dvalir þessar og
ferðalög notadrýgri til þroskunar og
sannmenntunar, heldur en þó að
hann hefði gengið í gegnum háskóla.
Enda vita þeir gerst, sem þekkja Jón-
as best, skilningsgáfu hans, gerhygli
og víðsýni, hversu ágætlega
menntaður maður hann er og víðles-
inn.
Störf
Eftir heimkomuna fékk Jónas fljótt
embætti við Kennaraskólann og
starfaði þar í nokkur ár. Um svipað
leyti valdist hann til forustu í Sam-
bandi ungmennafélaga íslands;
gerðist formaður þess og ritstjóri
Skinfaxa. Þótti blaðið þá þegar svo
vel ritað, að af bar flestu í íslenskri
blaðamennsku um það leyti. Lét
blaðið sig marga hluti skipta og þótti
taka heldur ómjúkum tökum á ýms-
um meingöllum í íslensku þjóðlífi.
Kennaraskólinn var í sínum nokkuð
föstu skorðum og ekki auðvelt að
beita þar vaxandi kröftum afburða-
mannsins. Svipað mátti og segja um
ungmennafélögin, sem eftir eðli sínu
hlutu að halda sér innan ákveðinna
takmarka í afskiptum sínum af þjóð-
málum og voru auk þess að mestu
hugræns eðlis. í hvorugu starfmu
fann Jónas anda sínum fullnægju né
kröftum sínum hæfilegt viðfangsefni.
Uann óx upp úr báðum. Þá fer hann
að gefa sig við stjórnmálum. En um
leið dofnar smátt og smátt yfir starf-
semi hans í þágu ungmennafélag-
anna og má með nokkuð miklum
rétti segja, að úr því yrði hún honum
ekki til álitsauka. Þess verður þó að
gæta, að á því verður ekki byggður sá
dómur, að Jónas hafi verið athafna-
laus og tómlátur um velferðarmál.
Fremur má segja að starf hans og
ástundun yxi, en hvorutveggja var
beint inn á svið stjórnmálanna, þar
sem beið ótæmandi verkefni, að
byggja upp úr rústunum.
Um þetta leyti voru íslensk
stjórnmál að færast nær og nær
merkilegum tímamótum. Afburða-
menn undanfarandi áratuga voru
búnir að slíta kröftum sínum í lang-
stæðri og seinunninni stjórnmála-
baráttu við Dani. Öll útvígi voru
unnin. Aðeins var eftir að semja um
uppgjafarskilmála Dana. Deilan var
komin inn fyrir umgerð hárfínna
ríkisréttarskýringa, sem alþýða
manna botnaði lítið í. Áhugi manna
var að dofna. Löng togstreita með
smásigrum sló fölskva á eldinn í hug-
um manna og nam burtu úr sjálfum
úrslitunum því nær alla sigurgleði.
Stjórnmálabaráttan við Dani hafði
beint hugum manna að langmestu
leyti út á við. Jafnvel þó á þeim árum
væri unnið slíkt þrekvirki sem bygg-
Jónas Þorbergsson.
ing landsímans, má að mestu þakka
það frábærum dugnaði eins afreks-
manns, Hannesar Hafsteins. En
innanlandsmálin lágu að mjög miklu
leyti óhrevfð. Þannig er ástandið í
landinu, þegar Jónas grípur inn í.
Hann sér þegar að tími er kominn til
þess að snúa huga þjóðarinnar inn á
við og beita afli hennar á viðreisnar-
málin innanlands. Jafnframt var
honum það ljóst, að hinir eldri flokk-
ar voru um of bundnir sínu viðfangs-
efni; foringjar þeirra voru um of
gengnir upp í sínum afreksverkum til
þess að hægt væri að vænta í þeim
hópi ákveðinna stefnuskipta og æski-
legs harðfylgis í viðreisnarbarátt-
unni innanlands. Úrlausnin var sú,
að byggja upp nýjan stjórnmálaflokk,
en láta hið horfna hirða sína menn.
Þá er það sem hann fer að vinna að
því, að sameina unga menn og eldri
um allt land og undirbúa stofnun
Tímans. Takmarkið er að fylkja liði
ungra manna í hægfara framsókn og
byggja upp öflugasta þjóðmálablað,
sem út hafi komið á íslandi til þessa.
Hvorugt var áhlaupaverk, og þegar
óhlutdræg Saga lætur Jónas njóta
sannmælis, mun hún ekki telja það
smámuni, sem honum hefir áunnist
á þessum árum, enda þótt aldrei
verði skrásettir þeir tugir bréfa, sem
hann langtímum saman sendi með
hverjum pósti, öll næturvinna hans,
allir þeir peningar, sem hann í fátækt
sinni yarði til framgangs hugsjón
sinni. Árið eftir að Tíminn byrjaði að
koma út, brá Jónas sér hingað til
Akureyrar og stofnaði Dag.
TIMINN
liuðioni). Þar cr lckið
Kcjkj»»Ik, 1«. "kr1 11,n-
IniiUaiiKtir.
| Að |.M
, ilarlcRa
L'm nokkur unib.níarin misscri; l.l.ðið mu
hafa vcrið k ilónnni samlók «11-, litur það
mnrKrn clilri or ynKri manna afjlausn l*eir
ýmsuin ilclluni v iðsvcgar um lun.l, umlirslaða
■cm slcfnt liufa að |»vi. að is- Kr l»ar
Ain skifiisl fran"-—*cn
. n na 4»lir ... ! gern bað nxstuni frSgangssók að
““»>» - ^ ivo"'
I.M É ....... „»|f»M.IÍ...«.lW *•» »,l ,0» viöir tvurli .»
» m. w * »*•. o«!|,,,.k,í '■„•„i*<*>*iuvtMMrn.
r;; ~r;:;:rr;Æ
fvrs? uVndua^buú-n-1 |iút! 0» *••»«»• *'* '**|* jrí'^'^öuifu '«Mk. n«U-
DAOUR
kemur úl tvi»var í mán-
vöi og kostar 2 kr. árg.
Qjaldd. 1. júlí.
DABUR
afqreiðslu-
og innheimtumaður:
Ráðhúsatíg 4.
Lárus /. Rist. Talstmi 31.
Ritstjóri: lngimar Eydal
1. ár.. Akureyrl 12. tebrúnr 1918. 1. blaö.
7/7 Til skamr jikipast í stj esendanna. ns tíma hafa íslendingar órnmálaílokka eftir af- UMI". sem hjer hefir verið vikið að, setja mót sitt á meðferð og framkvæmdir flestra mála á þessum tímum, þó þau heyri ekki beint undir verslun- ■ekkí lengri tíma en 20 til 30 árum. Þá voru þau ekki mikil fyrirferðar og ljetu menn sjer þó nægja. Menn verða að temja sjer nægjusemi nú .m» Nokkur.
Jónas frá Hriflu var hamhleypa til verka. Hann var frumkvöðull að stofnun Tímans og
árið eftir að Tíminn byrjaði að koma út, brá Jónas sér til Akureyrar og beitti sér fyrir
stofnun blaðs í Norðlendingafjórðungi. Það blað var Dagur.
Dagur 70 ára
13