Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2016, Qupperneq 87

Héraðsskjalasafn Austfirðinga 1976-2016. Ágrip af 40 ára sögu
2003 að Amdís Þorvaldsdóttir og Hrafnkell A.
Jónsson fóru á fímm staði - Djúpavog, Egils-
staði, Skriðuklaustur, Eskiijörð og Seyðisfjörð
- og héldu sýningar eina kvöldstund á efni úr
Ljósmyndasafni Austurlands. Þar voru ekki
aðeins sýndar myndir heldur var tækifærið
líka nýtt til að kynna starfsemi safnsins fyrir
sýningargestum. Næstu ár var farið í sambæri-
legar ferðir til félagasamtaka og í Mennta-
skólann á Egilsstöðum.
Sýningarferðir með myndefni og kynn-
ingu á starfsemi safnsins voru endurvaktar
haustin 2011 og 2012. Þá heimsóttu Amdís
Þorvaldsdóttir og Hrafnkell Lárusson
ljóra þéttbýlisstaði hvort haust. Form allra
sýninganna var hið sama. Þær hófúst á stuttri
kynningu forstöðumanns á starfsemi héraðs-
skjalasafnsins, að henni lokinni sýndi Amdís
ljósmyndir á tjaldi og vom ferðimar m.a. nýttar
til að afla upplýsinga meðal gesta um óþekktar
myndir. Það sem gerði þessar sýningar frá-
bmgðnar hinum fyrri (árið 2003) var síðasti
dagskrárliður hverrar sýningar. Þar voru sýnd
valin myndbrot úr safni Austfírska sjónvarps-
félagsins, sem yfírfærð vom á DVD-form
árið 2010. Fyrir hverja heimsókn vora valin
til sýningar myndbrot sem áttu við hvem
sýningarstað.
Hin síðari ár hefúr verið leitast við að setja
upp nýja sýningu á hverju ári. Það háir þó
sýningahaldi að héraðsskjalasafnið hefúr ekki
sérstakan sýningarsal. Árin 2015 og 2016
vora engu að síður settar upp veglegar marg-
miðlunarsýningar í Safnahúsinu. Auk þeirra
hefur héraðsskjalasafnið staðið fyrir ýmsum
viðburðum og sýningum öðrum, ýmist eitt eða
í samvinnu við aðra, t.d. Minjasafn Austur-
lands og Menningarmiðstöð Fljótsdalshéraðs.
Útgáfustarf
Ármann Halldórsson vann að bókaútgáfú sam-
hliða störfúm sínum íyrir héraðsskjalasafnið
og arftakar hans í stóli forstöðumanns hafa
allir sinnt útgáfú með einum eða öðram hætti,
oftast þó á eigin vegum. Stærri útgáfúverkefni
á vegum safnsins sjálfs hafa verið fá. Hér
verður í stuttu máli rakin saga þess stærsta.
Á fundi stjórnar safnsins í janúar 1982
var ákveðið að héraðsskjalasafnið beitti sér
fyrir gerð prentsmiðjuhandrits af sýslu- og
sóknalýsingum Múlasýslna frá því um 1840,
sem prestar og sýslumenn á þeim tíma gerðu
að undirlagi Hins íslenska bókmenntafélags.
Verkefnið fór vel af stað og gekk ágætlega
að safna fé fyrir útgáfuna auk þess sem sam-
starfsaðilar fengust. Sigurður Oskar vann að
handritsgerð árin 1984 og 1985. Árin þar á
eftir lá vinna við handritsgerðina niðri og
er gerð grein fyrir því í starfsskýrslu ársins
1989. Þar er tekið fram að enn sé nokkuð í
land með að prentsmiðjuhandrit sé tilbúið
og að auki hafí Grímur M. Helgason, sem
tekið hafði að sér að ritstýra útgáfúnni, látist á
árinu. Árið 1991 er kominn skriður á verkefnið
á ný og var þá leitað til Sögufélags um að
hafa umsjón með útgáfunni. Sýslu- og sókna-
lýsingar Múlasýslna komu loks út árið 2000.
Indriði Gíslason, Páll Pálsson og Finnur N.
Karlsson sáu um útgáfúna en útgefendur vora
Sögufélag og Örnefnastofnun. Óhætt er að
segja að þetta sé viðamesta útgáfuverkefni sem
héraðsskjalasafnið hefúr tekið þátt í.
Héraðsskjalasafnið hefúr nær allan sinn
starfstíma gert jólakort og sent velunnuram
safnsins og öðrum sem það á samskipti við.
Utgáfajólakortanna hófst árið 1978 að fram-
kvæði Auðunar Einarssonar, sem fyrstu árin
hafði umsjón með gerð kortanna. Þau eru
ekki hvað síst hugsuð sem kynningarefni,
til að vekja athygli á starfí safnsins og til að
koma á framfæri þakklæti til velunnara. Þeirri
venju hefúr oftast verið haldið að tileinka hvert
jólakort minningu einstaklinga sem lagt hafa
ríkan skerf til menningar- og fræðastarfs á
Austurlandi.
Ekki er hægt að láta þessum kafla lokið
án þess að minnast stuttlega á tengsl byggða-
söguritsins Múlaþings og héraðsskjala-
85