Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2016, Side 137

Hreindýraveiðar haustin 1955 og 1956
Hreindýraskytta ífœri. Skyttan á myndinni er Jónas Jónasson (f.1907 - d. 1981) á Bessastöðum í Fljótsdal. Þetta
er mynd úr leiðangri Helga Valtýssonar og fleiri sem farinn var til að rannsaka og veiða hreindýr. Afrakstur
ferðarinnar var bókin, A hreindýraslóðum. Ljósmyndari: Eðvarð Sigurgeirsson. Eigandi myndar: Ljósmyndasafn
Austurlands.
að akfæram slóðum. Kvöldið áður en leggja
skyldi á heiðina reið ég inn í Finnstaði og baðst
þar gistingar hjá Jóni Amasyni skólabróður
mínum. Morguninn eftir var ég snemma á
fótum og fór á fararskjótum mínum vestur
yfír Lagarfljótsbrú og stefndi í Fjallssel, þar
munum við hafa mælt okkur mót. Þaðan var
haldið á tveimur jafnfljótum eftir gömlum
götum upp á heiðina.
Ekki var langt liðið á dag þegar á vegi
okkar varð aldinn gráhærður höfðingi, sem
sé sjálfur „hreindýrakóngurinn". Mér fannst
hann standa vel undir nafni með ró og mikil-
leik heiðarinnar í svipnum.
Friðrik, sem einnig var fótgangandi kom
í veg fyrir okkur á heiðinni frá bæ sunnar
í Fellunum og héldum við nú áfram, fímm
saman til suðurs, skimandi eftir bráð.
Um þetta stefnumót hafði verið samið
i símtölum og hóf nú Friðrik að uppfræða
okkur unglingana úr lágsveitunum um alla
siði góðra veiðimanna, og þeirra sem um
óbyggðir fara. Mér er sérstaklega minnisstætt
þegar hann var að kenna okkur að grandskoða
landið í kíki, skorða sig vel af við hæfilega
stóran stein og flana ekki að neinu. Felulitir
náttúrannar eru sannarlega ekkert kák hjá
skaparanum, þar sem hreindýrin era annars
vegar, því var best að fara að engu óðslega.
Eins er mér það afar minnisstætt, þegar við í
fyrsta skipti höfðum áð, til þess að næra og
hressa okkur á nestinu, hvað hann áminnti
okkur ljúflega, að skilja ekki neitt rusl eftir
á víðavangi. Eg minntist þess líka, seinna
um haustið, hvað mér fannst það skrítið að
ég hefði aldrei séð neitt athugavert við það
þegar ég og smalafélagar mínir dreifðum í
kingum okkur umbúðum utan af nesti þar
sem matast var úti í ómengaðri náttúranni í
smalamennskum. Þessi hógværa áminning
höfðingjans hefur fylgt mér til þessa.
Þessi ferð okkar mun hafa hafist upp úr
15. sept. svo rökkrið fer að síga að upp úr
klukkan sjö að kvöldi. Það var um það leyti
að dýranna varð vart. Það fór léttur fiðringur
um okkur ungu mennina. Var nú skipt liði,
skotmenn og kóngurinn ætluðu að freista
þess að fella eitt eða fleiri dýr, en við Sveinn
skyldum reisa tjald og taka upp nesti og nytja-
hluti. Allt gekk þetta samkvæmt áætlun, þeir
sem til veiða fóru komu með kjöt af hrein-
dýrskálfi í kvöldmatinn og við fengum allir
135