Fréttablaðið - 26.11.2021, Qupperneq 18

2021
2020
Covid-19 á Íslandi
fe
br
úa
r
janúar
fe
br
úa
r
m
ar
s
m
aí
júní júlí
október
nóvember
september
ap
rí
l
ap
rí
l
m
aí
jú
ní
jú
lí
september
október
desember
27.
Fyrsti upplýsingafundur
almannavarna haldinn.
6.
Fyrsta innanlandssmitið.
22.
Fyrsta bylgja farald-
ursins nær hámarki.
2.
Appið Rakning C-19
tekið í notkun.
15.
500 manns mega
koma saman.
14.
Tími í sóttkví styttur
úr 14 dögum í sjö.
25.
Landspítali færður
á neyðarstig.
29.
Bólusetning gegn
Covid-19 hefst.
13.
20 manns mega koma saman.
24.
50 manns mega
koma saman.
25.
Neyðarstigi almannavarna lýst yfir á
Íslandi. Tíu manns mega koma saman.
10.
50 mega koma saman.
15.
300 mega koma saman.
26.
Allar takmarkanir á sam-
komum felldar úr gildi.
1.
Sýnatöku hætt á landamærunum
hjá þeim sem framvísa gildum
vottorðum um bólusetningu.
20.
2.000 manns mega
koma saman.
10.
500 manns mega
koma saman.
12.
50 manns mega
koma saman.
25.
150 manns mega koma saman.
23.
Hraðpróf tekin í notkun.
28.
Heimild fyrir bólusetningu
barna 12-15 ára.
25.
200 mega koma saman.
29.
Breyttar reglur um
sóttkví og einangrun.
28.
Fyrsta tilfelli Covid-19
greinist á Íslandi.
13.
Íslensk erfðagreining hefur að
skima fyrir Covid-19.
16.
Samkomubann sett á í
fyrsta sinn. 100 manns
mega koma saman.
24.
Hertar takmarkanir, 20
manns mega koma saman.
4.
50 manns mega
koma saman.
30.
Hert samkomubann, 100
manns mega koma saman.
18.
Skemmtistöðum
lokað tímabundið á
höfuðborgarsvæðinu.
31.
Mestu takmarkanir hingað til
taka gildi. Tíu mega koma saman.
19.
Krafa gerð um framvísun vottorðs á neikvæðu
PCR-prófi fyrir brottför og komu til landsins.
15.
20 manns mega
koma saman.
mars
15.
500 mega koma saman.
Rúmlega
sautján
þúsund
tilfelli
Covid-19
hafa verið
staðfest
á Íslandi
frá því
að fyrsta
tilfellið
greindist
hér í lok
febrúar á
síðasta ári.
89%
lands-
manna
sem náð
hafa tólf
ára aldri
eru full-
bólusett.
Birna Dröfn
Jónasdóttir
birnadrofn
@frettabladid.is
Næstum 21 mánuður er liðinn
frá því að fyrsta tilfelli Covid-
19 greindist á Íslandi. Síðan þá
hefur veiran haft mikil áhrif
á þjóðina. Þórólfur Guðnason
sóttvarnalæknir líkir sam-
bandi veirunnar og þjóðar-
innar við ofbeldissamband.
COVID-19 Á sunnudaginn er liðinn
21 mánuður frá því að fyrsta tilfelli
Covid-19 greindist hér á landi. Þann
28. febrúar 2020 greindist íslenskur
maður með sjúkdóminn eftir að hafa
verið í ferðalagi á Norður-Ítalíu. Þau
smit sem greindust dagana á eftir
mátti öll rekja til Norður-Ítalíu og
Austurríkis, en þann 6. mars greind-
ist hér fyrsta innanlandssmitið.
Í kjölfar þess lýsti ríkislögreglu-
stjóri yfir neyðarstigi almannavarna,
í samráði við sóttvarnalækni. Fyrsta
bylgja faraldursins náði hámarki
um 22. mars en þann dag voru stað-
fest smit 568 talsins. Hinn 16. mars
var sett á samkomubann á Íslandi
í fyrsta sinn og máttu ekki fleiri en
100 manns koma saman. Viku síðar
voru samkomutakmarkanir hertar
og mörkin sett við tuttugu manns.
Takmarkanir mánuðum saman
Síðan samkomubann var sett á í
fyrsta sinn á Íslandi, hefur þjóðin
að mestu búið við einhvers konar
takmarkanir. Grímunotkun, styttri
opnunartími, sótthreinsun og þrí-
eykið, eru hugtök sem landsmenn
hafa þurft að venjast. Sama má segja
um orðin fordæmalausir tímar,
smitskömm, örvunarskammtur og
innanlandssmit.
Nú erum við stödd í miðri bylgju
faraldursins, sem Thor Aspelund líf-
tölfræðingur segir að hafi enn ekki
náð hámarki. Í gildi eru reglur sem
segja að ekki megi fleiri en fimmtíu
einstaklingar vera í sama rými og
tryggja þarf einn metra á milli fólks
sem ekki er í nánum tengslum. Þar
sem það er ógerlegt er grímuskylda.
Mikið hefur verið rætt um sam-
komutakmarkanir í tengslum við
viðburði og lífsviðurværi þeirra sem
að þeim koma. Aðstandendur skipu-
lagðra tónleika og viðburða sendu
frá sér yfirlýsingu þann 10. nóvem-
ber, þar sem þeir biðluðu til stjórn-
valda um að þrengja ekki frekar að
ábyrgu viðburðahaldi.
Þegar hertar sóttvarnarreglur
tóku gildi tveimur dögum síðar voru
Veruleg áhrif
veirunnar á
land og þjóð
gerðar undanþágur varðandi við-
burði og er nú heimilt að hafa allt að
500 manns í hverju rými, svo lengi
sem allir gestir framvísi neikvæðri
niðurstöðu úr hraðprófi.
Ofbeldissamband við veiruna
Fyrir ári síðan sagðist Þórólfur
Guðnason sóttvarnalæknir, í samtali
við Fréttablaðið, hafa undirbúið sig
fyrir atburði eins og heimsfaraldur
í mörg ár.
Þá sagði hann þjóðina eiga hrós
skilið og dáðist að því úthaldi sem
fólk hefði sýnt þrátt fyrir allt. „Nú
þurfum við bara að halda áfram
þessum samtakamætti,“ sagði Þór-
ólfur. Fréttablaðið hafði samband
við Þórólf aftur nú ári síðar og spurði
hann hvort þjóðin hefði hlustað og
haldið samtakamættinum áfram.
Þórólfur segir svo vera og sam-
takamáttinn það sem skipt hafi
mestu máli. Þrátt fyrir ólíkar skoð-
anir fólks varðandi þær aðgerðir
sem gripið hafi verið til, sé ljóst að
þær hefðu ekki verið til neins ef fólk
hefði ekki farið eftir þeim.
„Ég byggi mínar tillögur á þeim
gögnum sem ég hef, en ekki tilfinn-
ingu. Þó að einhver segist ekki nenna
þessu lengur þá get ég ekki breytt því
sem gögnin segja mér,“ segir Þór-
ólfur.
„Svo eru það afleiðingarnar sem
þarf að skoða síðar. Þær efnahags-
legu til dæmis og áhrifin á andlega
líðan fólks. En ég er viss um það að
ef við hefðum leyft veirunni að leika
lausum hala, hefðu andlegar afleið-
ingar veikinda og yfirfullra sjúkra-
húsa orðið verri,“ segir hann.
Hann lýsir sambandi veirunnar
við þjóðina sem ofbeldissambandi.
„Við erum búin að búa í ofbeldissam-
bandi við þessa veiru í tæplega tvö ár.
Veiran er sökudólgurinn, ekki sótt-
varnalæknir eða stjórnvöld. Veiran
gefur okkur góðar vonir eitt augna-
blikið og svo allt í einu bregst hún
öðruvísi við, þetta er búin að vera
rússíbanareið,“ segir Þórólfur.
„Nú þurfum við bara að halda
áfram samtakamættinum og þolin-
mæðinni,“ bætir hann við.
Vel bólusett þjóð
Bólusetning hófst á Íslandi þann 29.
desember 2020, þegar fjórir heil-
brigðisstarfsmenn voru bólusettir
í beinni útsendingu. Síðan þá hafa
tæp 90 prósent landsmanna sem náð
hafa tólf ára aldri verið fullbólusett.
Yfir 100 þúsund einstaklingar
hafa fengið örvunarskammt og
öllum þeim sem teljast fullbólu-
settir, stendur til boða að fá örvun-
arskammt sem veita á frekari vörn
gegn Covid-19. n
Tekin hafa verið um 740 þúsund sýni vegna Covid-19 innanlands frá því faraldurinn hófst hér fyrir tæpum 21 mánuði. MYND/JÓN GÚSTAFSSON
20%
AFSLÁTTUR AF ÖLLUM VÖRUM
Í VEFVERSLUN
SVARTUR
FÖSTUDAGUR
teogkaff i . is
FRÉTTASKÝRING FRÉTTABLAÐIÐ 26. nóvember 2021 FÖSTUDAGUR