Sjálfsbjörg - 01.07.1972, Blaðsíða 38

ÓLAFUR JÚLÍUSSON,
BYGGINGAFRÆÐINGUR:
Skipulag
með tilliti til
fatlaðia
ERINDI FLUTT Á RÁÐSTEFNU
í TILEFNI 50 ÁRA AFMÆLIS FYRSTU
SKIPULAGSLAGA Á ÍSLANDI,
13.-15 OKT. 1971.
Sjálfsbjörg, félagsskapur fatlaðra hér
á fslandi, hefur í tilefni af þessari ráð-
stefnu íslenzkra sveitarfélaga um skipu-
lagsmál, beðið mig að vekja máls á hin-
um sérstöku vandamálum fatlaðra gagn-
vart umhverfi sínu. En mál þessi snerta
í miklum mæli umhverfissköpun og skipu-
lag í þéttbýli.
Samtök fatlaðs fólks um allan hinn sið-
menntaða heim láta æ meira til sín taka
skipulagsmál borga og bæja og reyna með
ýmsu móti að fá ráðamenn á þessum svið-
um til þess að skilja betur þarfir fatlaora,
og oftast með mjög jákvæðum árangri,
enda nú almennt viðurkennt, að það sé
þjóðhagslega hagkvæmt, að sem flestir
þjóðfélagsþegnar geti bjargað sér á eigin
spýtur, þrátt fyrir meiri eða minni ör-
orku.
Ég nota orðið fatlaður fyrir enska orðið
handicappecL, sem allflestar þjóðir hafa
tekið upp í mál sitt og nota sem samheiti
yfir hvers konar líkamlega sköddun, ýmist
meðfædda eða sem afleiðingu af slysum,
sjúkdómum eða ellihrörnun.
Vandamál fatlaðra, sem mest snerta
umhverfissköpun, skipulag þéttbýlis og
húsbyggingar almennt, er að finna hjá
líkamlega vanmegna einstaklingum, sem
skipta má gróft í tvo flokka.
Fyrri flokkurinn eru einstaklingar með
fatlaða eða máttvana útlimi, bak eða háls,
og þeir sem vantar útlimi. Til þess hóps
mætti einnig telja fólk með öndunarfæra-
og hjartasjúkdóma.
Seinni flokkurinn eru t. d. sjóndaprir
og blindir, eða einstaklingar með sérstaka
sjóngalla, heyrnleysingjar o. fl.
Sameiginlegt með báðum þessum flokk-
um er, að umhverfissköpun skipti þá miklu
38 SJÁLFSBJÖRG