Læknablaðið - 01.03.2021, Blaðsíða 3

L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107 115
Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Ritstjórn
Helga Ágústa Sigurjónsdóttir,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Berglind Jónsdóttir
Hulda María Einarsdóttir
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir
Magnús Haraldsson
Margrét Ólafía Tómasdóttir
Ólafur Árni Sveinsson
Theódór Skúli Sigurðsson
Tölfræðilegur ráðgjafi
Sigrún Helga Lund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@lis.is

Auglýsingar
Sólveig Jóhannsdóttir
solveig@lis.is
Umbrot
Margrét E. Laxness
melax@lis.is
Prófarkalestur
Aðalsteinn Eyþórsson
Upplag
1900
Prentun og bókband
Litróf
Vatnagörðum 14
104 Reykjavík
Áskrift
21.900,- m. vsk.
Lausasala
2190,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta og
geyma efni blaðsins á rafrænu formi, svo sem
á netinu. Blað þetta má eigi afrita með neinum
hætti, hvorki að hluta né í heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráðar
(höfundar, greinarheiti og útdrættir) í eftirtalda
gagnagrunna: Medline (National Library of
Medicine), Science Citation Index (SciSearch),
Journal Citation Reports/Science Edition, Scop-
us og Hirsluna, gagnagrunn Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic Medical
Journal are indexed and abstracted in Medline
(National Library of Medicine), Science Citation
Index (SciSearch), Journal Citation Reports/
Science Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Tekið hafi verið á ómannúðlegu
álagi á íslenska lækna
Páll Matthíasson, forstjóri Landspítala, segir eina af meginástæðum minnkandi fram-
leiðni íslenskra lækna, sem mæld sé af McKinsey, megi rekja til kjarasamninga frá
árinu 2015. Markmiðið hafi verið að minnka „allt of mikið“ álag á þá
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Landspítali vill DRG-fjármögnun
„Já,“ segir Páll Matthíasson, forstjóri Landspít-
ala við DRG-fjármögnun, sem byggist á þjón-
ustutengdri fjármögnun spítala.
„Landspítali hefur notað DRG-kerfið innan-
húss síðustu 15 ár og við höfum barist fyrir því
síðasta áratug að því sé komið á í fjármögnun
til spítalans. Við höfum verið í prufukeyrslum
undanfarin ár með Sjúkratryggingum Íslands.
Það hefur gengið hægar en við hefðum viljað.
En það virðist vera að gerast og við fögnum
því,“ segir hann.
„Við höfum verið kyndilberar DRG á Íslandi
frá því upp úr aldamótum.“
Tölur um minnkandi framleiðni lækna hér á landi,
sem vísað er í í skýrslu heilbrigðisráðuneytisins
sem byggir á greiningu ráðgjafarfyrirtækisins
McKinsey og kom út í vetur, eru villandi. Þetta
segir Páll Matthíasson, forstjóri Landspítala, og að
hann taki þar undir ábendingar heilbrigðisráðu-
neytis í formála skýrslunnar.
Páll segir að ekki hefði verið hægt að keyra
endalaust áfram á þrótti lækna eins og gert var eftir
hrun. Læknar á Íslandi hafi í mælingu McKinsey
frá árinu 2013 afkastað nærri helmingi meiru en
læknar á sænskum háskólasjúkrahúsum. Með sömu
framleiðni hefðu íslenskir læknar verið keyrðir
út. Álagið hafi verið ómannúðlegt og því leiðrétt í
„tímamóta“-kjarasamningum 2015.
„Læknar fengu þá meira frí en þeir höfðu
áður haft. Þetta voru álagstengd frí,“ segir Páll og
bendir á að á árunum 2015 til 2019 hafi læknum á
Landspítala fjölgað um 98 stöðugildi, aðallega til að
mæta þessu. „Þetta er aðalskýringin á að framleiðni
lækna hefur minnkað.“
Páll bendir á að ekki sjáist sama lækkun í fram-
leiðni í störfum lækna utan spítalans. Samanburð-
urinn sé enda ósanngjarn. „Kjarasamningur SÍ við
lækna á stofum gerir ekki ráð fyrir álagstengdum
fríum. Það er því ekki nema von að framleiðnin
hafi ekki lækkað þar.“
Fleira skýri að læknum hafi fjölgað. Unnið hafi
verið markvisst að því að fjölga sérnámslæknum.
„Eðli málsins samkvæmt eru sérnámslæknar ekki
með sömu framleiðni enda í námshlutverki.“
Páll bendir á að nú mælist framleiðni lækna á
Landspítala sú sama og á samanburðarsjúkrahús-
inu á Skáni. „Viljum við að læknarnir okkar búi við
miklu meiri vinnuþrælkun en er í Svíþjóð?“ Hann
bendir einnig á að kostnaður við hvert stöðugildi
læknis sé 5-15% lægri hér á landi en á Skáni, sam-
kvæmt skýrslunni.
Minni afköst og fjölgun starfsmanna utan fram-
línu hafa vakið athygli. Á það er til að mynda
bent í leiðara Viðskiptablaðsins þann 12. febrúar.
Páll segir ljóst að samanburðarskekkjur séu í
skýrslunni milli landa. Raunin sé sú að fram-
leiðni íslenskra sjúkrahúsa og hlutfall klínísks
starfsfólks sé á svipuðu róli og í flestum helstu
samanburðarlöndum. „Á sama tíma er kostn-
aður á hvern sjúkling miklu lægri á Íslandi en
hinum Norðurlöndunum, nema í Finnlandi,
eins og sést í skýrslu McKinsey.“
Hann bendir einnig á að stefna stjórn-
valda hér hafi verið að sameina stoðþjónustu
við aðra heilbrigðisþjónustu undir merkjum
Landspítala, til að ná hagkvæmni í rekstri. Sú
miðlæga þjónusta sé utan sjúkrahúsa í Svíþjóð.
„Svo má hafa í huga að í hruninu urðum
við að skera niður um 20%. Við reyndum að
vernda klíníska sérþekkingu og sögðum í stað-
inn upp ófaglærðu starfsfólki eða starfsfólki í
stoðþjónustu.“ Kvartað hafi verið yfir skorti á
þessum stuðningi við sérhæfðu störfin. „Það
er að hluta til fólkið sem við höfum verið að
ráða.“
Forstjóri Landspítala segir að læknar hefðu
verið keyrðir út ef framleiðni þeirra hefði átt
að vera sú sama og var árin eftir hrun. Nýir
kjarasamningar 2015 skýri minni framleiðni
þeirra. Mynd/Landspítali.