Læknablaðið - 01.03.2021, Blaðsíða 27

L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107 139
R A N N S Ó K N
Eins og áður hefur komið fram voru gerðar breytingar á að-
ferð við mælingar á S-25(OH)D á rannsóknartímabilinu. Mynd 1
sýnir hlutfall einstaklinga með ófullnægjandi D-vítamínstöðu og
D-vítamínskort fyrir aðgerð og í eftirfylgni, annars vegar á tímabil-
inu janúar 2001 til desember 2012 (n=155) og hins vegar janúar 2013
til desember 2018 (n=130). Hlutfall einstaklinga með ófullnægjandi
D-vítamínstöðu fyrir aðgerð var tæp 75% á fyrra tímabilinu en um
fjórðungur á því síðara. D-vítamínskortur (25(OH)D <30 nmól/L)
greindist fyrir aðgerð hjá 40% einstaklinga á tímabilinu 2001-2012
en 4,6% á tímabilinu 2013-2018.
Tafla II sýnir hækkun kalkkirtilshormóns (PTH) samhliða
ófullnægjandi D-vítamínstöðu og D-vítamínskorti hjá þeim hópi
þar sem upplýsingar um styrk 25(OH)D höfðu verið skráðar á öll-
Tafla I. Meðalstyrkur, staðalfrávik (SF) og fjöldi einstaklinga (hlutfall) með ófullnægjandi D-vítamínstöðu og D-vítamínskort.
(n) Meðaltal SF
<45/<50 *
nmól/L n (%)
<30 nmól/L
n (%)
Allir einstaklingar
Fyrir aðgerð 539 51,4 29,5 278 (51,6) 133 (24,7)
Þremur mánuðum eftir aðgerð 503 70,8** 29,9 104 (20,7) 25 (5,0)
9 mánuðum eftir aðgerð 494 72,0**/*** 32,3 105 (21,3) 36 (7,3)
18 mánuðum eftir aðgerð 462 67,8** 35,3 139 (30,1) 39 (8,4)
Einstaklingar með allar 25(OH)D blóðprufur
Fyrir aðgerð 285 53,2 32,4 148 (51,9) 68 (23,9)
Þremur mánuðum eftir aðgerð 285 72,8** 31,3 57 (20,0) 12 (4,2)
9 mánuðum eftir aðgerð 285 75,8**/*** 32,7 51 (17,9) 11 (3,9)
18 mánuðum eftir aðgerð 285 77,0** 35,4 51 (17,9) 11 (3,9)
*Viðmið fyrir ófullnægjandi D-vítamínstöðu miðast við <45 nmól/L fyrir þá einstaklinga sem fóru í aðgerð frá 2001 til 2012 og <50 nmól/L fyrir þá sem fóru í
aðgerð 2013-2018 og D-vítamínskortur við <30nmól/L fyrir bæði tímabilin.
**Styrkur 25(OH)D hærri en við mælingu fyrir aðgerð,p<0,05.
***Styrkur 25(OH)D hærri en við síðustu mælingu, p<0,05.
Mynd 1. Hlutfall einstaklinga með ófullnægjandi D-vítamínstöðu
(mynd til vinstri) og D-vítamínskort (mynd til hægri) annars vegar frá
janúar 2001 til desember 2012 (blá lína) og hins vegar frá janúar 2013
til desember 2018 (rauð lína). Einungis eru sýndar niðurstöður fyrir
þann hluta einstaklinga þar sem mælingar lágu fyrir á báðum tímabil-
um (n=155 á fyrra tímabilinu og n=130 á því síðara, n=285 alls).