Nordens Kalender - 01.06.1938, Blaðsíða 125

Det norske Teatret 25 ár
framsyninga pá den nye scena var O’Neills «Alle Guds born liar vengjer»
med Tordis Maurstad og Jolian Nordlund i hovudrollene. Teatret liar vel
aldri nádd hogre enn i denne hissande rasetragedien mellom svart og kvit.
Men framforinga av Zuckmaiers «Köpenick-kapteinen» med Ingjald Háland
i hovudrolla, var eit storre loft som teateroppgáve. IJer sameinte fru
Mowinckel dei komiske og álvorlege kreftene i teatret med stor populær
verknad. Med á stille denne framsyninga opp mot den forre komediesigeren,
«0stermanns huskors», liadde ein liove til á mále voksteren til teatret gjen-
nom 10 rike utviklingsár. Denne perioden blir avslutta med ein stor suksess
pá Kaj Munks «Ordet», i Johan Hauges solide regi.
Men Centralteatret tærte hardt pá okonomien, og teaterkrisa sette inn
med aukande styrke. Ingjald Háland som liadde vore sjef, instruktor og
skodespelar i heile denne tidbolken, ynskte avloysing, og det vart ein hard
strid mellom vennene til teatret om ettermannen hans. Det enda med at den
unge skodespelaren ved Nationaltheatret, Hans Jacob Nilsen, som ikkje liadde
nynorsken til morsmál, fekk jobben. Og han viste snogt den energi og
dristugskap som sermerker ein ny generasjon i norsk teater. Sesongen lians
er vel jamt over den beste teatret har hatt. Med framsyningar som Sigur-
jonssons «0nsket», «Liti Kersti» i ny fantasifull innstudering, Freuchens
«Eskimo», Shakespeares «Livet i skogen» i ei fargerik liugtakande form ved
Per Lindberg, og til slutt Hans Jakob Nilsens modernisering av «Jeppe»,
kunde teatret mále seg med kven som helst av sine norske medtevlarar.
«Jeppe», med Lars Tvinde i hovudrolla, vart ein like stor siger báde kunst-
narleg og okonomisk. Det liar med rette vore sagt at denne framsyninga
markerar eit tidskil i norsk teater. — Teatersjef Wettergren viste at han fylgde
godt med i norsk teaterutvikling, da han gav teatret hove til á gjeste pá
Dramaten med just denne framsyninga.
Men den okonomiske krisa let seg ikkje knekke med aldri sá sterkt gá-
pá-mot. Teatret mátte pá nytt finne seg i á retirere til amatorscena i Bonder-
nes Hus, og det var forfattaren og den mangeárige dramaturgen ved teatret,
Oskar Bráten, som fekk den lite takksame oppgáva á leie tilhaketoget. Den
beste framsyninga i dei to sesongane hans var vel Gorkis «Jegor Bolytsjov»
i Agnes Mowinckels regi. Med Ingjald Háland i hovudrolla fekk denne tra-
gedien om det russiske borgarskapet ei uvanleg gripande makt. Men ho
nádde av ymse grunnar ikkje fram til det publikum lio hadde fortent.
123