Fréttablaðið - 26.11.2022, Blaðsíða 88

Fangarnir koma inn
með hundrað prósent
traust og það er þeirra
að halda því trausti.
Garðar Svansson er fanga-
vörður á Kvíabryggju og
trúnaðarmaður fangavarða.
Fyrir fimm árum fékk hann
heilablóðfall þegar hann var
einn á vakt en hefur þrátt
fyrir það haldið áfram að
standa vaktina á Kvíabryggju.
Það gerir hann glaður að eigin
sögn á sama tíma og hann
berst fyrir bættum kjörum
fangavarða.
Áður en þetta gerist hafði
verið álag á bæði mér og
í vinnunni,“ segir Garð-
ar um nóttina sem hann
fékk heilablóðfallið.
Hann segist hafa mætt um kvöld-
ið á vaktina og ekki hafa fundið
fyrir neinu óvenjulegu til að byrja
með.
„Ég var í símanum við skrifstofu-
stjóra Fangelsismálastofnunar rétt
fyrir miðnætti og þá varð ég var við
það að ég missti máttinn í vinstri
hendinni,“ segir Garðar og heldur
áfram:
„Ég hélt að þetta væri bara ein-
hver þreyta og þegar húsið var orðið
rólegt fór ég að leggja mig. Það var
enginn með mér.“
Enn máttlaus um morguninn
Garðar vaknaði svo um morguninn
og græjaði húsið.
„Ég gerði morgunmat og fór heim
og lagði mig aftur. Þegar ég vaknaði
um hálf tólf var engin breyting og
ég var enn máttlaus í annarri hend-
inni.“
Hann segir að sér hafi þótt það
óvenjulegt og viðurkennir að hafa
gúglað að þetta gæti verið blóðtappi
en hafa aldrei órað fyrir því að þetta
væri svo alvarlegt.
„Ég fór á heilsugæsluna og sagði
við þær í móttökunni að ég þyrfti
að hitta lækninn. En þær horfðu á
mig og sögðu strax: „Eigum við ekki
að hringja í sjúkrabíl?“ Þær sáu strax
að eitthvað var að og ég vil meina
að ef einhver hefði verið með mér á
vaktinni þá hefðu þau strax séð það
sama og þær,“ segir Garðar.
Spurður hvort fangarnir hefðu
getað hjálpað segir hann þá löngu
komna í ró á þessum tíma og að þeir
hefðu ólíklega orðið þess varir ef
eitthvað hefði verið að hjá honum.
„Ég hefði þess vegna getað dáið í
sófanum og það hefði þá uppgötv-
ast þegar fangarnir komu fram um
morguninn,“ segir Garðar.
Hvað hefðu þeir getað gert?
„Ekki neitt, nema að taka símann
minn og hringja. Næsti starfsmaður
kemur ekki fyrr en klukkan átta og
þetta er að gerast um miðnætti,“
segir Garðar.
Hættulegt að vera einn
Fjallað var um atvikið í fjölmiðlum
þegar það átti sér stað og þá sagði
Garðar að oft hefði verið bent á
hættuna sem fylgir því að aðeins
einn fangavörður sé á vakt á Kvía-
bryggju á nóttunni, bæði fyrir
fangavörðinn og fyrir fangana.
Hefði getað dáið í sófanum á Kvíabryggju
Garðar Svansson er trúnaðarmaður fanga. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Lovísa
Arnardóttir
lovisa
@frettabladid.is
Kirkjufellið
gnæfir yfir fang-
elsinu.
MYND/TÓMAS
FREYR
Hann segir að allt frá þessu atviki,
og fyrir, hafi verið óskað eftir öðrum
starfsmanni á vaktina en að það
eina sem þeim hafi verið boðið í
staðinn var að fangaverðir á Hólms-
heiði myndu fylgjast með aðstæð-
um í fangelsinu í myndavélakerfi.
„Þeir hafa yfirdrifið nóg að gera
og við sögðum nei,“ segir Garðar og
því varð aldrei af því.
Hann segir að hann hafi vissulega
orðið hræddur eftir að þetta kom
fyrir en að það hafi aldrei komið til
greina að hætta.
„Þetta sparkaði dálítið í mann og
síðan þetta gerðist höfum við verið
að berjast fyrir því að þetta sé lag-
fært,“ segir Garðar og að það eina
sem hafi breyst sé að vöktunum var
breytt á þann hátt að einn starfs-
maður er frá klukkan 00.30 til
klukkan 07.00.
„En um hánóttina erum við enn
einir. Það er sex og hálf klukku-
stund.“
Lítið öryggi og engin betrun
Garðar hefur í gegnum tíðina, sem
trúnaðarmaður fangavarða, talað
mjög opinskátt um þann gríðar-
lega vanda sem fangaverðir standa
frammi fyrir með skertu fjármagni
til fangelsanna. Niðurskurður hjá
Fangelsismálastofnun sé kominn
inn að beini og farinn að koma
niður á rekstri í fangelsum lands-
ins. Hann segir stjórnmálamenn
hundsa málaflokkinn og að hvorki
sé hægt að tryggja öryggi í fangels-
um landsins né betrun fanga. Sem
dæmi hafa á þessu ári verið gerðar
þrjár líkamsárásir á fangaverði, þar
af tvær alvarlegar.
Garðar segir að það sé ekki útlit
fyrir að það muni nokkuð breytast
á næstunni því fangelsismála- 
44 Helgin 26. nóvember 2022 LAUGARDAGURFréttablaðið