Arkitektúr og skipulag - 01.04.1988, Qupperneq 37

Skjólbelti meðfram stlgum og hreinsaðir stígar
eru spor í rétta átt.
Börnin eiga undir högg að sækja í nútímaþjóðfé-
lagi. Afar fá fara nú orðið í sveit og ef þau fara
Þangað, þá eru búskaparhaettir orðnir það breyttir og
vélvæðing það mikil að snertingin við náttúruna og
fræðslan, sem þau áður fengu, er öll orðin minni.
Börn komast helst í snertingu við sveitina með þvl
að dveljast í sumarbústað um skemmri eða lengri
tíma og ganga þá um á tilbúnum malarstígum og
róla sér í sams konar rólum og þau hafa á sínum
leikvelli i þéttbýlinu.
Það er furðulegt að í landi, sem er ekki þéttbýlla
an okkar og engin stórborg að ráði, skuli ekki vera
hægt að bjóða börnum upp á meiri snertingu við
náttúruna. Til þess að svo verði, veröur að sjá til
þess að opin svæöi í þéttbýli og í jaðri þess verði
metin til verömæta, þó þar sé ekki um byggingar að
ræða. .
Um 1930 beitti danskur landslagsarkitekt, C. Th.
Sörensen, sér fyrir því að gerður yrði starfsleikvöllur
fyrir börn láglaunafólks sem bjó þröngt og komst
ekki í sveitina. Hvernig eru þessi mál hjá okkur í
dag? Eru þau þannig, aö þrátt fyrir allar stóru lóðirn-
ar við fjölbýlishúsn, einbýlis- og raðhúsin, þá þyrft-
um við að hafa eitthvað þessu líkt. I Kópavogi var
svipuð hugmynd útfærð fyrir 20 árum, en lítið fram-
hald orðið á. Sennilega er mikil þörf á slíku. Pað má
ekki vanmeta það að börn verða að fá kennslu um
Líf í miðbænum við Lækjargötu
um 1948. Skýrtafmarkaður reit-
ur með traustum girðingum,
gróðurbeðum og sullupolli.
gróður og náttúruna og læra að bera virðingu fyrir
þvi sem lifir, svo eyðileggingarhvötin nái ekki tökum
á þeim. Pað er löngu tímabært að efla alla umhverf-
isfræðslu og þá eru góð og vönduð útisvæði besta
kennslutækið.
Eins og áður sagði byrja útisvæðin við útidyrnar.
Sennilega þrá flestir það að hafa smágarðholu til
umráða. Hve stór hún á að vera er erfitt að segja til
um, en sennilega ættu lóðir umhverfis hús ekki að
vera stærri en 200-300 fermetrar.
Á slíkri lóð geta flestir fundið eitthvaö við sitt hæfi
og lóðin verður ekki óviðráðanleg í umhirðu, jafnvel
þótt farið sé I langt sumarfrí eða ef veikindi steðja
að. Með góðu skipulagi er hægt að gera lóð ákaflega
auövelda í umhirðu, en að því þarf að huga strax í
upphafi. Ef til vill hrysi eldra fólki síöur hugur við
umhirðunni og gæti þess vegna lengur sinnt sínum
garði og sínu húsi, en margir gefast hreinlega upp
og flytja í minna húsnæði af illri nauðsyn.
Samspil húss og garðs er ekki síöur mikilvægt hér
á landi en víðast erlendis. Pað er auövitað neyöar-
úrræði að þurfa að tengja mismunandi háa skjól-
veggi viö húsin eftir að þau eru fullbyggð. Þess á
ekki að þurfa. Ef hugað er að staðsetningu húss á
lóö, lögun hússins með tilliti til tengingar við garðinn
og legu við sól ásamt skjóli gegn vindum, má kom-
ast hjá margri hörmungarlausninni.
Hvað er ömurlegra en að íbúar einbýlishúss kom-
ist ekki út í garðinn nema niður ótalmargar tröppur
37