Arkitektúr og skipulag - 01.04.1988, Blaðsíða 78

Skipulagsstjóri ríkisins ásamt starfsmönnum.
um Reykjanesskaga, sígur í gegnum jarölögin
(hraunin) niöur í ferskvatnslagiö sem flýtur of-
an á sjó líkt og olía á vatni. Þaö er fremur
þunnt á vatnstökusvæöi Hitaveitu Suöurnesja,
eöa 40 til 50 m og upp í 100 til 150 m á
Fagradalsfjalli. Úti viö ströndina er ferskvatns-
linsan þynnri, 20-30 m. Engir lækir eöa ár eru
á svæðinu. Meðalhæö grunnvatnsborös yfir
meöalsjávarboröi er um einn fertugasti hluti af
þykkt lagsins, á vatnsvinnslusvæði hitaveitunn-
ar um 1,2 m, en út við ströndina um 0,5 m yfir
meðalsjávarborði, en þar er vatnið víðast hvar
þaö mikiö blandaö sjó aö það er ekki hæft til
drykkjar, en er þó nothæft til fiskeldis.
Á Reykjanesskaga er öruggt grunnvatn að fá
og vatnsból eru gjöful. Vatnið er ein heild og
þarf aö nýta þaö sem slíkt.
Bergið er lekt og gjár og sprungur auka lektina
enn frekar. Stærstu vatnsbólin eru í opnum
gjám.
Vatnsgæöi eru mikil, ef frá eru skilin
svæöi nærri sjó þar sem seltan er
meiri og einnig afrennsli jaröhita-
svæöa, t.d. svæöiö vestan og sunn-
an viö Þorbjörn. Volgur jarösjór er yfirleitt súr-
efnissnauður og inniheldur of mikiö járn til aö
nota beint í fiskeldi.
Um jarövarma á svæöinu segir m.a. t greinar-
geröinni:
Háhitasvæöi er jarðhitasvæði þar sem 200°C
hiti finnst ofan 1000 m dýpis. Háhitasvæöin á
Reykjanesskaga eru á svonefndu vestra gos-
belti og eru frá vestri til austurs talið: Reykja-
nes, Eldvörp, Svartsengi, Sandfell, Trölla-
dyngja, Krýsuvík (Sveifluháls) og Brennisteins-
fjöll. Fimm fyrst töldu háhitasvæðin eru í
Gullbringusýslu, Krýsuvíkursvæöiö er aö
mestu leyti innan Hafnarfjarðar og háhitasvæö-
iö í Brennisteinsfjöllum er viö mörk Gull-
bringusýslu og Árnessýslu.
Tæknilega nýtanlegur varmi er í formi yfirheits
jarðhitavökva sem er undir þrýstingi og á hæfi-
legu dýpi til þess aö hægt sé aö ná í hann með
borholum. Jaröhitavökvinn er jarðsjávarblanda
og fer seltan vaxandi eftir því sem utar dregur
á Reykjanesskaga. Viö Svartsengi er seltan 2/3
af seltu sjávar en úti á Reykjanesi er seltan
meiri en sjávarseltan.
Á Suðurnesjum má ætla að vinna megi lághita
á 70-100 km2 svæöi, sem yfirleitt er afrennsl-
is- eða jaöarsvæði háhitasvæða. Lághiti hefur
þegar verið virkjaöur til fiskeldis í landi Staöar
og Húsatótta. Leiöa má rök að því, að sá lág-
hiti, sem unninn er nú og aðgengilegur er í
Svartsengi, Eldvörpum og í landi Staöar og
Húsatótta, nemi 200-250 MW sé miðað við
nýtingu niður í 5°C umhverfishita og 1700
GWh orku.
Svo sem kunnugt er þá er nýting á ferskvatni
margvísleg eða fyrir:
1) Vatnsveitur sveitarfélaga og varnarsvæöis.
2) Hitaveitu Suöurnesja.
3) Fiskeldisstöðvar.
4) Einstaklinga til neysluvatnsöflunar.
5) Fyrirtæki, t.d. fiskvinnsluhús.
Jarðhiti er hins vegar nýttur af Hitaveitu Suö-
urnesja, bæöi til hitavatnsleiðslu og rafmagns-
framleiöslu. Ennfremur er jarðhiti nýttur á
Reykjanesi fyrir Sjóefnavinnsluna og til fiskeld-
is á ýmsum stöðum.
Meginþættir atvinnulífs á Suðurnesjum hafa
veriö öflugur sjávarútvegur og starfsemi á
Keflavíkurflugvelli og varnarsvæöum. Iðnaður
og byggingarstarfsemi í sveitarfélögunum á
Suöurnesjum er hlutfallslega minni en á ís-
landi og á höfuöborgarsvæöinu, en munurinn
jafnast þegar varnarframkvæmdir eru teknar
meö. Verslun og þjónusta er miklu minni í
sveitarfélögunum á Suöurnesjum en á íslandi
og á höfuöborgarsvæöinu. Á síðustu árum hef-
ur sjávarútvegur minnkað nokkuö, einkum í
Keflavík og Njarðvík, en annars staöar á Suö-
urnesjum hefur þessi atvinnugrein aö mestu
haldiö í horfinu sé miöaö viö fjölda starfa og
unnin aflaverömæti. Störfum hefur hins vegar
78