Arkitektúr og skipulag - 01.06.1989, Síða 75

Ég mun nú í stuttu máli gera grein fyrir hvernig formræn og
starfræn temu ná að falla saman í þessum tveimur verkefnum.
Hugmyndin um þorp í Krýsuvík í umræðunni um ein-
manaleika skólahússins í Krýsuvík hefur mörgum yfirsést að
þaðerstaðsettviðtúnfót Krýsuvíkurbýlisins. Býliðeraðvísu
komið í eyði en eftir standa 8 refahús, 1100 m2 fjós,
ráðsmannshús og starfsmanna- hús. Þessi húsakostur býður
upp á sérstæða möguleika á að skapa þau atvinnutækifæri sem
2ja ára vinnuskóli krefst.
Refahúsunum má t.d. breyta í gróðurhús og fjósinu í ferða- og
útivistarmiðstöð þarna í miðjum Reykjanesfólkvangi.
Megineinkenni á vanda unglinganna, sem eiga við vímuvanda
að stríða, er rótleysi og vöntun lífsinnihalds. Það umhverfi
sem á að hjálpa þeim til að vinna bug á þessum vanda verður
því að mótast af andhverfu þessa vanda, þ.e. umhverfi sem
hefur rót og staðfestu og hefur í öðru lagi sterkt tilfinn-ingalegt
innihald.
Tilfinningalegt innihald veita samtök á borð við
Krýsuvíkursamtökin með því að hafa trúarlegan þátt í starfi
sínu. En hvemig er nú hægt að láta formræna hönnun í
Krýsuvík ríma við þetta tema? Hugsun um þetta leiddi okkur
til temans „klausturþorpið” sem oft fær styrk sinn úr
andstæðunni við einmanalegt og grýtt umhverfi.
Aður vorum við búin að fá þá hugmynd að auka jarðsamband
og samtengingu stakstæðra húsa með hleðslum að veggjum
húsa og með því að tengja svæðið saman með steinhlöðnum
görðum, líkt og var á gömlum bóndabæjum.
Og nú kom fram hugmynd sem styrkti hina sagnfræðilegu rót
og gerði hana um leið sannari og skemmtilegri.
Hér þarf fyrst að nefna að miklar líkur eru taldar á því, að
orðstofninn krýs tengist landnámi keltneskra einsetumanna á
þessu svæði.
Hér kom nú fram sú ábending að steinhleðslur eru einmitt
einkennandi fyrir byggðir Kelta á Hjaltlandi og á írlandi og
með þessu var steinhleðslu- og trúartemað í Krýsuvfk búið að
fá bæði starfræna og sögulega rót.
Tema hálendismiðstöðvarinnarHægt er að hugsa sér mörg
temu fyrir hálendismiðstöð og má þar t.d. nefna fjallahótel,
útivistarmiðstöð og heilsumiðstöð.
Ég. ætla þó að bregða hér stuttlega upp lýsingu á tema af öðrum
starfrænum toga, ekki síst vegna þess að það verkar sterkt með
auðninni og einmanakenndinni, en þó á allt annan hátt en er
gert í Krýsuvík.
I Krýsu vík var það félagslega temað að yfirvinna örðugleikana
með að efla hæfileikann til aðlögunar í erfiðu félagslegu
umhverfi, sem þýðir, að því er umhverfishönnun varðar, að
fella mannlega byggð á næman hátt að hrjóstrugu landslagi.
I „Háborginni” er það hugmynd mín að hönnunartemað sé hið
ARKITEKTÚR OG SKIPULAG
73