AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1997, Blaðsíða 13

Lífið í borginni tekur á sig nýja
mynd þegar birtu bregður.
Birta hefur afgerandi áhrif á
líðan manna, á öryggi þeirra
og möguleika til að átta sig.
Það er erfitt fyrir nútímafólk að
ímynda sér Reykjavík án götulýsingar.
Upp úr aldamótunum síðustu voru
steinolíuljósker á stangli og báru litla
birtu. Götulýsing varfyrst almenn þegar
gasluktirnar komu til sögunnar og loks
rafmagnsljósin, sem nú lýsa borgina
okkar. Nú er farið að ræða um Ijós-
mengun og að nútímafólk sjái ekki leng-
ur stjörnurnar og norðurljósin, en
stjörnufræðingar þurfa að fara á af-
skekkta staði, jafnvel út í eyðimerkur til
að stunda rannsóknir sínar.
Lýsing gatna getur verið af ýmsu tagi og
þjónar ýmsum tilgangi. Þegar skyggja
tekur á kvöldin ræður lýsingin að mestu
leyti því hvað við sjáum og hvernig við
skynjum umhverfið. Ljós úr íbúðar-
gluggum eða verslunargluggum, Ijósa-
skilti, bílljós, flóðlýsing og götuljós
keppa um athyglina. Því er götulýsing
svo mikilvæg, en hún verður að taka til-
lit til umhverfisins, til stærðarhlutfalla í
byggð, til umferðar, til opinna svæða og
til þess hvort um er að ræða hrein íbúð-
arhverfi eða verslunarhverfi.
Lýsing getur stuðlað að ákveðnu heild-
aryfirbragði hverfis, hún getur líka gert
umhverfið óraunverulegt, hún getur
dregið fram það sem við viljum láta
sjást, en myrkrið, andstæða Ijóssins,
verður þeim mun áhrifaríkara eftir því
sem andstæðurnar eru meiri. Það
skiptir því máli að Ijósið þýði eitthvað
fyrir umhverfi sitt, skýri eitthvað. Að
Ijós sem og myrkur verði notuð til hins
ýtrasta. Lýsing í borginni þarf að vera í
senn listræn og skapandi.
Hægt er að ná fram mismunandi áhrif-
um með götulýsingu. Mikilvæg svæði
eins og torg fá meiri lýsingu, og lýsing-
in leiðir mann áfram. Lýsing sem tekur
mið af hlutföllum gatna og bygginga
undirstrikar göturýmið gagnvart bygg-
ingunum. Ef Ijósastaurar standa í bein-
um röðum með jöfnu millibili verður
Th. Jk. 7378 „Vesturbæjarlampi" dæmi:
Hávallagata.
GÖTULÝSING í REYKJAVÍK INNAN HRINGBRAUTAR

VINNUHÓPUR:
GARÐAR LÁRUSSON, RAFMAGNSVEITU REYKJAVlKUR
MARGRÉT ÞORMAR, BORGARSKIPULAGI REYKJAVlKUR
SIGURÐUR SKARPHÉÐINSSON. GATNAMÁLASTJÓRINN I REYKJAVlK
BORGARLÝSING
MARGRÉT ÞORMAR, ARKITEKT, BORGARSKIPULAGI