Ský - 01.12.2001, Qupperneq 5

6 2001-2002 5. RRG. = FRR RIT5TJÓRR
Gefið út annan hvern mánuð fyrir farþega Flugfélags íslands og aðra íslendinga.
Fyrir nokkrum árum tók ég viðtal viö Vilhjálm Knudsen, sem hefurgert það að ævistarfi sínu
að kvikmynda eldgos. Tók hann viö því starfi af föður sínum Ósvaldi Knudsen og er safn
þeirra feðga af gosmyndum stórmerkilegt og þekkt langt út fyrir ísland. Fáir íslendingar hafa
komist í jafnmikið návígi við eldspúandi gossprungur og rauðglóandi hraun og Vilhjálmur.
Hann er hins vegar hógvær og yfirvegaður maður og lítið gefinn fyrir að færa í stílinn sögur
af ferðum sínum með kvikmyndavélina um hamfarasvæði. Ætli það hafi ekki verió þess
vegna sem orð Vilhjálms, eftir að formlegu spjalli okkar lauk, hafa setið svo lengi í mér, en þar sagði hann að
í næsta nágrenni við höfuðborgina væru feikilegar gosstöðvar sem gætu opnast hvenær sem er. Það segir
ýmislegt um Vilhjálm að hann óttast þessi eldsumbrot ekki svo mjög, heldur miklu fremur að lögreglan og
yfirvöld muni þvælast fyrir honum við að festa hamfarirnar á filmu.
Það hefur lengið blundað í mér að forvitnilegt væri að gera úttekt á því
hvernig við Reykvíkingar erum í stakk búnir að takast á við það ef færi að
gjósa hér við bæjardyrnar. Hvaða áætlanir hafa Almannavarnir, Landsvirkjun,
S Orkuveitan og lögreglan ef rafmagn og vatn fer af borginni og öskufall er
þannig að það þarf að rýma hana?
Síðla í nóvember ákváðum við á SKÝJUM að ráðast í að vinna svona grein. Það
var nánast eins og staðfesting á því að það væri rétt ákvörðun að fáeinum
dögum síðar urðu jarðskjálftar í Bláfjöllum, en þar eru einhverjar virkustu
eldstöðvar í nágrenni höfuðborgarinnar. í kjölfarið fylgdu hefðbundin viðbrögð
í fjölmiðlum um að skjálftarnir væru ekki undanfari eldgoss en jafnframt var
tekið fram að náttúran væri ófyrirsjáanleg. í grein sinni Hamfarir í höfuðborg-
inni (bls. 38) tekur Þórdís Lilja Gunnarsdóttir málið nokkrum skrefum lengra
og skoðar mögulega atburðarás eftir að gos væri hafið. Margt óvænt kemur
fram í þessari stórfróðlegu grein. Ekki voru síður óvænt viðþrögð sumra þeirra
sem leitað var til því ekki voru allir á því að rétt væri að birta grein um þetta
efni. Opinberir aðilar hringdu jafnvel í mig og lýstu yfir áhyggjum sínum um að
við myndum hræða fólk með þessu. Ekki er það nú tilgangurinn. Eins og ég
sagði við hina áhyggjufullu opinberu starfsmenn, þá er hugmyndin að baki
þessari grein alls ekki sú að feta í fótspor Orsons Welles og frægrar útvarps-
dagskrár hans um innrás frá Mars. Þvert á móti er full ástæða til þess að borg-
arbúar séu meðvitaðir um möguleikann á hamförum og að stofnanir landsins
ráði við þær aðstæður sem af þeim gætu skapast.
Jón Kaldal
Forsíöumyndina af Ingvari E. Sigurðssyni tók Páll Stefánsson. Sjá bls. 28.
,co *2
s «
'cuD W)
' °
i c Æ
: 3 'flJ
; -o wj
: E 1

co
I «o 03
03 ‘■M* Íh
s & ,§
lu o: 2,
£ '03 +3
■O 3
3 3 O
ttp 03
(J) 2 =’
m E —1
'■6 '.2, w
SP to E
<D .tí 'O
co E n
■OO CO -r
txO 'c
03 ÓX)
J)
cö
o^l'oíuwlo
0 ” o ^
E
2 ~ — "O = C CD
o -c </) -c '03 0) .ÍE,
3 < '< U_ Q. Q. CQ
0 £L
^ CO -
<J)
^ 4=*
* '0 í '*z £ a 5
_ _ ? 1 1 1 3 | 2, ■“
'03 0 'O 3 0 2 '0 2 5
Q-l— £L C/) Q. Q_ LL LlI
W) 0
o cn
> o
CD O
2 o
>, CN
> O
03 O
o
>, CM
CM
CN
cr
11
03 03
-£ o
O 00
£ 00
C N JZ? 3
00 LO W) o 00 LO
O .300
H (/)<(/) H (/)
O
O CN
S. CN
-9 CN
£ Í5
h. 00
LO b SL b
O LO ? o ^ o
■H . 0 0)1/10)
CN (/) > (O '<
OO