Ský - 01.12.2001, Blaðsíða 48

Ljósmyndir: FRIÐRIK ÖRN Texti: TEITURÞORKELSSON
ÍSLANDS ÞÚSUND ÁR OG EKKERT STRÍÐ.
JÚ, NOKKRIR BLÓÐUGIR BARDAGAR HETJA
í HÉRAÐI, NOKKUR SOKKIN SKIP í HEIMS-
STYRJÖLDUNUM OG ALDALÖNG BARÁTTAN VIÐ
NÁTTÚRUÖFL OG HAMFARIR. EN EKKERT STRÍÐ,
EINS OG FLESTAR þJÓÐIR HEIMS OG ÞESSAR
SEX MANNESKJUR HAFA SÉÐ. ÞÚ HEFUR SÉÐ
ÞAÐ í SJÓNVARPINU. HORFÐU NÚNA í AUGUN Á
ÞEIM, LESTU HUGA ÞEIRRA, SJÁÐU STRÍÐ.
Dýröarljómi Stríösins er blindandi. Hetjur og dáöir, sigrarnir,
gleöin, heimkoman. Vígvöllur og þú kemur til sjálfs þín:
Hryllingur, sársauki, dauði og grimmd. Martraðirnar fylgja
þér. Og þú spyrö þig; Er til heimur án stríðs? Eða þurfa
einstaklingarnir að þjást til aö mannkynssagan komist á
áfangastað? Stríð; þetta verkfæri góös og ills sem knúiö
hefur mannkynssöguna áfram frá upphafi, rutt veginn fyrir
nýja hugmyndafræði og fellt heimsveldi forn og ný. Stríð,
sem sigraði nasisma Þýskalands á síðustu öld, fasismann á
Ítalíu og blóðþyrst herveldi Japanskeisara. Stríð gegn stríöi.
Hafa þjóöir heims ekki brotist undan kúgun í eigin landi
með vopn í höndum? Hafa ekki verið til menn sem hafa
barist til þess eins aö öðlast betra líf, friö og hamingju?
Eða er ekki hægt að berjast fyrir betri heimi með eldi og
brennisteini?
Það þarf orku til að búa eitthvað til, árekstra til aö skera úr
um hver sigrar. Þeir hæfustu lifa af, þótt þaó sé í brengluð-
um heimi, og því skyldi það ekki líka eiga viö um hugmynd-
ir mannsins og uppskriftina aö fyrirmyndarríkinu, Paradís.
Og ef þú trúir á þróun mannsins og aö þeir hæfustu lifi af
mun hið góða sigra. Annaó er tortíming. En á meðan mikil
öfl takast á í sögu mannkyns munu sumir skipa sér í flokka,
aðrir lenda í skotlínunni og nærri allir þjást. Sum stríð leiða
af sér frið, önnur aðeins tilgangslausir mannfórnir, myrkur
og meira stríö. Og hver er þaó sem dæmir? Þeir sem lifa.
Sigurvegararnir skrifa söguna og dæma það sem þeir börð-
ust fyrir sem gott. En mannkynssagan er löng og þúsund
ára ríkin verða líka dæmd. Af þeim sem lifa.
Þau sem lifa. Maður og kona mæta hvort öðru, búa til líf.
Barnið horfir stóreygt á veröldina og leikur sér allan daginn.
Gamall maður situr viö eld, horfir í logana, deyr í friði. Feg-
uröin blasir við þér, blár himinn, björt augun, vatnsdropi í
sólarljósi. Opnaöu augun. Maöurinn leitar hamingjunnar.
Horfðu núna í augun á þeim, lestu huga þeirra, sjáöu frið.
46 SKÝ STRÍÐ