Ský - 01.08.2004, Qupperneq 30

SKÝ
30
menntaskólann fór ég vestur í Ólafsvík þar sem ég kenndi einn
vetur börnum, 8 og 11 ára, þroskuðum sálum og miklum og stórum
manneskjum. Þennan vetur safnaði ég krafti og lífsorku og þetta var
yndislegur vetur. Eg var óábyrg og ómenntuð úr bænum og við
gerðum marga skemmtilega hluti. Eftir að ég kom suður aftur dreif
ég mig í inntökupróf í Leiklistarskólanum og eftir það varð ekki aftur
snúið. Ég fann að ég var komin á þann stað sem ég átti að vera á. Mér
var ætlað að gera þetta."
FYRSTA STIG ÁSTARINNAR
Úr fortíðinni förum við aftur í núið. Hvað er það sem heillar hana við
að leikstýra?
„Það er það að fá að kenna aðferðirnar mínar; að fá að breiða út það
sem ég hef lært," svarar hún. „Og auðvitað það að fá að búa til
verkið, að hafa sýnina og gera mína sýn að veruleika. Aður er maður
eins og litur í málverki en nú verð ég að ákveða hvaða liti ég ætla að
nota, raða saman leikhópnum og miðla aðferðunum mínum. Ég hef
alltaf haft dálæti á leikriti Harold Pinthers, Svikum, og mér finnst
sérkennilegt að það hafi aldrei verið sýnt hér. Þetta er fullorðinsverk
fyrir fólk sem hefur farið í gegnum fyrsta stig ástarinnar, fyrsta
niðurbrotið kannski ... Mér finnst vanta svona umfjöllunarefni í
leikhúsið - um ástina, heiðarleikann og óheiðarleikann og það höfðar
á einhvern sterkan hátt til mín og hefur alltaf gert. Þegar Baltasar
Kormákur ákvað að framleiða þetta og ég hafði komið með tillögur
um framkvæmdina, þá komu Leikfélag Reykjavíkur, leikfélagið „A
senunni" og Leikfélag Akureyrar til sögunnar, en þessi þrjú leikfélög
standa að sýningunni."
Æfingar fóru fram í Borgarleikhúsinu í sumar og leikritið var ekki æft
fyrir norðan fyrr en hálfum mánuði fyrir frumsýningu:
„Leikstjóri hefur yfirleitt ekki langan tíma á sviði í endanlegri leik-
mynd," útskýrir hún. „Það er því eins gott að vera vel undirbúinn og
geta séð hlutina fyrirfram! Ég vildi strax fá manninn minn, Jón Axel,
til að gera leikmyndina. Baltasar samþykkti það. Það tók Jón Axel
nokkra daga að ákveða sig, en að lokum sagði hann já! Jón Axel er
mjög sjálfstæður myndlistarmaður og hefur gengið greiðlega inn í
þessa vinnu. Mér finnst þetta mjög jákvætt framhald af hans
myndlistarvinnu og þetta tengir okkur bara betur saman. Við höfum
þekkst í níu ár nú í haust og það er gott að fá svona góðan tima
saman. Við eigum dótturina Unni Birnu sem er sex ára og Arnmund
Ernst og Brynju sem eru 14 og 15 ára."
LEIKSTÝRIR TVISVAR í VETUR
Eins og kom fram fyrr í viðtalinu bauð Stefán Baldursson
Þjóðleikhússtjóri Eddu Heiðrúnu að leikstýra:
„í Þjóðleikhúsinu leikstýri ég algjöru draumaverki eftir írsku skáld-
konuna Marinu Carr," segir hún. „Það verk er snilldarlega vel skrifað
og verður frumsýnt í janúar. Atli Heimir Sveinsson semur tónlistina og
mér til fulltingis verða tveir Grikkir sem ég kynntist í fyrra. Þeir sjá um
búninga, grímu, smink, aðstoðarleikstjórn, rödd og kóreógrafíu."
Þessum Grikkjum kynntist Edda Heiðrún á námskeiði í Svíþjóð í
fyrrasumar:
„Námskeiðið hét "The Face or Mask of the actor - which is more
important?",. Þar sem ég var að fara í rannsókn í lok námskeiðsins var
ég ekki alveg sjálfri mér lík, dró mig til hlés og gerðist áhorfandi. Hjá
þessum mönnum sat ég allan daginn frá tíu til fjögur og gleymdi
mínum aðstæðum. Það fannst mér merkilegt. Þeir unnu á mjög háum
listrænum standard, en af svo miklum kærleika að það var
bókstaflega heilandi að vera nálægt þeim. I þeirra vinnu sá ég svo
margt sem ég hafði verið að velta fyrir mér í gegnum tíðina og því var
það kærkomið tækifæri að geta fengið þá til starfa með mér hér
heima. Annar þeirra er leikstjóri og hinn grímugerðarmaður og
búningahönnuður og ég lít á þetta sem stórt tækifæri til að kynna þá
fyrir íslenskum listamönnum - og öfugt. Þeir voru til dæmis með þrjú
atriði á Ólympíuleikunum."
ÓÞRJÓTANDI UPPSPRETTA
Það geislar af Eddu Heiðrúnu þegar hún talar um vinnu sína í vetur:
„Listin er heilandi fyrirbæri og það að geta unnið og gleymt sér segir
mér að listin er nálæg guði. Listin, trúin og vísindin. Þetta er allt
samofið, að vinna list á vísindalegan hátt sýnir manni að þetta er upp-
spretta einhvers sem er óþrjótandi, sem er aldrei hægt að klára, eins
og guð er og eins og við erum þegar við erum í tengslum við þessa
uppsprettu. Þá þarf maður ekkert að óttast.
Ég held ég hafi verið örlát í minni list, vegna þess að ég var í nálægð
við þessa uppsprettu. Sá sem hefur uppsprettuna innra með sér þarf
ekki að hræðast það að gefa. Þessi endalausi brunnur sem hefur verið
þarna frá því heimurinn varð til verður þarna ..."
HVERN SVÍKJUM VIÐ MEST?
Þegar ég spyr Eddu Heiðrúnu hvort hún hefði heldur viljað stíga sín
fyrstu skref sem leikstjóri í leikhúsi í Reykjavík, hristir hún höfuðið og
svarar:
„Mér finnst frábært að sýna hjá Leikfélagi Akureyrar. Mér finnst
jákvætt að þunginn sé fluttur frá Reykjavík út á land eins og
Þjóðleikhúsið gerði í fyrra. Það þarf ekki að frumsýna allt í Reykjavík,"
segir hún brosandi og bendir á að sjálf hafi hún tekið þátt í
amatörsýningu í Ólafsvík, Leynimel 13: „Mér er hlýtt til minni
staðanna. Leikfélag Akureyrar er alveg yndislegt, húsið er orðið svo
fallegt og mikill hugur í Magnúsi Geir, nýja leikhússtjóranum. Þetta
leggst vel ! mig, það verðurvel um okkur hugsað."
Heldurðu að það séu margir sem lifa í þeim blekkingarheimi sem
„Svik" mun sýna okkur?
„Það má kannski segja að innihaldið í Svikum ætti að vekja okkur til
umhugsunar um það að þegar við svíkjum einhvern, svindlum eða
bregðumst einhverjum, hvern erum við þá raunverulega að svíkja?
Okkursjálf!"
*