Heimili og skóli - 01.08.1961, Blaðsíða 11

HEIMILI OG SKÓLI
55
Eiga börn að vinna og fullorðnir að leika sér?
Eftir ÁSE GRUDE SKARD, dósent.
Afbrot unglinga nú á dögum vekja
ugg víða um lönd. Hér er bæði um að
ræða aukinn fjölda afbrota, en eigi
síður hitt, að afbrotin færast sífellt
neðar og neðar í raðir barna og ungl-
inga. Jafnvel hér í Noregi, eru nú
miklar umræður um það alvarlega
fyrirbrigði, að þeir eru alltaf að verða
yngri og yngri, sem komast í kast við
lögregluna og réttvísina. Ástæðurnar
til þessarar þróunar eru án efa margar.
í*að er til dæmis augljóst mál, að bíla-
þjófnaður myndi ekki þekkjast nema
hér væru bílar, svo að þarna liggur ein
ástæðan augljóslega í umhverfinu. En
þessi skýring nær samt skammt til að
varpa ljósi á aukningu afbrotanna.
Vafalaust liggja ekki alltaf sömu
ástæðurnar til grundvallar fyrir sams
konar afbrotum. Þar geta margvísleg-
ar, persónulegar ástæður einnig ráðið
miklu. En þrátt fyrir þessar mörgu og
samanslungnu ástæður, liggur þó ein
höfuðástæða eins og rauður þráður í
gegnum þetta allt: En hún er sú, að
börnin fá ekki að vaxa upp í sam-
félagi hinna fullorðnu á eðlilegan
hátt. Öll lög og allar reglur samfélags-
ins geta orðið þeim framandi, ef barn-
ið vex ekki inn í heim hinna fullorðnu
og starf þeirra á eðlilegan hátt, þar
sem það kann við sig og unir sér vel
meðal þeiiTa.
Og nú er spurt: Eru börnin ekki of
einangruð frá hinum fullorðnu í
bernsku? Gerum við þau nægilega
hluttakandi í störfum okkar? Og —
skyggnumst við ekki of lítið inn í
þeirra heim, þeirra leiki og þeirra
störf á meðan þau enn eru börn? Lát-
á eigin spýtur, kenna því að njóta frá-
sagnar og veita því persónulega upp-
örfun og viðurkenningu eftir því sem
sækist að markinu.
Loks tel ég, að til prófa hér fari of
mikill tími, sem betur væri varið til
kennslu eða uppeldisstarfa í þágu
barnsins. Skólaárið hjá okkur er
styttra en annars staðar og við höfum
ekki efni á að missa heilar vikur í
prófhark í yngri bekkjum skólanna.
Tillaga mín er sú, að skólastjórar
fái samþykki yfirvalda til að sleppa
prófum á 1. skólaári algerlega og
senda barnið fyrst heim með einkunn
við lok annars skólaárs. í þess stað sé
send orðsending eins oft og þurfa þyk-
ir um framfarir barnsins til foreldra.
Ef þetta þætti gefast vel, teldi ég æski-
legt að gefa fyrst einkunnir við lok 3.
skólaárs. Með þessu myndi fást
vinnufriður fyrstu tvö skólaárin, þau
árin, sem mest veltur á um lestrar-
námið. Að lokum tel ég, að endur-
skoða þyrfti einkunnastigann sjálfan.
Ég dreg í efa gildi þeirrar nákvæmni,
sem kemur fram í því að gefa einum
nemanda 6.5 og öðrum 6.8 og gildir
einu hvaða námsgrein á í hlut.
Jónas Pálsson.