Heimili og skóli - 01.03.1973, Page 61

möguleikar í námi, sem miðist við að veita
þeim undirbúning undir það framhalds-
nám, sem hugur þeirra stendur til og hent-
ar þeim. Þar af leiðir, að nám þetta getur
aðeins farið fram í skólum, sem eru nokk-
uð stórir og geta boðið upp á fjölbreytta
kennslu og sérhæfða kennara.
Ljóst má vera af framansögðu, að þess-
ir tveir hlutar hins almenna náms, upphaf
og lok þess, gera mjög frábrugðnar kröfur
til skólaskipunar í strjálbýli og er hér á
eftir reynt að taka það til greina, sem auðið
er.
Þess ber að gæta, að þær hugmyndir, sem
hér eru fram settar, ber að skoða sem til-
lögur til umræðu. A þessu stigi málsins
hafa þær þann tilgang einan að kynna ný
viðhorf og nýja möguleika og kanna hug
manna til þeirra.
Almennar forsendur
1. Miðað verður við níu ára skólagöngu,
þ. e. einu ári lengri tíma en núverandi
fræðsluskylda er. Er það gert annars vegar
með tilliti til væntanlegrar breytingar á
skólaskyldu í það horf, og hins vegar með
tilliti til þess, að nú er svo komið, að ungl-
ingapróf er vart lengur nægjanlegt til nokk-
urs framhaldsnáms. Því verður að gera ráð
fyrir, að nemendum sé búin leið a. m. k. að
miðskólaprófi, samhliða uppbyggingu nú-
verandi skyldunáms.
2. Litið er á þessi 9 skólaár sem sam-
fellda heild en ekki skipt í barna- og ungl-
ingaskóla við vissan aldur nemenda, eins og
verið hefur undanfarið. Skipting nemenda
á ákveðnar stofnanir verður gerð með til-
liti til kennslu, staðhátta og hagkvæmni.
3. Gerðar verða vissar kröfur með tilliti
til bekkjarskiptingar og kennslu. Verið er
að vinna að endurskoðun námsskrár og
munu að líkindum verða nokkuð miklar
breytingar á námsefni, einkum í barnaskól-
um. M. a. mun ætlað að hefja kennslu í
raungreinum (stærðfræði, eðlis- og efna-
fræði og líffræði) og í erlendum tungumál-
um miklum mun fyrr en nú er gert, eða á
4.-5. námsári. Þessi kennsla er þess eðlis,
að hún krefst sérhæfðrar kennslu, kennslu-
tækja og aðstöðu, sem vart getur verið fyr-
ir hendi í smáum skólum og nýtist þar illa.
Auk þess verður gert ráð fyrir, að nemend-
um gefist kostur á nokkru valfrelsi á námi
undir lok þessara níu skólaára. Þær lág-
markskröfur, sem hér er miðað við, eru í
stuttu máli:
a) Tvær námslínur á 8. og 9. námsári.
b) Aldursskipt kennsla á 5., 6. og 7. náms-
ári.
c) Skólar með kennslu fyrir 6.—9. náms-
ár eða hluta þeirra, hafi minnst 4—5
kennurum á að skipa.
4. Akstur verði nýttur sem auðið er eða
aðrir þeir möguleikar, sem gert er ráð fyrir
í reglugerð nr. 26/1971 um rekstrarkostn-
að skóla. Fyrir nemendur af þeim svæðum,
sem ekki standa í daglegu aksturssam-
bandi við skóla, verður að gera ráð fyrir
heimavistardvöl eða öðru fyrirkomulagi,
sbr. framangreinda reglugerð, þó þannig,
að þeim sé ekið beim um hverja helgi. For-
eldrar yngstu barna, þ. e. á aldrinum 7—8
ára, munu þó ógjarnan vilja hafa börn sín
í heimavist. Kennslu þeirra má þó ekki van-
rækja, þar sem hún er eitt mikilvægasta
veganesti komandi skólagöngu. Bæði er, að
hún mótar mjög tjáningarþroska barnsins
og eins ber hins að gæta, að á 4.—5. náms-
ári mun framvegis hefjast kennsla í erlend-
um tungumálum og raungreinum og krefst
HEIMILI OG SKÓLI — 53