Læknaneminn - 01.11.1965, Qupperneq 59

LÆKNANEMINN
59
sáralitlar byrðar vegna hervæöingar
inioao vio onnur, par sem pau uigjoiu
sKipta tugum huuuraösn.uca aí hkis-
teKjum, SKUú eKKi sjá ser iært ao
veica peim mun meira ié tii háSKOia-
menntunar. tínKC er pó taiiö tiescu ööru
betri íjáríestmg, eins og forráöamenn
Háskó.ans hafa oft benc á, meö ntium
árangri þó.
!áá árangur hiýtur að teljast þeim
mun hörmu.egri, þar eð taisveröur
hluti alpingismanna okkar hefur numiö'
við þennan skóia, auk þess sem kenn-
arar hans hafa átt nokkra fuiitrúa
á alþingi. Bendir það til, að Há-
skóhnn nafi því miður ekki gert þess-
um mönnum ljóst mikilvægi háskó.a-
menntunar, a.m.k. hériendrai’, þannig aö
úr hefur orðið vítahringur, sem erfitt
verður að rjúfa. Vaiia verða forráða-
menn Háskóians fyrr og síöar vændir
um skimingsleysi á fjárþörf hans og
vonandi ekki of hógværar óskir í þvi
sambandi. Erfitt er lika að trúa því að
óreyndu, þegar um slíkt máiefni ræðir,
að skýringar sé að leita í óhóflegum
flokksaga alþingismanna eða hræðslu
við kjósendur.
Enginn vafi er á, að viðhorf iands-
yfirvalda og aimennings til háskóla-
menntunar þurfa að breytast að mun
hér á landi, og fullkominn barnaskapur
er að ætla, að án stóraukins fjármagns
verði nokkru verulegu um þokað til efl-
ingar henni. Hús eru t.d. dýr á Islandi.
og byggingar, sem reistar eru fyrir ó-
fullnægjandi fjárveitingu á ári hverju,
verða oft stórum dýrari en elia vegna
óhóflega langs byggingartíma, sem auk
þess veldur því, að þau úreldast fyrr.
Annað atriði mætti nefna, sem iiggur
nokkuð í augum uppi, en hefur verið
alltof lítill gaumur gefinn. Án sóma-
samlegra launa og starfsaðstöðu til
kennslu og rannsókna hljóta tiltöiulega
fáir hæfir og dugandi kennarar og vis-
indamenn að fást til starfa við háskóla.
Þeim standa aðrar dyr opnar, og víða
erlendis bjóðast þeim laun og starfs-
aðstaða, sem eru miklu nær réttu mati
á gildi menntunar þeirra og hæfiieika
en yfirleitt er um að ræða hérlendis. 1
þessu sambandi tjóar lítt hjal um föð-
urlandsást, þegnskap og annað þess
háttar, sem ætlað er til að slá ryki í
augu fólks og leiða það frá kjarna
málsins. Það hljóta að vera öilum
sjálfsögð mannréttindi a.ð beita þekk-
ingu sinni og gáfum sér og öðrum til
ánægju og gagns, þar sem skilningur
ríkir á gildi þeirra, í stað þess að berj-
ast vonlítiiii baráttu við vanmat og
vanefni, koöna þannig möur í visinaa-
grein sinni viö ofuhnægjandi aðstæöur
og staðna ioks í algjörri uppgjöf,
sjáxfsblekkingu og syndarmennsku.
fcsárafáir eru jafnframt slíkir baráttu-
og áróðursmenn, að þeim takist að snúa
aöstæðunum sér í hag, svo að nokkru
nemi, og það eitt kostar þá gjarna mik-
inn hluta starfsorku þeirra og tíma.
Hér kann að þykja dregið heidur
dökkum litum og dugieysi og peninga-
hyggju menntamanna hampað um
of. h'ram hjá þeirri staðreynd verður
þó varla komizt, að fjármagn er nauð-
syniegt afi flestum meiriháttar verk-
efnum, vísinda- og kennslustörfum ekki
síður en öðrum. Meðan það fæst ekki
margfaldlega aukið tii Háskólans, er
hætt við, aö aliar tilraunir til fjölbreytt-
ara greinavals við skóiann, sem annars
er sjálfsagt að skynsamlegu marki,
verði hálfkák eitt. Fjölgun kennsiu-
greina kann að þykja nógu fin á papp-
írnum og í munni, en með auknum sam-
skiptum og samvinnu við nágrannaþjóð-
irnar á sviði menntamála er tilgangs-
laust að reyna að slá ryki í augu þeirra,
hvað þetta snertir, og raunar ætti jafn-
framt að verða æ erfiðara að blekkja
sjálfan sig.
Skynsamlegra virðist og raunar sið-
ferðileg skylda að kosta kapps um að
skapa þeim greinum, er nú eru kennd-
ar, nægiiegt rekstrarfé og þá aðstöðu,
er hæfir nútíðinni. Með því móti mætti
búast við mun glæsilegri árangri af
starfi þeirra, sýnilegum árangri, sem
glæða mundi skiining manna á gildi
háskólamenntunar og vísindastarfa í
eigin landi, svipað og gerzt hefur með
Tilraunastöðinni að Keldum og Fiski-
deildinni. Auk þess ætti að vera Háskól-
anum metnaðarmál að sjá nemendum
sínum fyrir bættri og notadrýgri
kennslu i þeim greinum, sem fyrir eru,
svo og annarri aðstöðu, t.d. auknu les-
næði og söfnum, þaki yfir höfuðið,
auknum fjárhagslegum stuðningi, að-
stöðu til fé’agslegs þroska o.s.frv., en
allt þetta er mjög ófullnægjandi og á
vafalítið mikinn þátt I hlutfallslegri
fækkun kandidata miðað við stúdenta-
fjölda.
Því fylgir mikil ábyrgð að gefa ungu
fólki kost á menntun til þroska og und-
irbúnings ævistarfi. Þau ár, sem eytt
er til þeirra h’.uta, verða ekki lifuð aft-
ur fremur en önnur. Háskóli verður að
standa við sku’.dbindingar sínar í þess-
um efnum og geta uppfyllt þær vonir,