Læknaneminn - 01.12.1978, Qupperneq 8

TABLE 1
Borgarnes-medical district, Iceland.
Population 1. Dec. 1977 and ophthalmic patients
1976-1978, number and percentage of population.
Population Patients Patients
1. Dec. 1977 Number Percent
Age- Both Both Both
groups sexes M. F. sexes M. F. sexes M. F.
0- 4 327 175 152 21 8 13 6,4 4,6 8,5
5- 9 333 169 164 94 47 47 28,2 27,8 28,6
10-14 357 185 172 159 77 82 44,5 41,6 47,7
15-19 335 182 153 93 34 59 27,8 18,7 38,6
20-29 606 320 286 157 62 95 25,7 19,4 33,2
30-39 411 223 188 139 53 86 33,8 23,8 45,7
40-49 335 170 165 180 76 104 53,7 44,7 63,0
50-59 266 149 117 185 98 87 69,5 65,8 74,3
60-69 224 117 107 148 72 76 66,1 61,5 71,0
70-79 166 81 85 88 47 41 53,0 58,0 48,2
80+ 117 59 58 88 41 47 75,2 69,5 81,0
Total 3477 1830 1647 1352 615 737 38,9 33,6 44,7
0-39 2369 1254 1115 663 281 382 27,0 22,4 34,2
40+ 1108 576 532 689 334 355 62,2 58,0 66,7
615 til skoðunar eða 33,6%, en af konum komu 737
eða 44,7%.
Heimtur úr aldursflokkum eru misjafnar sbr. 1.
töflu. Tiltölulega fleiri komu til skoðunar úr eldri
aldursflokkunum en þeim yngri; af fertugum og
eldri rúmlega 62%, en um 27% af yngri en 40 ára.
Flestir að tiltölu komu úr elsta aldursflokknum, 80
ára og eldri eða rúmlega þrír fjórðu hlutar íbúa,
enda eru augnsjúkdómar lang tíðastir meðal aldraðs
fólks.
I heilsugæslustöðinni í Borgarnesi eru flest tæki
'til augnrannsókna og aðstaða til augnskoðunar góð.
Rannsóknatæki öll eru af vandaðri gerð, gefin af
Lionssamtökunum, bæði af Lionsklúbbnum á staðn-
um og heildarsamtökunum.
Sjónskerpa var mæld með Snellen sjónprófunar-
töflum (6. m fjarlægð). Olæs brön voru prófuð með
Snellen E-spjaldi.
Sjónlag meðal yngri en 40 ára var mælt með
skuggaprófi (retinoskopia, skiaskopia) eftir sjón-
stillingarlömum (cyclogyl 1%, Alcon).
Augnþrýstingur var mældur með applanations
augnþrýstingsmæli meðal allra 30 ára og eldri.
6
Rauflampaskoðun var gerð þegar þurfa þótti og
einnig speglun á framhólfshorni (gonioscopia).
Miðlægt sjónsvið var mælt á Bjerrum sjónsviðs-
tjaldi. Sjónsviðsmæling með Goldman’s sjónsviðs-
tæki hefur verið gerð á flestum glákusjúklinganna á
göngudeild augndeildar Landakotsspítala. Einnig
hafa verið send þangað börn, sem fundust með af-
brigðilegt vöðvajafnvægi í skoðun og/eða í með-
ferð. Þrívíddarsjón var prófuð með Titmus spjöld-
um.
Ungbarnavernd heilsugæslustöðvarinnar sendir 4
-5 ára börn í augnskoðun, ef þau ná ekki eðlilegri
sjónskerpu eða þegar grunur er um rangeygð, en
öll börn á þessum aldri eru sjónprófuð. Skólabörn
og unglingar voru send af heilsugæslulæknum, þeg-
ar ástæða þótti til, sbr. reglur um skólaskoðun.1
Niðurstöður
Sjónskerpa meðal 1275 einstaklinga er sýnd í 1.
og 2. mynd. Miðað er við sjónskerpu með besta
gleri, þ. e. þegar sjónlagsgalli hefur verið leiðréttur.
Glákusjúklingar eru ekki meðtaldir og vísast til 6.
töflu varðandi sjón þeirra.
Sjónskerpa barna undir 5 ára aldri er af skiljan-
legum ástæðum ekki skráð, enda er erfitt að ákvarða
sjónskerpu barna fyrr en þau ná fjögurra ára aldri.
Sjónskerpa (með besta gleri) er í þessari könnun
skipað í fjóra flokka:
1. 6/6 sjón eða betri - full sjónskerpa.
2.6/9-6/15 sjón lítilsháttar skert, en sæmileg
sjón á venjulegt prentletur.
3. 6/18-6/24 sjón verulega skert. Aðeins stórt let-
ur er læsilegt, „partial sight“. Nemendur eiga í
erfiðleikum að fylgjast með í skóla vegna sjón-
depru, ef sjónskerpa á betra auga er 6/18 eða
minni.
4. 6/60 sjón eða minni. Skv. reglum WHO er sá
talinn blindur, sem hefur sjón 6/60 eða minni
á betra auga með besta gleri. Þessum flokki er
skipt í alblinda og starfsblinda.
Á 1. mynd er sjónskerpa allra augna (2550) sýnd
í prósentum samkvæmt framanskráðri flokkun í ald-
ursflokkum. Glákuaugu eru undanskilin. Ekki var
marktækur munur á sjón karla og kvenna. Um 95%
augna eru með 6/6 sjón allt til fimmtugs aldurs, en
LÆKNANEMINN