Læknaneminn - 01.09.1982, Qupperneq 6

Leiðari
Af kóngum og kórónum
Þegar viö vorum lítil voru okkur
sagöar sögur af kóngum. Þeir
bjuggu gjarna meö drottningu sinni í
ríki sínu. Varla hafa ríkin verið stór,
því aö sögurnar voru margar og að
minnsta kosti einn eða tveir kóngar í
hverri. Sennilega hefir þeim verið
nokkuð þétt skipað á jarðarkringl-
unni. En þótt ríkin væru lítil voru þau
vel stæð. Kóngarnir þurftu ekki að
ganga í lörfum. Þvert á móti voru þeir
ævinlega prúðbúnir, í pellklæðum
borðalögðum sem útsaumuð voru
silfurþræði og hneppt gylltum
hnöppum. Og á höfði báru þeir kór-
ónu úr hömruðum eðalmálmi,
skreytta perlum og dýrum steinum,
svo glæsilega að af öllu bar í ríkinu.
Smákóngar voru þeir en þó stór-
menni, vondir eða góðir eftir sög-
unnargangi.
Þegar við uxum úr grasi fækkaði
sögum, en veruleikinn tók við.
Kóngar hurfu, smáir og stórir, en við
tóku mennskir menn. Það eru reynd-
ar til nokkrir kóngar í útlöndum, en
það er hrein hending ef maður hittir
þá. Og á landinu okkar er enginn
með viðurkennda kóngsnafnbót.
En stöldrum hér við. Eru þeir
4
menn ekki æði margir sem meðvitað
og ómeðvitað reyna að haga sér
eins og þeir væru kóngar? Vilja les-
endur nú hugleiða það og líta í eigin
barm.
Ég ætla hér að minnast aðeins á
einn hóp manna í smákóngastétt.
Nú má segja að allir læknar og sumir
læknanemar séu haldnir dálitlum
smákóngakomplex. En það er ekki
nema lítill hluti þeirra sem finnur sig
knúinn til að bera kórónu. Sennilega
er það sá hlutinn sem efast mest um
tign sínaog ríkidæmi. Þessirkórónu-
berar birtast manni í matsölum
Landsspítalans og fleiri spítala. Kór-
ónurnar eru sérkennilegar og mér er
ekki grunlaust um að þær séu dálítið
ólíkar kórónum fornkónganna. Þetta
eru ýmis konar höfuðföt, græn, blá
eða hvít, úr taui eða bréfi og smá-
kóngarnir bera þau með sér af
skurðstofum. Einstaka framlengir
kórónuna onyfir höku sem grímu úr
grænu bréfi.
Smákóngarnir hafa þessa aðferð
til að sýna ríkidæmi sitt og ætlast
væntanlega til að eftir sé tekið í mat-
salnum. Og ríkidæmið? Skurðstofa?
Sérnú hverósköpin.
Eftir þeim er reyndartekið. En ekki
er það alltaf á þann hátt sem þeir
ætlast til. Heyrt hefi ég fólk hneyksl-
ast á þessum sóðaskap, að bera
skuplur og grímur af skurðstofu inn í
matsal og aftur til baka. Og mikið er
ég hjartanlega sammála þessu fólki.
Ég hefi rennt huganum til Svíþjóðar,
inn í einn af mörgum spítalamatsöl-
um þar, þann eina sem ég þekki. Þar
er manni ekki einu sinni leyft að fara
inn í slopp eða hvítu. Hvað þá að
nokkur smákóngur fengi þar að bera
kórónu. En hér á íslandi bíð ég alltaf
eftir því að þessir menn birtist í mat-
salnum í græna aðgerðargallanum,
hálfrauðum af blóði og með nýskor-
inn ristil í trefilsstað. Þá væri mér
skemmt.
Það er víst að hér er argasti sóða-
skapur á ferð. Þegar menn geta ekki
sýnt ríkidæmi sitt á annan hátt eiga
þeir skilið að glata því með bæjum
og bústofni. En þeim sem taka upp
betri siði ber að hrósa og það vel. Og
nú legg ég til að smákóngar hætti að
bera kórónu þar sem það ekki á við.
SS
LÆKNANE MINN 3'4/i982-'35. árg.