Læknaneminn


Læknaneminn - 01.09.1982, Blaðsíða 19

Læknaneminn - 01.09.1982, Blaðsíða 19
I Þegar komið er með hinn slasaða á heilsugæslustöðina, þarf að sjálf- sögðu að taka hann tafarlaust til meðferðar, en ekki láta hann bíða uns röðin kemur að honum. Rétt er að láta deyfingardropa í augu og halda síðan skolun áfram og kanna hvort nokkrar agnir sitji eftir, sér- staklega undir efra augnaloki. Velta þarf augnalokinu og strjúka votum bómullarpinna upp í efra slímhúðar- hvolf (fornix superior). Það er undir því komið hversu mikill bruninn er hversu lengi á að skoia. Erfitt er í byrjun að meta brunann eftir útliti augans. Oftast veitir ekki af hálfri til heilli klukkustund a.m.k. við lútar- bruna. Stundum þarf stöðuga dreyp- ingu nokkra klukkutíma. Að skolun lokinni eru venjulega látnir dropa í augað sem innihalda stera og Sýkla- lyf (t.d. oculoguttae Scheroson-F eða oculoguttae Ultralan oleosum). Einnig er dreypt augndropum, sem víkka út ljósop og lama sjónstillingu t.d. oculoguttae Cyclogyl 1% til að draga úr verkjum og koma í veg fyrir innri bólgu. Ef bruninn er á háu stigi verður' erting í lithimnu og samloðun (syne- chiae) við augastein getur átt sér stað, ef ljósop er ekki víkkað. Ster- arnir minnka örvefsmyndun í glæru og slímhúð og minni hætta verður á samvexti augnaloks við auga (sym- blepharon). Til þess að kanna út- breiðslu brunans á auga er notaður fluorescin-litur. Skaddaður vefur lit- ast grænn. Loks er augað þakið með augn- púða en fylgjast þarf með sjúklingi daglega uns sár eru gróin. Alla meiri- háttar bruna er rétt að senda til augn- læknis að fyrstu hjálp lokinni. Á heilsugæslustöðvum þarf að kenna hjúkrunarfræðingunt sérstak- lega að meðhöndla bruna í augum af völdum ætiefna, ef þannig vildi til að læknir væri ekki við hendina, þegar slíkan sjúkling bæri að garði. Fyrsta stigs lútarbruni. Sódaskorpa og fersk bólga. Annars stigs lútarbruni. Chemosis. IVIinna glampar á cornea. Blaðra mynd- ast. Þriðja stigs lútarbruni. Necrosis. Hvít mött cornea. Æting veldur efnahvörfum í vefj- unum. Við sýrubruna myndast yfir- borðsskán vegna útfellingar eggja- hvítu og kemur skánin í veg fyrir að sýran fari dýpra í vefinn. Lútar- kenndu efnin fara aftur á móti inn í vefinn með því að ganga í samband við fituefni í frumuveggnum og valda skemmd í frumunum (necrosis). Eru Slímhúðarsamvextir eftir lútarbruna. batahorfur því mun verri við lútar- bruna. Fyrsta stigs bruni á auga einkenn- ist af roða í slímhúð og minnkuðu sársaukaskyni í glæru. Við annars stigs bruna safnast vökvi undir slímhúð og blaðra (chemosis) myndast. Sársaukaskyn er oft nær upphafið í glæru (skemmd- ir í stroma corneae) og slímhúð, sem er með fölleitum blæ vegna minnk- aðs blóðstreymis. Við þriðja stigs bruna verður glær- an mött og tilfinningalaus vegna þess að drep (necrosis) er komið í vefinn. Sérstaklega þarf að hafa í huga, að Iútarbruni getur í fyrstu virst mein- Iaus. Þar sem lúturinn gengur smám saman inn í vefinn geta liðið einn eða tveir dagar uns blöðrumyndun kem- ur fram og einkenni um drep sjáist í slímhúð og glæru. Af þessum sökum er rækileg skolun og jafnvel stöðug dreyping marga klukkutíma svo nauðsynleg. Þegar blöðrumyndun í slímhúð er mikil við lútarbruna þarf að hleypa vökva út, en hann verkar á æðarnar þannig að þær þrengjast og flytja því ekki nægilegt blóð. Kemur þá drep í nærliggjandi vef, bæði í slímhúð og glæru. Vökvanum er hleypt út með því að losa slímhúð frá glæru (peritomia) á nokkrum kafla. Við þetta aukast líkurnar á að nægi- Ieg blóðrás myndist í æðum (við LÆKNANEMINN 3",/im2-35. árg. 17
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.