Læknaneminn - 01.04.1988, Side 62

Þegar maðurinn kemst til
vits og ára heldur persónuþroskinn
áfram þó líkaminn nái fullum
burðum. Aftur kemur í ljós þetta
megin einkenni þroskans, að leggja
rækt við hið sértæka. Fáir eigin-
leikar vaxa upp yfir aðra, sem aldrei
verða annað en lággróður eða
græðlingar í garði sem býr yfir ótal
rótum, misþroskavænlegum að
vísu.
Því má segja að ungur maður
sem notið hefur heilsu og
þroskavænlegs umhverfis sé í
vissum skilningi omnípótent; hann
býr yfir margvíslegum gáfum og
vilji hans stefnir til þess að nýta þær
sem best, verða sem þroskaðastur
og hæfastur. En enginn getur
þroskað til nokkurra muna nema
lítið brot getu sinnar, jafnvel þó
hann vriðist fátæklega búinn; val er
óumflýjanlegt. Fæstir eru svo vel
gerðir til einnar náttúru að þeim
efist ekki valið og fæstir finna hjá
sér köllun sem víkur öllu öðru frá.
Við stöndum því flest frammi fyrir
því á vissum skeiðum ævinnar að
taka örlagaríkar ákvarðanir um
framtíð okkar, byggða á eigin
innsæi, sjálfsímynd og hug-
myndum um umhverfið.
Það fólk sem kallast
læknanemar hefur valið sama
vettvang athafna sinna, en er að
öðru leyti sitt úr hverri áttinni og sitt
hverrar gerðarinnar, eins og fólk á
að vera. Samhugur í slíkum hóp er
mikils virði, léttir daglegt strit og
svalar þörf til að blanda geði.
Samhugur stéttar eins og lækna er
einig mikilvægur til að hver fái gert
þaðgagnsemætlastmátil. Hittvill
hins vegar oft verða að menn fara að
líta á starfið sem einkun um
persónuna, halda að öllum læknum
svipi saman og að læknanemar séu
á ferli sínum að mótast eftir
einhverri forskrift.
Hafa ekki margir lækna-
nemar hitt frænku á spítala-
ganginum sem hefur æjað yfir sig:
“Mikið tekur þú þig vel út í
læknasloppinum”, eins og maður
væri einhver annar en síðast? Líka
eins víst að þeir séu betri í sniðinu
sloppamirfráSjóklæðagerðinni.
Auðvitað verða svona
“frænkur” að hafa sínar grillur til að
standa undir nafni, en einhvem
veginn finnst manni læknar betur
komnir án slíkra nafnbóta. Ýmsir
þeirra virðast þó vita öðrum betur
hvaða eiginleikum hinn sanni
læknir þarf að vera gæddur.
Einu sinni kvörtuðu fyrsta
árs læknanemar yfir prófi sem var
allt of langt til að hægt væri að svara
því á tilsettum tíma. Kennarinn
svaraði því til að það væri með vilja
gert, prófinu væri ætlað að velja þá
sem yrðu bestir læknar: fljótir að
hugsa og taka ákvarðanir. Svo eru
aðrir læknar sem finnst þessi stétt
eigi varla nokkurn tíma friðhelga
stund skylda, þeir sem ekki vinni
dag með nótt og séu reiðubúnir að
sýna viljann í verki og gefa eftir
frítíma til funda og lesturs séu
værukærir og óhæfir læknar. Sá
sem árla rís verður margs vís, gott
og vel, en allt ber þetta með sér
dálítið barnalegan blæ af sýndar-
manndáðum í nafni félagskaparins,
eins og áramótaheit á skátafundi
sem koðna oftast niður í
hversdagsleikanum.
Læknanemar eru ekki í
deildinni til að verða aðrir menn en
þeir hefðu annars orðið eða annars
kosið. Þeir eru að sækja sér
þekkingu og undirbúning undir
ævistarf, sjálfsagt ekki lakari en
annars staðar fæst. Hópurinn er að
öðru leyti sundurleitur og á
mismunandi leið. Ef menn vita
sjálfir á hvaða leið þeir eru og finnst
meira virði að fylgja henni en
hlaupa eftir öllum og þóknast
þeim,erþaðvarlaskaðvænlegt. Það
gerir enginn kröfu til þess að menn
semji sig jafnt að öllu sem leysa
þarf af hendi. Þó ég hafi eitt sinn
unnið í ísbirninum og ætli, eins og
Bubbi Morthens, aldrei, aldrei
aftur að vinna þar, ber ég engan kala
til þess fyrirtækis.
UM LÆKNANEMANN
OG FRAMHALDSLÍFIÐ
Ég hef líkt persónuþrosk-
anum við auðskildara ferli
líkamsþroskans vegna hins
sameiginlega þroska fárra eigin
leika fram yfir aðra til
fullkomnunar en fábreytileika.
Með námi okkar og starfi höfum við
tekið afdrifaríka ákvörðun: beinst á
ákveðnar brautir sem móta munu
daglegt líf okkar og ráða mörgu um
það hvaða þætti við þroskum best
með okkur. En valinu erekki lokið,
það verður fyrir okkur á hverjum
degi með nýjum verkefnum og
nýjum möguleikum. Fyrr er
maðurinn ekki ófær, impótent, en
hann er dauður.
Nú má spyrja, kostar ekki
jafn kröfuhart starf og læknisins að
hann fer á mis við margt sem hann
hefði kosið að leggja rækt við?
Eflaust finnst mörgum sem þeir
séu að missa af öllu því sem þeir
vildu koma í verk: ferðast, læra
tungumál, stunda listir eða
lystisemdir. En valið er óum-
flýjanlegt og nauðsynlegt.
Til eru þeir sem finnst þeir
ekki mega missa neins, að sjá eða
reyna, meðan aðrir fælast allt sem
þeir ekki gjörþekkja fyrir.
Marglyndi og eynlindi eru nöfn
sem Sigurður Norðdal gaf þessum
60
LÆKNANEMINN 1/1988-41. árg.