Læknaneminn - 01.10.1988, Blaðsíða 46

Prófunum má um margt líkja við bandarísku Board-
prófin. Oftast er ætlast til einhvers tíma, yfirleitt eins
árs, á öðru skyldu sviði eða í rannsóknavinnu (“elective
year”). Slíkur tími er oft hluti af Registrarstöðum á
háskólasjúkrahúsum. Stundum hefur slíkur tími á
Islandi verið viðurkenndur. A.m.k. tvö
sérgreinasamtök viðurkenna að verulegu leyti klínískt
nám á Landspítalanum, sem getur þýtt styttri námstíma
í Bretlandi.
Nauðsynlegt er að benda á að það að hafa lokið
sérfræðiprófi er ekki álitið jafngilda því að viðkomandi
hafi öðlast fæmi til sjálfstæðra sérfræðingsstarfa. Til
þess þarf 2-4 ár í viðbót í svonefndri Senior Registrar
stöðu og síðan sérstakt mat sérgreinastofnunarinnar á
viðkomandi lækni. Bretar leggja áherslu á að faglegri
hæfni (“competence”) sé náð áður en menn takast á
hendur þá ábyrgð sem sjálfstæðum sérfræðingsstörfum
fylgir. Til að ná því marki þarf langan þjálfunartíma.
Menn eiga því að reikna með a.m.k. 3-5 árum í
landinu sé ætlunin að taka bresku sérfræðiprófin.
Sérfræðiprófin hafa þann stóra kost að þau tryggja góða
og alhliða þekkingu í greininni og góða
lágmarksþjálfun. Flestir hafa síðan bætt við þá
menntun með frekari starfsþjálfun eða vísindavinnu.
Ef stefnt er í sérfræðiprófin fylgja menn einnig
heimamönnum í námi. Alltaf er ráðlegt að fylgja
venjum gistilandsins, einkum í klínískum fögum.
Allmargir Islendingar hafa þó verið í námi í
Bretlandi án þess að taka sérfræðiprófin. Þetta getur vel
verið góð leið, sérstaklega ef unnið er á rannsóknastofu
eða í verkefni til doktorsprófs. I því tilviki þarf að
uppfylla alveg kröfur íslensku sérfræðireglugerðar-
innar til náms. Prófin eru hinsvegar tekin gild á íslandi
ásamt lágmarkstíma í sérgreininni, enda þótt
námstilhögun hafi verið önnur en lýst er í
reglugerðinni.
Hvernig er aðstaðan að öðru leyti?
Mín reynsla er sú að ágætlega gekk að lifa af
laununum. Þetta mun ekki vera reynsla allra og skiptir
þar eflaust miklu hversu mikið þarf að greiða fyrir
húsnæði og í hvernig stöðu menn lenda. Vilji menn vera
í Lundúnum þá tekur húsnæðiskostnaður allstóran bita
af laununum. Utan þeirrar 'borgar er húsnæði ódýrara.
Fjölda góðra háskólasjúkrahúsa eða annarra
sjúkrahúsa af svipuðum staðli er að finna utan
höfuðborgar Bretaveldis þar sem tækifæri til náms eru
jafnvel betri. Mörg þeirra bjóða einnig spítalahúsnæði
á hóflegri leigu. Að kaupa íbúð eða hús getur líka verið
hagstætt og lítið dýrara á mánuði en leiga vegna
hagstæðra lána. Auk þess er þá verið að borga í eiginn
vasa en ekki annarra.
Barnaheimilispláss er ekki auðvelt að fá, en það
fer þó eftir stöðum. Barna- og unglingaskólar eru
hinsvegar miklu betri en á Islandi. Bömin byrja4-5 ára
í skóla og eru frá klukkan 9 að morgni til 3-4 á daginn.
Atvinnuleyfimakafereftiratvinnumöguleikumíþeirri
atvinnu sem hann/hún vill stunda. Sumirmakannahafa
einnig stundað nám.
Nauðsynlegt er að tryggja sig í starfi í Bretlandi
líkt og í Bandaríkjunum. Tryggingar hafa hækkað
mikið á undanförnum árum og eru nú yfir eitt þúsund
pund á ári eða 8-9% af grunnárslaunum (fastar
yfirvinnugreiðslur bætast við). Skattar eru um 35%,
staðgreiddir. Framfærslukostnaðurer talsvert lægri en
á Islandi, sérlega hvað varðar matvöru og aðrar
nauðsynjavörur.
Þorri Breta er nægjusamt fólk. Séu kröfur
Islendinganna til lífsins hóflegar, þá er afkoman ekkert
til að kvarta yfir. Muna þarf að “when in Rome do as
the Romans do”, með þeim nrun að Islendingar reyna
að hafa hlýrra inni hjá sér og klæða sig á skynsamari
hátt en Bretar.
Að loknu námi
Góðir læknar eru eftirsóttir í Bretlandi eins og
annarsstaðarog þeimstandaalltafopnarýmsardyróski
þeir eftir áframhaldandi veru. Dvalarleyfi fæst til
frambúðar eftir meira en fjögurra ára dvöl í landinu.
Sem stendur er almennt gert ráð fyrir að menn í
framhaldsnámi séu ekki lengur en fjögur ár í Bretlandi.
Islendingunum hefur ekki gengið erfiðlega að vera
lengur en það. Börnin aðlagast landi og þjóð fljótt og
fullorðnir finna að þeir eru velkomnir gestir.
Menntunin er góð á hvaða sviði læknisfræði sem er,
bæði í fræðilegu og verklegu tilliti. Að verja hluta úr
ævi sinni á Bretlandseyjum er góð reynsla.
Heimildir um nám í Bretlandi
1. Karlsson S, Pétursson H, Teitsson I, Ólafsdóttir R,
Geirsson RT, Stefánsson S. Framhaldsnám í Bretlandi.
Læknablaðið 1982;63:86-91.
2. Jónasson JG, Mclnnes M. Hugleiðingar um PLAB-
prófið. Fréttabréf lækna/Læknablaðið 1987;11:9-11.
3. Sigurðsson H. Sérfræðinám lækna í Bretlandi.
Fréttabréf lækna/Læknablaðið 1988;9:2-4.
44
LÆKNANEMINN #988-41. árg.