Læknaneminn - 01.10.1988, Blaðsíða 23

Tafla 2. Prógnostiskir þættir ependymoma í heilabúi.
— Geislameðferð eftir aðgerð
— Fullkomið brotmám æxlisins
— Infratentorial staðsetning *
— Vefjafræðiiega góðkynja form **
— Eldri einstaklingar
— Löng saga hjá einstaklingum með infratentoral æxli ***
* anaplastisk ependymom eru algengari supratentorial (2,59)
** vefjafræðin hefur í mörgum athugunum ekki þótt öruggur mælikvarði á horfur (2,8,10,35).
*** þ.e. líklegra er æxlið líffræðilega illkynja ef einkennasagan fyrir aðgerð er stutt (10).
verið erfitt vegna nálægðar æxlisins við vital strúktúra
og kjarna heilatauganna í ventriculus quartus. Eins
getur verið erfitt að fjarlægja myxopapillary
ependymoma því það vex oft utanum taugar cauda
equina og skiptir skurðtæknin í því sambandi
meginmáli (58). Stundum er æxlið nánast óskurðtækt
og er þá gerð palliatíf aðgerð til að minnka þrýstinginn
í hei labúinu og ti 1 að opna frárennsli ð ef um obstrúktífan
hydrocephalus er að ræða (52).
2. Geislameðferðin . Infratentorial epen-
dymoma ætti að geisla bæði á æxlissvæðið og allan
mænuganginn því æxlin í þessari staðsetningu hafa
sérstaka tilhneigingu til sáningar í mænuganginn via
heila—mænuvökvann án tillits til þess hvort
vefjafræðin er góðkynja eða illkynja (53,54).
Varðandi supratentorial æxlin eru flestir
sammmála um að það nægi að geisla á æxlis feltið
(53,54,55).
Mænuæxlin eru ýmist geisluð eða ekki en
almennt er talið að betra sé að geisla eftir aðgerð
(21,56,57).
VIII. HORFUR
Endanleg útkoma heilabúsependymoma er
yfirleitt léleg sama hver meðferðin er og Iangtíma
lífslíkur eða lækning er undantekning (59,60,61).
Lífslíkur einstaklinga með ependymoma í mænu eru
einattgóðar, sérstaklegaef um myxopapillary gerðinaer
að ræða(21,35,56).
í einni könnun var 5 ára lífslengd (survival)
einstaklinga með ependymoma í heilabúi 23.5% en
90% hjáeinstaklingum með æxlið í mænu (35).
Margir þættir spila inn í horfur einstakl inga með
ependymoma og væri það efni í aðra grein. Tafla 2 sýnir
samantekt á þeim helstu atriðum sem í heildina séð eru
talin bæta lífslíkur þeirra sem hafa ependymoma í
heilabúi.
Jóhannesi Björnssyni, sérfræðingi í
meinafræði, kann ég bestu þakkir fyrir yfirlestur
greinarinnar og gagnlegar ábendingar.
TILVITNANIR
(1) Rubinstein LJ. Tumors of the central nervous system 2nd
series. Washington, DC. Armed Forces Institute of
Pathology. 1972.
(2) Burger & Vogel. Surgical Pathology of the Nervous
System and itsCoverings. 2nded. John Wiley & Sons, 1982.
(3) Russel DS. and Rubinstein LJ. Pathology of the tumors of
the nervous system, 3rd ed. London: Edward Amold Ltd,
1972.
(4) Zulch KJ. Brain Tumors: Their Biology and Pathology.
3rd ed. New York. Springer—Verlag, 1986.
(5) Roessmann U, Velasco ME, Sindely SD, Gambetti P
Glial fibrillary acidic protein (GFAF) in ependymal cells
during development. An immunoperoxidase study. Brain
Research. 1980;200:13-21.
(6) Duffy PE, Graf L. Huang Y—Y, Rapport MM. Glial
fibrillary acidic protein in ependymomas and other brain
tumors. J Neurol Sci 1979; 40:133—146.
(7) Vinken PJ, Bruyn GW (eds). Handbook of Clinical
Neurology. Amsterdam, North—Holland,1975. (kafli
Alexanders Arendt um Ependymoma).
(8) Charles RW, Derek AB. Patricia KD. Ependymomas:
LÆKNANEMINN 34988-41. árg.
21