Læknaneminn


Læknaneminn - 01.04.1997, Blaðsíða 48

Læknaneminn - 01.04.1997, Blaðsíða 48
Sigurður Ólafsson Mynd 4. Áhættuþættir fyrir lifrarbólgu C. Töl- ur frá Bandaríkjunum. HEPATITIS C VIRUS Acute Hepatitis 0 1 2 3 4 5 6 12 Months Mynd 5. Bráð Iifrarbólga C. Mótefni áfram til staðar þótt sjúklingur nái sér og veiran hverfi. innan fárra vikna frá smiti (mynd 5). Bráð lifrarbólga C er oftast einkennalaus; innan við 25% fá gulu eða önn- ur einkenni (7). Komi einkenni fram eru þau hin sömu og við bráða lifrarbólgu A og B (gula, hiti, slappleiki, kviðverkir) en yfirleitt vægari. Bráð LC getur leitt til bráðrar lifrarbilunar (fulminant hepatic failure) og dauða en það er mjög sjaldgæft (14). Einungis um 15% sjúklinga losna við veiruna og ná fullum bata. Hjá þess- um einstaldingum verða lifrarpróf eðlileg og LCV RNA hverfur úr blóði. Af þeim sem smitast verður sýkingin viðvarandi hjá 85%. Þessir einstaklingar fá langflesdr langvinna lifrar- bólgu (15). Þetta er öfugt við lifrarbólgu B, þar sem flesdr losna við veiruna innan nokkurra mánaða og lifr- arbólgu A sem aldrei verður langvinn. Hjá sjúklingum með langvinna LC eru LCV RNA og mótefni áfram til staðar (mynd 6). Transaminasahækkun er væg, ALAT sjaldan hærra en 400 mU/mL og breydleg frá einum tíma til annars. Þessar sveiflur í lifrarprófum eru nokk- uð dæmigerðar fyrir lifrarbólgu C. Gamma gluta- myltransferasi og alkalískur fosfatasi eru eðlilegir eða lítillega hækkaðir og bilirubin er eðlilegt þar til á loka- stigum sjúkdómsins. Fremur lítil fylgni er á milli tran- saminasa hækkunar og virkni lifrarbólgunnar. 20-30% sjúklinganna eru með algerlega eðlileg lifrarpróf. Lang- vinn LC er oftast einkennalaus (14) og greinist gjarnan fyrir tilviljun (brengluð lifrarpróf við „rútínurannsókn- ir“, skimun blóðgjafa) eða við mótefnamæiingu hjá áhættuhópum. Algengustu einkennin (eins og við lang- vinnar lifrarbólgur af öðrum orsökum) er slappleiki og þreyta. Oft koma fyrstu einkenni sjúkdómsins ekki fram fyrr en við langt genginn sjúkdóm og þá frá fylgi- kvillum skorpulifrar svo sem varicublæðingar, lifrar- encephalopathia og ascites. Margt er óljóst varðandi náttúrulegan gang og horf- ur langvinnrar lifrarbólgu C. Ljóst er að hluti þessarra sjúklinga fær skorpulifur og sumir deyja úr lifrar- krabbameini en hversu stór hluti er ekki vitað. Rann- sóknir á þessu sviði eru erfiðar og óáreiðanlegar og kemur þar einkum þrennt dl: 1) Sjúkdómsgangur er talinn fremur í áratugum en árum og því erfitt að gera framsæjar rannsóknir 2) Erfitt er að tímasetja upphaf sjúkdómsins þar sem bráð lifrarbólga C er oftast ein- kennalaus. 3) Þeir sjúklingar sem leita lækna eru lík- legri til að hafa lengra genginn sjúkdóm en aðrir. Bestu rannsóknirnar á sjúkdómsgangi (natural hi- story) LC hafa verið gerðar á sjúklingum sem fengu lifrarbólgu í kjölfar blóðgjafar en niðurstöður eru nokkuð misvísandi. I bandarískri rannsókn báru Seef og félagar (16) dánartíðni 568 sjúklinga með LC eftir blóðgjöf saman við dánartíðni sjúklinga sem höfðu þegið blóð og ekki fengið lifrarbólgu. Heildardánar- tíðni á 18 árum var sú sama í báðum hópum þótt lifr- artengd dánartíðni væri heldur hærri í lifrarbólguhópn- um. Bent er á að í rannsókn Seef og félaga hafi fyrst og fremst verið eldri einstaklingar og að 18 ára „follow- up“ sé of stuttur tími. Nokkrar nýlegri rannsóknir benda hins vegar til vaxandi dánartíðni af völdum sjúk- dómsins 10-30 árum eftir smit (17,18,19). I nýlegri rannsókn Tong og félaga (17) voru athuguð afdrif 131 sjúklings sem smituðust við blóðgjöf við 35 ára aldur að meðaltali. Að meðaltali liðu 18.4 ár frá smiti að LÆKNANEMINN 46 1. tbl. 1997, 50. árg.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.