Læknaneminn - 01.04.1997, Blaðsíða 64

Björg Þorsteinsdóttir
þætti koma í ljós gloppur í kunnáttu og hvaða
þekkingar þarf að afla.
5. Námsmarkmið; til að takast á við vandamálið þarf
að leita svara við þeim spurningum sem upp
komu í úrvinnslunni. Hópurinn sameinast um
æskileg námsmarkmið sem tengjast viðfangsefn-
inu. Hver nemandi getur einnig skilgreint auka-
lega sína veikleika og leitast við að bæta úr þeim.
6. Sjálfsnám; á milli funda fer fram sjálfsnám í sam-
ræmi við hin skilgreindu námsmarkmið. Hver og
einn leitar svara og nýtir til þess mismunandi
heimildir s.s. bækur, tímarit og gagnasöfn.
7. Umrœður og úrlausnir; á næsta fundi greinir hver
nemandi frá heimildum sínum og hvers hann varð
vísari. Upplýsingunum er safnað saman þeim
miðlað og skipst á skoðunum. Tilgangur þessa
þreps er þríþættur, að auka þekkingu með upplýs-
ingum frá mismunandi heimildum, að greina
misræmi í efnistökum eftir heimildum og að
dýpka skilning með virkri umræðu og vangavelt-
um. Þegar hér er komið á vandamálið að hafa ver-
ið skýrt og sett í samhengi.
Með þessu ferli taka nemendur ábyrgð á því hvað er
lært og hvernig er staðið að því og öðlast því þjálfun í
sjálfstæðum vinnubögðum. Nemendur eru þó ekki í
lausu lofti og stuðningur er tiltækur þegar hans er þörf.
Þeir hafa greiðan aðgang að leiðbeinendum og skipu-
leggjendum námshlutans. Að auki eru nemendaráð-
gjafar til aðstoðar ef eitthvað bjátar á og hjálpa nem-
endum ef þeir þarfnast undanþágna, skýringa á nám-
inu í heild eða lagalega aðstoð. Þá er boðið upp á alls
kyns leiðbeiningar s.s. kynningartíma í tölvuherbergj-
unum og aðstoð á bókasafninu og færnistofunum.
FÆRNISTOFAN
Annar meginþáttur í Problem Based Learning er
þjálfun í verldegri færni. I Maastricht hefur hún ekki
síður vægi en bókleg kennsla og hefst snemma í nám-
inu. Þjálfunin fer fram í færnistofum (skillslabs). Stof-
urnar eru búnar læknaáhöldum til líkamsskoðunar auk
æfingarmódela og hópur sérþjálfaðs starfsliðs heldur
utan um kennsluáætlunina og leiðbeinir nemendum.
Nemendur verja að jafnaði þremur klukkustundum á
viku samkvæmt skipulagðri áætlun í færnistofunum en
hafa að auki aðgang að stofum þar sem þeir geta æft sig
frekar. Á preklínisku árunum er farið yfir allt sem við-
kemur framkomu við sjúklinga, sögutöku, skoðun og
greiningu algengra kvilla.
Þjálfunin skiptist í undirflokka sem eru:
• Skoðunartækni (allt frá lungnahlustun til gyn-
skoðunar)
• Samskiptaþjálfun (myndbandsæfmgar með leikn-
um sjúklingum)
• Meðhöndlun (umbúðir, saumar, æðaleggir
o.s.frv.)
• Rannsóknarstofuvinna (áhersla á klíniskt mikil-
vægi s.s. gramslitun og blóðstrok)
Færni nemandans byggist upp smátt og smátt og
sama verkið kemur fyrir oftar en einu sinni, út frá mis-
munandi tilfellum. Þessi nálgun hefur verið nefnd
hringstiganálgun þar sem byggt á því sem fyrir er og
klifrað hærra.
Nær öll færni sem að sjúklingum lýtur er kennd í
fjórum þrepum. Fyrst er æfing á dúkkum eða öðrum
módelum, þá beinist athyglin að meðstúdentum og
áður en nemendur hitta sjúklinga er ein æfing með
leiknum sjúklingi. Um 100 sjúklingaleikarar eru tiltæk-
ir í færnistofunum en þeir sjá einnig um að leiðbeina
nemendum meðan á skoðuninni stendur og eftir á
ræða þeir frammistöðuna og koma með uppbyggilega
gagnrýni.
Mikið er lagt upp úr samskiptatækni og á þriggja
vikna fresti er viðtal myndað og gagnrýnt. Viðtalið fer
fram með sjúklingi. Hlustandi gagnrýnir viðtalið um
leið og því lýkur og á eftir horfir nemandinn á upptök-
una í einrúmi áður en frammistaðan er svo að lokum
rædd í hópi þar sem allir hafa séð myndbandið og
koma með nytsamlegar athugasemdir. Bæði hin per-
sónulega og læknisfræðilega nálgun eru rýndar og
ræddar og verkefnin spanna allt frá því að segja til nafns
til þess að tilkynna sorgarfréttir.
NÁMSMAT
Sá þáttur sem ræður mestu um mótun námshegðun-
ar stúdenta eru prófin og fyrirkomulag þeirra. Framúr-
stefnuleg kennsla er til lítils ef prófið er hefðbundið. I
Maastricht er því lögð áhersla á stöðupróf sem byggja
ekki á upplestri heldur uppsöfnun þekkingar. Og er
LÆKNANEMINN
62
1. tbl. 1997, 50. árg.