Læknaneminn - 01.04.2005, Qupperneq 25

Framhaldsnám í Hollandi
Greinarhöfundur, um
borð í hollenskri lest
Afkoma heimilana er almennt mjög góð en Hollendingar leggja
mun minní áherslu en íslendingar á íburð og flottheit á heimil-
unum. Þeir ferðast mikið og stunda útivist svo sem hjólreiðar og
siglingar. Jöfnuður er talsverður. Hinn almenni launþegi getur
lifað nokkuð sæmilega af laununum en sparsemi og útsjónar-
semi er reyndar þjóðarsport. Vinnuvika lækna í sérfræðinámi er
þó lengri og má fara upp í 48 klst. Þar af eru 10 klst. í viku sem
flokkast sem skipulögð kennsla, eins og röntgenfundir, clinico-
pathologískir fundir, greinafundir og aðrir fræðslufundir.
Tungumál
Á Niðurlöndum og í Flanderen í Belgíu er töluð hollenska (neder-
lands). Þetta er vestur-germanskt mál að uppruna og í ætt við
lágþýsku. Mikið af orðum og orðstofnum þekkjum við þegar úr
öðrum germönskum málum (norðurlandamálum, þýsku eða
ensku) en einnig er talsvert að frönskum og spænskum töku-
orðum. Málfræðin er einfölduð þýskumálfræði. Það er nauðsyn-
legt að læra tungumálið til þess að geta starfað sem læknir. Yfir-
leitt hefur íslendingum gengið vel að læra hollensku en það tekur
tíma að læra nýtt tungumál. Flestir hafa farið á stíft tungumála-
námskeið eða einkakennslu áður en þeir byrja að vinna. Það er
nokkuð dýrt en menn fá kostnaðinn endurgreiddan frá skattinum.
Eftir 3 mánuði eru flestir farnir að geta bjargað sér í daglegu starfi
og eftir 6 mánuði geta flestir haldið lítinn fyrirlestur og dikterað
læknabréfin. Eftir eitt ár eru mesti „taalbarrierinn“ yfirstaðinn. Enn
lengri tíma tekur að ná upp færni í því að leika sér með málið og
ná öllum bröndurunum. Börnin hafa lært málið enn fljótar en
foreldrarnir og ná yfirleitt að tala hana eins vel og innfæddir.
Fjármál
Heildarlaun unglækna í Hollandi eru almennt talsvert lægri en hér.
Grunnlaun eru líklega aðeins hærri þar en hérlendis og voru
mánaðarlaun um 200.000 ISK eða 5000 gyllini þegar ég fór út
árið 1994. Dæmigert er að að bestu staðirnir borga verst. Yfir-
vinna er almennt ekki greidd heldur eru vaktir teknar út í fríum og
lítið sem ekkert álag ofan á grunnlaunin. Þannig fékk ég átta
vikna frí á ári þegar best lét, sem var ekki slæmt. Þeir sem búa
>10 km frá vinnustað fá ýmist greidda ferðapeninga (samsvarar
ca. 5000 ISK á mánuði) eða niðurgreidd lestarkort. Það geta
verið viðbrigði fyrir eyðslusaman íslending að þurfa að framfleyta
fjölskyldu sinni á einum aðstoðarlæknislaunum. Það er samt tals-
vert ódýrara að lifa í Hollandi en hér þó verðlag hafi reyndað
hækkað nokkuð eftir tilkomu Evrunnar. Almennt fá menn samt
dálítið til baka frá skattinum því allur námskostnaður (bækur,
námskeið, viss aksturskostnaður o.fl.) er frádráttarbær og þeir
útsjónarsömustu náðu heilum mánaðarlaunum til baka auk þess
sem menn fá 13. mánuðinn greiddan sem orlofslaun. Það er
nauðsynlegt að verða sér snemma úti um upplýsingar um þessi
mál og hefur læknafélagið verið mönnum innan handar með
ráðleggingar og m.a. skipulagt sérstakt skattanámskeið.
Sérfræðilaun eru síðan mun hærri og ekki undan þeim að kvarta.
Húsnæði
Leiga er algeng og mjög örugg. Fasteignamiðlanir sjá oftast um
leigumiðlun líka og leigusamningurinn gildir þar til þú ákveður að
flytja og er 3ja mánaða uppsagnarfrestur reglan. Algengt leiguverð
er á bilinu 40.000-50.000 fyrir lítið sérbýli en 2-3 herbergja íbúð á
góðum stað getur jafnvel verið enn dýrari. Lög í landinu banna að
einstaklingur leigi fyrir hærri upphæð en 30% nettó tekna. Leigu-
verð á almennum markaði miðast því að einhverju leyti við meðal-
launin í landinu. Misvel gengur að útvega húsnæði eftir staðsetn-
ingu og er t.d. bæði dýrt og löng bið inn á leigumarkaðinn í
Amsterdam. Margir hafa því endað í einhverju nágrannasveitarfé-
lagi en getað leigt heilt hús fyrir sama verð og 2ja herbergja íbúð
inni í borginni. Það er ekkert að því að búa í úthverfi eða útborg en
mögulega er lengra í vinnuna. Kaup á húsnæði eru möguleg með
veði í húsinu og líftryggingu. Líklega er hagstæðara að kaupa en
leigja miðað við dvöl sem er lengri en 5 ár.
Niðurlag
Þessi stutta umfjöllun um sérfræðinám í Hollandi er engan
veginn tæmandi en gefur vonandi smá innsýn í kerfið þar og
verður vonandi einhverjum hvatning til þess að fara í sérfræði-
nám þangað. Það er stór ákvörðun að taka um hvert maður vill
fara í sérnám og taka verður tillit til allra mikilvægra þátta. Þá eru
alltaf viðbrigði að flytjast búferlum yfir hafið og hefja störf í nýju
landi hvert sem farið er og það er dálítið mál að þurfa að læra
nýtt tungumál. Þetta er þó allt yfirstíganlegt og þroskandi og
mannbætandi reynsla þegar upp er staðið og ekki má gleyma
því að danska, sænska og norska eru ekki heldur móðurmál
okkar íslendinga. Holland hefur þann kost að vera með gott
sérfræðinám í allflestum greinum og heilbrigðiskerfi sem er skil-
virkt og gott. Staðsetningin á meginlandi Evrópu spillir heldur
ekki fyrir og gaman er að geta bara sest upp í bílinn sinn og keyrt
yfir landamærin í frí.
Heimildir og tenglar
Working in The Dutch Health sector with a Foreign Certificate:
http://www.verwijspunt.nl/
Heimasíða Hollenska læknafélagsins: http://www.knmg.artsennet.nl
Heimasíða Hollenska lyflæknafélagsins: http://www.internisten.nl/
LÆKNANEMINN
2005
23