Úrval - 01.01.1971, Side 19

ÞJÓFARNIR, SEM STELA FORTÍÐ EVRÖPU 17
að grafið sé í óleyfi eftir fornminj-
um, þeim smyglað, eða þá hreint og
beint stolið. Afleiðingarnar eru þær,
að hinar þúsundir fornminja, sem
dreifðar hafa verið um strendur
landanna við Miðjarðarhaf fækkar
nú stöðugt. „Fornminjarnar hverfa
frá okkur út í nóttina,“ sagði sami
fornleifafræðingurinn við mig. ,,Og
það virðist engin leið að stöðva
þennan geigvænlega þjófnað.“
Hin mikla eftirspurn eftir forn-
minjum kemur aðallega úr þremur
áttum. I fyrsta lagi eru það ferða-
menn, sem reyna eins og' þeir geta
að komast yfir forna muni, er þeir
geta tekið heim með sér. Á síðasta
ári greiddi bandarísk stúlka 100
dollara fyrir eyra af fornri grískri
styttu. í öðru lagi eru það lista-
verkasafnarar, sem bjóða því næst
hvað sem er í fornar minjar annað
hvort vegna ástar á fegurð þeirra
eða sökum þess, að það er mjög
arðvænlegt að festa fé sitt í þeim,
þar sem verðlag fornminja fer
stöðugt hækkandi. Á síðustu tíu ár-
um hefur verðlag þeirra þrefald-
azt. I þriðja lagi eru það svo söfn-
in. Þeim fjölgar stöðugt, spretta því
næst upp eins og gorkúlur, einkum
í bandarískum borgum og löndum,
sem nýlega hafa fengið sjálfstæði.
Af framangreindum ástæðum er
það ekki furða, þótt eftirspurn eft-
ir fornminjum sé mikil.
Öll löndin við Miðjarðarhaf hafa
orðið fyrir barðinu á fornminja-
þjófunum, þó einkum löndin, sem
auðugust eru af hinum fornu minj-
um, eins og Ítalía, Grikkland og
Tyrkland. Þótt ógrynni fornminja
hafi verið grafin úr jörðu á Ítalíu
öldum saman, liggja þar ennþá
óhreyfðar fornleifar frá tímum
Grikkja, Karþakómanna, Etrúska
og Rómverja. Og ýmsir séríræðing-
ar álíta, að þær minjar, sem enrí
leynast í jörðu, séu jafnvel miklu
meiri en þær, sem grafnar hafa
verið upp.
Vegna þess, hve verð fornminj-
anna er hátt, hefur fjöldi ítalskra
bænda snúið sér að uppgreftri
þeirra. Þegar bæjarstjórinn í þorpi
einu var spurður, hve margir íbú-
anna stunduðu ólöglegan uppgröft,
svaraði hann, stuttur í spuna: „All-
ir.“ Það eru grafir hinna fornu
Etrúska, sem grafararnir sækja
helzt í. Sennilega liggja enn ósnert-
ar í jörðu nokkur hundruð þúsund
slíkra grafa. Á svæðinu kringum
Þessi fagra Maríumynd, sem er skor-
in í tré á fimmtándu öld og prýddi
eitt sinn kirkju á Italíu, er nú komin
til Svisslands.