Úrval - 01.07.1971, Page 58

56
ÚRVAL
un, (slagþrýstingshækkun) ekki
síður mikilvægur áhættuþáttur,
hvað heilablóðfall snertir, en „dia-
stolisk“ þrýstingshækkun (milli-
slagaþrýstingshækkun)“. Niður-
stöður rannsóknarinnar gefa í raun-
inni skýrt til kynna, að of hár blóð-
þrýstingur, jafnvel þótt aðeins sé
um litla hækkun að ræða, sé al-
gengasti og afdrifaríkasti fyrirrenn-
ari heilablóðfalls, á hvaða aldri sem
er, hjá konum jafnt sem körlum,
og hvort sem um er að ræða of
háan slagþrýsting eða millislaga-
þrýsting.
Til allrar hamingju er einnig já-
kvæð hlið á þessum nýju uppgötv-
unum. Menn hafa vitað það í nokk-
ur ár, að læknismeðferð við geysi-
háum blóðþrýstingi hefur haft stór-
kostleg læknisáhrif á flesta sjúkl-
inga. En það er ekki fyr en alveg
nýlega, að fengizt hafa ótvíræðar,
vísindalegar sannanir um góðan á-
angur læknismeðferðar þeirra, sem
þjást af minni blóðþrýstingshækkun.
Samvinnurannsóknarsveit undir
stjórn dr. Edward D. Freis, er ber
heitið „Veterans Administration
Coöperative Study Group“, vann að
slíkum rannsóknum í samvinnu við
17 sjúkrahús víðsvegar um Banda-
ríkin og eyddi 6 árum í rannsóknir
og úrvinnslu allra gagna.
Arið 1970 voru birtar niðurstöður
rannsóknarinnar að því er snerti
380 karlsjúklinga, sem haldnir voru
of háum blóðþrýstingi, annaðhvort
smávægilegum eða í nokkrum mæli,
þ.e. sem höfðu 90 til 114 millislaga-
þrýsting eða með öðrum orðum rétt
fyrir ofan 90, sem er hinn eðlilegi
millislagaþrýstingur. Sumir höfðu
fengið lyf til þess að draga úr blóð-
þrýstingnum, en aðrir aðeins mála-
myndameðhöndlun og óvirkar pill-
ur, sem voru eftirlíking af blóð-
þrýstingspillum (placebopillur).
Hvað sjúkhnga þá snerti, sem höfðu
fengið raunverulega læknismeðferð
og lyf, minnkaði hættan á hjarta-
áfalli eða heilablóðfalli um allt að
tveim þriðju hlutum. Tuttugu sjúkl-
ingar, sem höfðu aðeins fengið mála-
myndameðferð, voru nú komnir með
mjög háan blóðþrýsting, svo háan,
að það varð að hefja virka lyfja-
gjöf tafarlaust. En svo var aftur á
móti ekki ástatt um neinn af þeim
sjúklingum, sem höfðu fengið virka
læknismeðferð.
Dr. Freis og samstarfsmenn hans
mæla á þessa leið: „Sjúklingarnir,
sem við athuguðum, eru að sumu
leyti ekki dæmigerðir fulltrúar al-
mennings. Þeir höfðu til dæmis til-
tölulega meiri æðaskemmdir þegar
í byrjun en algengt er. En það leik-
ur lítill vafi á því, að blóðþrýstings-
meðferð varð þeim til mikillar
hj álpar“.
Bezta ráðið er að koma blóðþrýst-
ingnum niður á eðlilegt stig og halda
honum síðan á því. Þegar lyfja er
þörf, leitar læknirinn fyrir sér,
þangað til hann finnur það lyf eða
þau lyf, sem munu halda blóðþrýst-
ingi sjúklingsins niðri á eðlilegu
stigi með sem minnstum aukaáhrif-
um. Oft er það til mikillar hjálpar
að losa sjúklinginn við óþarfa lík-
amsþunga með megrunarfæði, og
sama er að segja um léttar æfingar
og aðrar hreyfingu til þess að létta
á tilfinningalegri streitu. Sumum
sjúklingum tekst að lækka blóð-