Upp í vindinn - 01.05.2014, Qupperneq 11

HJÓLASTÍGUR FRÁ FLUGSTÖÐ LEIFS EIRÍKSSONAR TIL REYKJAVÍKUR
til Sturlu Böðvarssonar, þáverandi
samgönguráðherra, um málið [6].
Pistlar um málið eftir Öldu Jónsdóttur,
þá formann íslenska fjallahjólaklúbbsins
og Sigurð M. Grétarsson, þá formann
Landssamtaka hjólreiðamanna, hafa
birst í blöðum [7].
Öryggi
Ljóst er að hjólaumferð fer ekki vel
saman við hraða umferð ökutækja [8].
Hámarkshraði á Reykjanesbraut milli
Hafnarfjarðar og Keflavíkur er 90 km/klst
eins og algengt er á þjóðvegum landsins.
Umferðarþungi er mikill miðað við aðra
þjóðvegi landsins eða um 5.500 til
11.000 ökutæki á sólarhring að meðaltali,
mismunandi eftir vegköflum [9]. Þetta
veldur því að öryggi hjólreiðamanna
sem hjóla eftir Reykjanesbrautinni er
bágborið. Öryggi er helst ábótavant í
slæmu veðri s.s. hvassviðri, rigningu og
slæmu skyggni. Stór ökutæki, s.s. rúturog
flutningabílar, skapa sérstaklega slæmar
aðstæður þegar þau keyra nálægt
hjólreiðamönnum og/eða ausa vatni
yfir hjólreiðamenn á rigningardögum.
Hjólreiðamenn geta einnig fundið fyrir
umtalsverðu kjölsogi þegar stór ökutæki
aka framhjá. Samkvæmt erlendum
viðmiðum er mælt með að hjólastígur
sé aðskilinn umferð í öllum tilvikum við
þennan umferðarhraða (90 km/klst.) og
umferðarþunga (5.500 - 11.000 ökutæki/
sólarhring) [10].
Hjólreiðaferðamennska
Aukning hefur verið í hjólreiða-
ferðamennsku á heimsvísu undanfarin
ár [11]. Samhliða þessari aukningu
hafa hjólaleiðir verið lagðar víðsvegar
og þjónustustig við hjólreiöar hækkað
[11]. Þessi uppbygging hefur helst
átt sér stað í dreifbýli vegna eðlis
hjólreiðaferðamennsku [11]. Bætt
aðstaða og hærra þjónustustig leiðir
svo aftur til þess að enn fleiri hjóli. Gæði
hjólaleiðarinnar hafa áhrif á hversu
hvetjandi hún virkar á hjólreiðar, sér í lagi
þættir eins og gæði yfirborðs, umhverfi og
samfelldni hjólaleiðar [12].
Síðustu ár hefur fjöldi erlendra
ferðamanna sem koma til íslands aukist
töluvert og árið 2013 komu fleiri ferðamenn
til landsins en áður hefur þekkst [13].
Greiningadeild Arion banka spáir því að
fjöldi ferðamanna til landsins verði um
855.000 árið 2015 og Ferðamálastofa
spáir því að fjöldi ferðamanna til landsins
verði um 1 milljón árið 2020 [4]. En búast
má við því að hjólreiðaferðamönnum
fjölgi samfara fjölgun ferðamanna
almennt. Leiðin gæti verið passleg fyrsta
og siðasta dagleið hjólreiðaferðamanna
sem koma til landsins.
Aukning hefur verið á hjólreiðum á íslandi
síðastliðin ár. í ferðavenjukönnun sem
var gerð 2011 svöruðu 3,8% að þau færu
allra sinna ferða á hjóli, en þetta hlutfall
var 0,8% í ferðavenjukönnun sem var
framkvæmd 2002 [2]. Samfara þessari
aukningu hjólreiða má ætla að fleiri
landsmenn nýti frístundir sínartil hjólreiða.
Þá þarf að bæta hjólaleiðir sem liggja
frá Reykjavík því það er almenn skoðun
hjólreiðamanna hérlendis að hjólaleiðir
frá Reykjavik séu óásættanlegar og að
betri leiðir þurfi til Kjalarness, Hveragerðis
og Reykjanesbæjar [14].
Aðferðir
Fyrsti liðurinn í verkefninu miðaði að því
að greina þær leiðir sem standa til boða
fyrir hjólreiðar á milli Flugstöðvar Leifs
Eiríkssonar og Reykjavíkur. Þetta var gert
með því að fara í vettvangsferðir og skoða
loftmyndir af svæðinu. Auk þess voru
umræður um hjólreiðar á Reykjanesinu
skoðaðar, en töluverðar umræður um
hjólreiðar á svæðinu sköpuðust á þeim
tíma sem breikkun Reykjanesbrautar átti
sér stað.
Til þess að geta valið eina sérstaka
leið þurfti að finna aðferð við að bera
mögulegar leiðir saman. Ákveðið var
að líta til fjögurra atriða við samanburð
á leiðunum, þ.e. kostnaðar, nálægðar
við umferð, vegalengdar og visthæfis.
Stigagjöfin byggist á grófum áætlunum
og huglægu mati þar sem ekki var ráðist
í nákvæmar greiningar fyrr en eftir að
sérstök leið var valin og verður þeirri lýst
í þessari grein. Vísað er í meistararitgerð
fyrir nánari lýsingu aðferða og
annarra leiða [1]. Kostnaðarmat var
framkvæmt fyrir þá leið sem var valin og
fjármögnunarmöguleikar skoðaðir.
Ákjósanleg leið
Af mögulegu leiðum er valin ein leið
sem þykir ákjósanleg leið. Þetta er
gert til að auðvelda frekari greiningu
og lýsingu á leiðinni. Núverandi gerð
yfirborðs leiðarinnar var könnuð, mat var
lagt á kostnað og einnig var hæðarsnið
leiðarinnar fundið. Leiðin sem er valin
liggur um miðbæ Reykjanesbæjar
og eftir Vatnsleysustrandarvegi með
styttingu eftir Gamla vegi. Þegar komið
er að Hafnarfirði er reiknað með að
hægt verði að nýta undirgöng undir
Reykjanesbraut við Straumsvík og
að hjólað verði yfir Hvaleyrarholt inn
í miðbæ Hafnarfjarðar og meðfram
Reykjavikurvegi. Leiðin liggur svo yfir
Arnarneshæð og Kópavogsháls og eftir
norðanverðum Fossvogi, hjólað er austan
við Reykjavíkurfiugvöll og endað við
Umferðarmiðstöðina BSÍ. Net aðskildra
hjólastiga á höfuðborgarsvæðinu er
slitrótt í dag en unnið er að því að þétta
netið. Því á að verða hægt að velja um
mismunandi leiðir frá Hafnarfirði inn í
Reykjavík á komandi árum. Ákjósanleg
hjólaleið sést á mynd 1. Hjólaleiðin sem
þykir ákjósanleg er um það bil 54 km sem
er 4 km lengra en stysta aktursleið á milli
sömu áfangastaða.
Hæðarsnið
Mynd 2 sýnir hæðarsnið Reykjanes-
brautar (svart) og hæðarsnið
IVIynd 1 Ákjósanleg leið frá Reykjanesbæ að Reykjavík
...upp í vindinn I 11