Skógræktarritið - 15.10.2014, Síða 11

SKÓGRÆKTARRITIÐ 2014 9
inni á Eyjólfsstöðum og Sigurður rakti fyrir mig sögu
þeirra frá því þau voru fræ í Bandaríkjunum. Að vera
í samvistum við Sigurð var alltaf fræðandi og það
var sama hvar borið var niður þar sem nokkur tré
stóðu saman, á þeim vissi hann öll deili líkt og góður
fjárbóndi þekkir sínar kindur.
Mér hlotnaðist sá heiður árið 1999 að vinna að bók
um 100 ára sögu skógræktar á Íslandi með Sigurði
Blöndal. Það var mikil en skemmtileg vinnutörn og
ég lærði margt við fótskör meistarans. Öguð vinnu-
brögð hans og reglusemi, t.a.m. varðandi skráningu
ljósmynda, vöktu aðdáun mína. Sigurður treysti ekki
á tölvur heldur dagbækur og eigið minni, sem lengst
af var óskeikult. En það var ekki nóg með að hann
vissi allt um skóga landsins. Hann var víðlesinn og
fróður um allt milli himins og jarðar. Sérstakt dálæti
hafði hann á bókmenntum og það var einstaklega
gaman að setjast með honum í ársbyrjun og ræða
jólabækurnar. Þá komu nú ýmsar skoðanir til tals á
mönnum og málefnum og tíminn flaug í stofunni hjá
þeim Sigurði og Guðrúnu.
Sigurður Blöndal var frændi Gunnars Gunnarssonar
og rifjaði oft upp kynni sín af skáldinu. Hann studdi
dyggilega hugmyndir um endurreisn Skriðuklausturs
undir formerkjum Gunnarsstofnunar og veitti mér
góð ráð við fyrstu skrefin í forstöðumannsstarfi. Hann
og Guðrún sóttu flesta viðburði sem menningarsetrið
stóð fyrir meðan heilsa Sigurðar leyfði og þau nutu
þess að skreppa í kaffi í Klaustur. Eitt af því sem
Sigurður hafði mikið yndi af var að spila lomber,
líkt og frændi hans Gunnar. Sérstaklega eru minnis-
stæðar góðar ferðir norður í Eyjafjörð að taka lomber-
slag við Húnvetninga, en á níræðisaldri lét Sigurður
sig hafa það að koma með í nokkrar slíkar.
Ég vil einnig minnast á ljósmyndasýningu sem
Sigurður hélt í gallerí Klaustri árið 2005. Allir vita
hve góður náttúruljósmyndari hann var en á þessari
sýningu sýndi hann svarthvítar myndir af fólki. Ég
leyfi mér að segja að hvaða lærði portrett-ljósmyndari
sem er hefði verið fullsæmdur af þeim myndum.
Sigurður hafði næmt auga fyrir góðri myndbyggingu
eins og myndasafn hans ber fagurt vitni um.
Þær munu lifa lengi allar þær góðu stundir sem
tengjast Sigurði Blöndal í mínum huga, hvort sem var
í veislum skógarmanna, við að rýna í myndir eða á
eintali úti í skógi. Síðustu árin vorum við nágrannar
í skóginum eina og gjarna hefðu þær mátt vera fleiri
heimsóknirnar á Kvíaklett til þeirra Guðrúnar. En
þakka ber þær stundir sem gáfust, þær voru gjöfular.
Sigurður Blöndal var aðlaður af náttúrunni sjálfri og
orður hans sjáum við í vaxandi skógum um land allt.
Minning hans lifir í þeim grænu lundum.
Skúli Björn Gunnarsson
„Þetta var mesta hörmung sem ég hef nokkru sinni
séð.“ Svona lýsti Sigurður heitinn Blöndal miðhálendi
Íslands eftir að hafa ekið Sprengisandsveg með
Benedikt syni sínum á björtum sumardegi fyrir
nokkrum árum síðan. Hann sat þá á skrifstofu minni á
Egilsstöðum og við ræddum málin. Í staðhæfingunni
fólst ákveðin glettni, því Sigurður var vel meðvitaður
um miðhálendisumræðuna, hvað þar væri dásamlegt,
ósnortið víðerni, mestu náttúruperlur landsins o.s.frv.
Hins vegar meinti hann þetta innilega – gróðurlausar
auðnir voru í hans augum hörmung á að horfa, jafn-
vel á góðviðrisdegi og óháð því að aðrir dásömuðu
þær. Það vafðist ekki fyrir honum að gróið land væri
betra en ógróið og að skógur væri besta gróður-
lendið, sérstaklega skógur vaxinn stórum og öflugum
trjám.
Öðru sinni, veturinn 2004, sátum við á skrifstofunni
og ræddum um sitkagreni. Þá var Sigurður með
handrit að fyrstu greininni í ritröð um innfluttu skógar-
trén sem birta átti í Skógræktarritinu, einmitt um
sitkagreni. Var hann þá búinn að viða að sér öllum
mögulegum tölum um innflutning fræs, plöntufram-
leiðslu, gróðursetningu og vöxt. Hann mundi þetta
allt vel, tölurnar voru bara til staðfestingar. „Plöntur-
nar drápust í milljónavís í gróðrarstöðvunum“ sagði
hann og sá greinilega mjög mikið eftir því hvað
menn voru lengi að ná tökum á plöntuframleiðslunni.
„Ímyndaðu þér ef hér væri tuttugu sinnum meiri
sitkagreniskógur frá sjötta áratugnum“ sagði hann.
Sigurði var umhugað um að ná árangri. Það skipti
hann máli að trén yxu vel og að það tækist að klæða
landið skógi að verulegu marki.
Sigurður naut þess að lifa tíma mikilla framfara í
skógrækt og átti sjálfur stóran þátt í þeim framförum.
Hann ólst upp í mesta skóginum í annars nær algjörlega
skóglausu landi. Af lýsingum Sigurðar frá bernsku-
árum sínum sem kúasmali að dæma var sá skógur
þó að mestu kjarr á strjálingi og víða ekki einu sinni
það, ekkert í líkingu við Hallormsstaðaskóg dagsins
í dag. Þegar hann tók þar við sem skógarvörður um
miðjan sjötta áratuginn var Guttormslundur kominn
í tveggja til þriggja metra hæð en að öðru leyti lítið