Skógræktarritið - 15.10.2014, Qupperneq 65

SKÓGRÆKTARRITIÐ 2014 63
Norðurlands og fyrir atbeina vina sinna í Eyjafirði fékk
hann þaðan fyrstu trjáplönturnar.14
Þáttur Hjaltlínu Guðjónsdóttur
Saga garðsins er einnig fjölskyldusaga. Hjaltlína Guð-
jónsdóttir frá Brekku á Ingjaldssandi hóf nám hjá
Sigtryggi við Núpsskóla árið 1908 og var þar við nám
í tvo vetur. Hún settist svo í Kennaraskólann í Reykja-
vík haustið 1912 og lauk kennaraprófi vorið 1915.
Sigtryggur segir frá því í dagbók sinni hve ríkan þátt
Hjaltlína átti í garðyrkjustarfi Skrúðs.13, 16
Framan af vann ég mest sjálfur að gróðrarstörfum,
hafði ég við og við daglaunamenn mér til hjálpar,
stundum helzt stálpuð börn. En er ég kvæntist (1918)
tók kona mín, Hjaltlína Guðjónsdóttir, meir og meir
við umsjóninni. Hún hafði áður unnið sér til náms í
gróðrarstöð Reykjavíkur hjá Einari garðyrkjumanni
Helgasyni. Ragnar Ásgeirsson kenndi þá (1915) allt hið
verklega í stöðinni, en Einar hafði fyrirlestra að morgni
dags, áður en vinna byrjaði. Vorið 1927 fór hún aftur
þangað til frekara náms, en gat þá eigi, vegna lasleika,
sinnt því svo lengi, sem ætlað var. i i
Vinnubrögð Hjaltlínu voru því bæði fagleg og metn-
aðarfull og tók hún æ ríkari þátt í ræktunarstarfinu í
Skrúði. Í viðtali sem Magdalena Thoroddsen, blaða-
maður hjá Morgunblaðinu, tók við þau hjónin árið
1957 er haft eftir Sigtryggi, sem þá er 95 ára, að
Hjaltlína hafi annast garðinn fyrst og fremst síðustu
tuttugu árin.9 Hún hefur eftir Hjaltlínu; „Ég geri gælur
við rósirnar mínar og fjólurnar. Satt að segja finnst
mér svo vænt um blómin, að mér finnst næstum
að sjálfur Guð sé hjá mér, þegar ég er meðal þeirra.
Yfirleitt vinn ég hér allar þær stundir, sem heimilið
má missa.“ iii Þessi tilvitnun segir ýmislegt um ástfóstur
Hjaltlínu á ræktunarstarfinu. En það eru ekki bara
þau hjónin því að segja má að drengirnir þeirra tveir,
Hlynur og Þröstur, hafi alist upp í Skrúði og áttu þar
frá unga aldri mörg sporin og handtökin. Reyndar
hefur Þröstur rifjað upp oftar en einu sinni í viðtölum
reynslu sína af garðyrkjustörfum í Skrúði sem að
hans sögn þóttu afar leiðinleg og var þeirri stundu
fegnastur þegar hann fékk að fara á sjóinn með
frænda sínum á Núpi. Reyndar eru til sagnir um það
að ekki hafi nú allt verið jafn leiðinlegt því hinn knái
unglingur mun oftar en ekki hafa stjórnað sýningum
á gosbrunninum þegar gesti bar að garði en þær
vöktu bæði undrun og aðdáun. Kom þá stundum
fyrir á óvæntum augnablikum að fullum þrýstingi var
hleypt á gosbrunninn með tilheyrandi vatnsdembu.
Upp úr 1950 hvíla störfin nánast eingöngu á herðum
Hjaltlínu en til að létta undir á þeim árum fékk hún
einnig unglinga á Núpi til aðstoðar.12 Voru þetta
oftar en ekki tímabundin störf og stóðu kannski í
nokkrar vikur eða hluta úr sumri. Leiðarljós við rækt-
unarstarfið í Skrúði á þeim árum voru vandvirkni,
nákvæmni og vinnusemi; allt dyggðir sem núverandi
kynslóð á kannski erfitt með að bera fullt skynbragð á.
Öllum má vera ljóst að metnaður Hjaltlínu og
Margir komu í sínu fínasta pússi þeirra erinda m.a. að skoða fyrsta gosbrunn á Íslandi. Mynd: Ljósmyndari ókunnur