Helgarpósturinn - 11.12.1986, Blaðsíða 18

umsjón: Jónína Leósdóttir
teikning: Jón Óskar
Karlmaöur á besta aldri segir frá því hvernig þab er ab vera í ástar-
sambandi vib einstœba móbur. . . og börn hennar.
FYRST MÖÐIR
síban ástkona
Klukkan er að nálgast þrjú og þú
býrö þig undir að bjóða dömunni,
sem þú hefur verið að daðra við allt
kvöldið, upp í dans. Hún lítur eld-
snöggt á klukkuna, rýkur áfœtur og
segist verða að þjóta: „Ég lofaði
barnapíunni að vera ekki mjög
lengi!"
Ef þú ert sú manngerð, sem við
slíka yfirlýsingu lœtur sig samstund-
is hverfa, ættirðu að staldra við og
lesa áfram. Þú þarft nefnilega alls
ekki að hrœðast einstœðar mœður
eins og holdsveikisjúklinga. Það er
a.m.k. skoðun ónefnds karlmanns á
besta aldri, sem mikið hefur velt
þessum málum fyrir sér. Viðhorfum
hans er hér með komið á framfœri,
með milligöngu blaðamanns HP,
öðrum karlmönnum til fróðleiks og
ef til vill uppörvunar:
EKKI „SAMBAND",
HELDUR NÝR HEIMUR
„Konan á börn. Það þýðir, að hún
verður að koma þeim í pössun eða
sjá til þess að einhver gæti þeirra,
þegar þau eru ekki í skólanum. Hún
verður að sjá þeim fyrir mat og
drykk og fullvissa þau um að Grýla
sé bara til í sögum. Hún verður að
fara með þau til læknis, halda í
höndina á þeim hjá tannlækninum,
sjá um að þau læri heima, þvoi sér
í framan, bursti tennurnar, eigi hrein
föt að fara í á morgnana og að leik-
fimifötin séu þurr, þegar þeirra er
þörf.
Þetta er nýr heimur. Ekki „sam-
band“, heldur fjölskyldulíf, og það
krefst mikils tíma, töluverðrar orku
og slatta af peningum. Einstæðir
foreldrar vinna 48 tíma á sólar-
hring.
Þegar kvölda tekur, eiga börnin
að fara að sofa. Það er hins vegar
hreint ekki svo einfalt mál! Fyrst
verður að plata þau, dekstra þau,
gerir þeim kleift að halda alltaf
ótrauðar áfram og horfa á jákvæðu
hliðarnar í lífinu. Þær eru ekki sífellt
að kvarta og kveina — þær fram-
kvæma. Þær sjá um hlutina, vegna
þess að þær verða að gera það. Til-
vist lítilla barna er undir því komin.
FYRRVERANDI
EIGINMENN
Einstæðar mæður eiga hins vegar
oftast meira en bara börn. Þær eiga
líka margar fyrrverandi eiginmenn
og þeir geta verið æði misjafnir.
Sumir þeirra eru hreint ótrúlega
samvinnuþýðir. Þeir borga meðlag-
ið, elska börnin sín og sýna þeim
mikinn áhuga. Þeir hjálpa meira að
segja stundum fyrrverandi eigin-
konu sinni svo hún geti verið ein
með hinum nýja vini sínum eina og
eina helgi.
Sumir fyrrverandi eiginmenn eru
hinsvegar hreinn viðbjóður. Þeir
segjast ekki geta tekið þátt í neinum
kostnaði vegna barnanna, en aka
sjálfir um á glænýjum bílum og fara
til útlanda mörgum sinnum á ári. Þá
verður einhver annar að borga fyrir
vetrarúlpurnar, strigaskóna, sumar-
búðirnar, æfingagallana og spariföt-
in, sem allt getur orðið að himinhá-
um upphæðum þegar saman safn-
ast. En það er harðbannað að tala
illa um fyrrverandi eiginmenn fyrir
framan börnin og enn síður má
lenda í handalögmálum við þá í
vitna viðurvist. Krakkarnir elska
pabba sinn og þess vegna er alveg
bannað að lúskra á honum, hvað
sem gengur á.
Oft eru heilmikil leikrit sett á svið
„vegna barnanna", eins og það heit-
ir. Margir hafa átt skilið Óskarsverð-
laun fyrir slík tilþrif. Einstæðar
mæður leggja oftast mjög mikið á
sig til þess að hlúa að þeirri mynd,
sem börnin hafa af föður sínum.
Þær vilja ekki láta það um sig spyrj-
ast, að þær leyfi neikvæðum við-
horfum að dafna innra með börnun-
um. Það er reyndar með ólíkindum
hve mjög flestar þeirra leggja sig
fram við að látasamskipti við föður-
inn ganga vel. í þeim tilgangi sýna
þær oft samningavilja, sem þær
hefðu aldrei getað töfrað fram á
meðan þær voru enn í sambúð með
barnsföðurnum.
ÞAÐ SEM EKKI MÁ
Einstæð móðir með börn upp
undir eða á skólaaldri getur verið
hinn áiitlegasti kostur fyrir ein-
hleypan, barnlausan náunga, sem
hryllir við óléttu, bleyjum, barns-
gráti og vökunóttum. Þarna getur
hann orðið sér úti um tilbúna fjöl-
skyldu í neytendaumbúðum og það
er alls ekki svo slæm tilhugsun.
Krakkarnir eru komnir yfir það
versta og við tekur tímabil, þegar
þau sýna ótrúlegan fróðleiksþorsta
og mikla lærdómshæfileika.
Þótt þessar elskur séu gjörsam-
lega staurblindar á galla föður síns,
koma þær auga á skítakarakter á
mörghundruð metra færi. Þú kemst
ekkert upp með að loia einhverju til
hægri og vinstri og efna það síðan
ekki. Ef þú gerir það, hefur það
djúpstæð og langvarandi áhrif á
börnin og getur valdið því, að þau
treysta þér aldrei aftur — né heldur
verður þér fyrirgefið.
Það er freistandi að drekkja
krökkunum í gjöfum og reyna þann-
ig að kaupa sér velvild þeirra. Því
miður er það þó ekki hægt. Það er
enginn í náðinni hjá börnunum án
þess að hafa til þess unnið. Þetta á
meira að segja við um börn undir
skólaaldri. Eina leiðin til þess að afla
sér virðingar barna er að vera sann-
gjarn og koma fram við þau á sama
hátt og annað fólk, óháð aldri.
Það er einnig freistandi að leyfa
þeim að stjórna, en sú aðferð er
heldur ekki skynsamleg, því að end-
ingu hættir börnunum alveg að líka
það fyrirkomulag. Krakkar þurfa á
því að halda að vera skömmuð, þeg-
ar þau gera eitthvað af sér. Þau
þarfnast einnig að finna hvar mörk-
in liggja, á milli þess sem þau mega
og mega ekki gera. Þau finna mæta-
vel hvort þér líkar við þau eður ei og
þegar slíkt samband hefur myndast,
skaðast traustið ekki þó þú öskrir á
þau þegar þau hegða sér illa. Krakk-
ar eiga auðvelt með að fyrirgefa, ef
þú gerir það einnig.
Þegar fram líða stundir, mun ríkja
gagnkvæm væntumþykja á milli
ykkar. Þú getur aldrei elskað börnin
eins og þú ættir þau sjálfur — þann-
ig að þú gætir látið lífið í sölurnar
fyrir þau — en þú elskar þau á þinn
hátt. Þegar börnunum hefur skilist
það, verður það afskaplega jákvæð
og fullnægjandi reynsla að deila
draumadísinni með börnum annars
manns."
múta þeim, skamma þau, öskra á
þau, lesa fyrir þau sögu og færa
þeim mjólkurglas. Þegar þau eru
síðan loksins komin upp í rúm og
búið að breiða yfir þau sæng, er tími
til kominn að taka móður þeirra í
fang sér í stofunni. En þá birtist Iítill
haus milli stafs og hurðar og skær
rödd segir: „Mammmmmma, ég er
þyrstur", eða „Mamma, mér er illt í
maganum", eða ,,Mamma, ég get
ekki sofið" Á þeirri stundu rennur
það upp fyrir vonbiðlinum, að hann
muni aldrei njóta óskiptrar athygli
þessarar konu og á hann renna tvær
grímur.
„ÞETTA ER í SÍÐASTA
SINN..."
Börnin hafa alltaf forgang. Sá,
sem er í tygjum við móður þeirra,
gæti lent í því að rökræða við átta
ára pjakk um það hvers vegna
maður á helst ekki að vefja sippu-
bandi um hálsinn á litlu systur, í stað
þess að sitja yfir mat og guðaveigum
á Hótel Holti og horfa í augun á vel
snyrtri þokkagyðju.
Mömmur segja hluti eins og
„Þetta er í síðasta sinn...“ og „Ég
skal hýða þig með vendi", en það er
það aldrei og hún gerir það heldur
aldrei. Hún elskar þau nefnilega og
það er mikill lærdómur að fylgjast
með því. Það er eitthvað óendan-
lega fallegt við manneskju, sem býr
yfir svo óeigingjarnri og sannri
umhyggju fyrir annarri persónu.
Meira að segja sjálfselskustu og kald-
rifjuðustu töffarar fá kökk í hálsinn,
þegar þeir verða vitni að móðurást-
inni. Þeir fá jafnvel stundum löngun
til þess að finna til þessarar tilfinn-
ingar sjálfir.
Einstæðar mæður eru hugrakkar
og harðar af sér. Þær búa yfir
reynslu og hafa lífsneista, sem marg-
ar aðrar konur skortir. Neista sem
18 HELGARPÓSTURINN