Helgarpósturinn - 27.08.1987, Side 13

EFTIR SIGRlÐI H. GUNNARSDÓTTUR
LAGSTETTARSPILAVITI
*
Islendingar fá útrás
fyrir spilafíkn sína
ísjoppum landsins
Velflestir íslendingar verða á
laugardagskvöldum eftir mat hel-
teknir spennu. Þeir setjast inn ístofu
fyrir framan sjónvarpið og bíða eft-
ir. . . 5/32 og þegar kúlurnar fara
svo að velta úr kassanum minnir
stemmningin í stofunni einna helst á
helgistund í kirkju — slík er andakt-
in. Og þetta er ekkiþað eina. íslend-
ingar eru ótrúlega veikir fyrir
áhættu í hvaða mynd sem er, eins og
ráða má af notkun þeirra á Rauða-
krosskössum, happaþrennu- og
happdrœttismiðakaupum og öllu
sem heitið hefur.
Menn hugsa til þess með nokkr-
um hryllingi hvernig fjármál íslend-
inga stæðu ef hérna væru alvöru
kasínó, fyrst þeir eru svona náttúr-
aðir að sjá aldrei neitt það í friði sem
gæti gefið nokkuð í aðra hönd. En á
Islandi höfum við hundruð ef ekki
þúsundir lítilla spilavíta sem heita
sjoppur — sumir kalla það lágstétt-
arspilavíti. Þar höfum við fyrrgreint
lottó og svo eru það happaþrenn-
urnar sem fslendingar gleyptu eins
og nýja kartöflu með smjöri. Þar er
aðalkosturinn sá að maður þarf
ekkert að bíða til að vita vissu sína,
heldur skefur himnuna af „med det
samme“. Fólk spekúlerar lítið í vinn-
ingsmöguleikunum — miðaverðið
sé svo lágt að engan muni um þenn-
an fimmtíukall þó hann tapi. Fyrsta
upplagið af happaþrennu —
250.000 stykki — seldist upp á
tveimur vikum og hefur salan víst
lítið dalað síðan.
Þegar leitað var eftir því meðal af-
greiðslufólks hverjir það væru sem
keyptu lottó og happaþrennu —
ungir og gamlir, háir og lágir — voru
svörin á ýmsa lund; það væri alls
konar fólk og tilheyrði ekki neinni
sérstakri stétt, nema í einni sjopp-
unni, þar væri áberandi besti við-
skiptavinurinn læknir nokkur, sem
keypti fyrir sjö eða átta þúsund á
viku. Þó voru allir sammála um að
langstærsti hluti kaupenda væri
eldra fólk. — Við komum auga á
einn af þeirri sortinni og spurðum
hann hvort það væri rétt að fólk
eyddi eftirlaunahýrunni sinni í
Einn af eldri gerðinni: „Langbestu kúnnarnir.
svona lagað. Hann sagðist spila með
í velflestu, kaupa happaþrennu,
lottó, miða í DAS o.fl. o.fl. — sagði að
þarna væri íslendingum rétt lýst;
spilafíknin væri alveg að drepa þá,
alltaf að reyna að græða. Þó hélt
hann að íslendingar færu varlega í
sakirnar ef um alvöru spilavíti væri
að ræða; menn væru hræddir við
staði þar sem þeir gætu tapað stór-
um summum. „Þá er nú lottóið eitt-
hvað annað. Maður kostar sama og
engu til og fær kannski þrefaldan
pott.“ Hann sagði að fyrir sér væri
þetta lífsfylling, nokkuð sem maður
gæti alltaf hlakkað til og héldi
manni í spennu. „Maður verður ein-
hvern veginn að fá tímann til að líða
þegar maður er orðinn gamall og
gráhærður. — Sko, ef maður verður
var öðru hverju, þá heldur það
manni volgum."
Maður skyldi ætla að versiunar-
eigendum væri ami að sífelldum
straumi fólks að kaupa sér miða, til
dæmis á laugardagseftirmiðdögum
þegar lottóvíman er í hámæli, en
svo er ekki. Þeir eiga enda nokkurra
hagsmuna að gæta því þeir verslun-
armenn sem leyfa sölu happa-
þrennu í búðum sínum fá tíu prósent
af söluandvirði og þeir sem eru með
lottóið fimm prósent. Og á meðan
íslendingar haldast óbreyttir þurfa
þeir ekki að örvænta.
Ekki er hægt að hverfa svo frá
þessum málum að ekki sé minnst á
eina elstu leið íslendinga til að svala
áhættuþörf sinni, spilakassana.
Kassarnir á Umferðarmiðstöðinni
hafa mikinn sjarma, enda margir
sem losa sig þar við klinkið úr vös-
unum. Við hittum þarna nokkra
unglingsstráka sem sögðust ekki
vera fastir kúnnar, bara kæmu
þarna annað slagið. Að sögn af-
greiðslustúlku er það þó aðallega —
þarna sem annars staðar — fólk yfir
fimmtugt sem heldur uppi bransan-
um, og sumir hverjir orðnir þekktar
persónur í þjóðlífinu. Eins og t.d.
„svarta konan". Hún kemur þarna á
hverjum degi, allan ársins hring,
svartklædd frá hvirfli til ilja — nema
stundum með bláa hálsfesti. Hún
kaupir alltaf sama skammtinn; tvær
spilarúllur svokallaðar og tvöhundr-
uðkall að auki, sem gerir tólf-
hundruðkall á dag og um fjögur
hundruð og fjörutíu þúsund á ári...
— Þeir eru að vísu ekki margir sem
eru jafn ákafir styrktarmenn Rauða
krossins og hún en þeir eru margir
samt.
Hvað það er sem gerir okkur ís-
lendinga að þeim spilafíflum sem
við erum skal látið ósvarað hér, en
orð eins lottómannsins látin duga:
„Þetta gefur lífinu gildi. . .“
Um næstu helgi átt þú von á fólki
sem mun bjóöa þér svona penna
Getur þú séð af
fimmtíu krónum?
Allur ágóðinn mun
renna til starfsemi
SÁÁ.
í 10 ár hefur SÁÁ
byggt upp þessa
starfsemi til þess
að byggja upp fólk.
Við erum ennþá að
en þurfum á þínum
stuðningi að halda.
i tEtiQ Afí PÓ9TU RIN N—tS