Helgarpósturinn - 24.03.1988, Blaðsíða 24

UM HELGINA
í kvöld, fimmtudagskvöld, verða
haldnir síðustu áskriftartónleikar
Sinfóníuhljómsveitar íslands og
eru þeir að venju í Háskólabíói og
hefjast kl. 20.30. Þrjú verk verða á
efnisskránni, Ríma eftir Þorkel Sig-
urbjörnsson, Pianókonsert í c-moll
eftir Mozart og Sinfónia nr. 1 eftir
Sjostakovits. Einleikari á tónleik-
unum verður Anna Guðny Guð-
mundsdóttir píanóleikari og stjórn-
andi Póll P. Pálsson. Þetta er í fýrsta
sinn sem Anna Guðný kemur fram
með Sinfó, en hún hefur á undan-
förnum árum vakið athygli fyrir
píanóleik sinn á mörgum „smærri"
konsertum. Páll P. Pálsson er eins og
kunnugt er fastráðinn stjórnandi
Sinfó og þarf ekki að kynna hann
nánar, enda hefur hann verið hér á
landi siðan 1971 og tekið drjúgan
þátt í íslensku tónlistarlífi.
Á laugardaginn opnar Guðbjartur
Gunnarsson sýningu á svokallaðri
fótógrafík i Listasafni ASÍ. Guð-
bjartur hefur unnið lengi að undir-
búningi þessarar sýningar, filmu-
vinnan staðið yfir í nokkur ár en sjálf
þrykkivinnan í tæpt ár, enda aðeins
unnið á kvöldin og um helgar. Mynd-
irnar eru óvenjulegar að ýmsu leyti,
fyrir það fyrsta eru þær þrykktar á
mismunandi litan pappír og sumar
einnig handmálaðar með pastellit-
um. Sýningunni lýkur 10. april.
í Þjóðleikhúsinu, leikhúsi allrar
þjóðarinnar ef marka má nafn þess,
verður söngleikurinn Vesalingarnir
sýndur alla helgina, þ.e. á föstu- og
laugardagskvöldið. Þetta er ein vin-
sælasta sýning sem nú erá fjölunum
og best að tryggja sér miða í tíma, en
nú stendur yfir miðasala á sýningar
fram að 1. maí. Annað í Þjóðleikhús-
inu er sýningin Hugarburður, verk
eftir Bandaríkjamanninn Sam
Shepard i leikstjórn þjóðleikhús-
stjórans, Gísla Alfreðssonar. Verkið
er sýnt í kvöld, fimmtudagskvöld, og
afturásunnudagskvöldið. Þetta verk
er tiltölulega nýtt á fjölunum en
sömu sögu er ekki að seaja af Bíla-
verkstæði Badda eftir Olaf Hauk
Símonarson. Sýningar á því verki á
Litla sviðinu eru nú orðnar fleiri en
áttatíu og gætu sennilegast orðið
miklu fleiri en af ýmsum orsökum
verður að hætta þeim innan tíðar
svo fáar sýningar eru eftir. Bílaverk-
stæðið er sýnt fimmtudagskvöld,
laugardaginn kl. 16.00, sunnudags-
kvöldið og þriöjudagskvöldið. Bíla-
verkstæðið hefur þótt vel heppnað
enda undir öruggri leikstjórn Þór-
hails Sigurðssonar og margír leikar-
ar fara á kostum, svo sem Sigurður
Sigurjónsson og Bessi Bjarnason.
Hér er eitthvað fyrir yngstu leik-
húsgestina. Á sunnudögum er verið
að sýna brúðuleikhús og er það
verkið Smjörbitasaga sem sýnt er á
Fríkirkjuvegi 11. Sýningar hefjast
klukkan 15.00 og eru á vegum Sögu-
svuntunnar undir forsæti Hallveigar
Thorlacius. Þessi sýning hefur farið
víða um dagheimili og leikskóla
borgarinnar við miklar vinsældir en
stöðugt bætast nýjar sögur við hjá
Sögusvuntunni og nú eru þar vafalit-
ið persónur sem krakkarnir hafa ekkí
áður kynnst.
Meira fyrir yngstu kynslóðina úr
leikhúsinu. Reviuleikhúsið sýnir
nefnilega leikritið Sætabrauðskall-
inn í hinu nýja Félagsheimili Kópa-
vogs. Revíuleikhúsið sýndi Sæta-
brauðskallinn fyrir síðustu áramót i
Gamla bíói og vakti það mikla lukku
meðal barna. Næstu sýningar á
Sætabrauðskallinum verða á laugar-
daginn og sunnudaginn og hefjast
klukkan 14.00
Það ætlar að ganga erfiðlega hjá
Grónufjelaginu að koma Endatafli
Becketts á svið. Frumsýning var fyr-
irhuguð síðastliöinn sunnudag en
varð að fresta henni einn ganginn
enn. Hún var síðan í gær og næstu
BÍÖ
Stjörnugjöf:
O farðu ekki ★ sæmileg ★★ góð ★★★ ágæt ★★★★!
Regnboginn Síðasti keisarinn (The Last Emperor) ★★★★ Morð í myrkri (Mord i mprke) ★★★ Vítiskvalir (Hellraiser) ★★
Háskólabíó Hættuleg kynni (Fatal Attraction) ★★★
Bióhöllin Spaceball ★★★ Nútímastefnumót (Can't buy me love) ★
Bíóborgin Nuts ★★ Wall Street ★★
Stjörnubíó Subway ★★★
Laugarásbíó Dragnet ★★ Allt látið flakka (Amazon Women on the Moon) 0
ENDATAFL
Beckett í bakhúsi viö Laugaveginn
sýningar verða i kvöld kl. 17.00,
sunnudag kl. 16.00 og mánudag kl.
21.00. Sýnt er í bakhúsi við Laugaveg
32.
Endalaus leiklist. Að þessu sinni
Leikfélag Akureyrar, sem sýnir eins
og kunnugt er Horft af brúnni eftir
Arthur Miller og verða sýningar
föstu- og laugardagskvöld klukkan
20.30. Sýningum fer nú fækkandi á
verkinu enda verður að rýma sviðið
svo hægt sé að koma lokaverki
þessa leikárs á svið. Það er hinn
þekkti söngleikur Fiðlarinn á þakinu
og kemur hann á svið í iok apríl ef að
líkum lætur.
Enn meira um leikhús, en að þessu
sinni er það útvarpsleikhús og aldrei
þessu vant ekki á gömlu Gufunni.
Heldur á Bylgjunni og heitir Með
öörum morðum og er útvarpað eftir
hádegið á sunnudögum. Það eru
þeir grinarar Karl Ágúst Úlfsson,
Sigurður Sigurjónsson og Örn
Árnason sem skrifa handritið, leik-
stýra, leika og gera allt annað sem til
þarf nema vera tæknimenn. Þetta er
svokallaö Svakamálaleikrit, fjallar
um einkaspæjarann Harrí Rögn-
valds og aðstoðarmann hans Heimi
Schnitzel og segir frá ýmsum ævin-
týrum þeirra. Þetta er náttúrulega
tóm helvitis della og vitleysa frá
upphafi til enda, en inn á milli koma
góðir brandarar sem gætu orðið
upphafið að einhverju öðru og betra
i íslenskri gamanleikjamennsku.
Þegar þessu lýkur á By Igjunni er ekki
annað að gera en halda áfram að
vera stilltur á þá stöð og hlusta á Örn
Árnason, að (jessu sinni einan á ferð,
fá til sín gesti á Hótel Sögu og spjalla
við þá, gera grin og syngja og eitt-
hvað meira sem tilheyrir þess konar
þáttagerð. Að öðru leyti er Bylgjan
hálfhallærisleg í eymd sinni um
þessar mundir. Þó tveir Ijósir punkt-
ar, Þorsteinn J. Vilhjálmsson á
miðvikudagskvöldum og Július
Brjánsson kaffibrúsakall á fimmtu-
dagskvöldum.
Og yfir í tónlistina. Eins og venju-
lega er mikið um að vera og allra-
handa tónleikar í gangi um borg og
bý. Islenska operan sýnir t.d. Don
Giovanni á föstudagskvöldið og aft-
ur á laugardagskvöldið. Þetta er helj-
armikil ópera, stundum kölluð ópera
óperanna, og er eftir sjálfan Ama-
deus Mozart. Það er Kristinn Sig-
mundsson sem syngur aðalhlut-
verkið og hefur hann fengið feikna-
góða dóma fyrir söng sinn, enda
okkar skærasta söngstjarna þessa
dagana ef frá er talinn hetjutenórinn
frá Akureyri sem syngur um þessar
mundir ýmist í Monte Carlo eða
Mílanó. Á laugardaginn verður síðan
síöasta sýning íslensku óperunnar á
barnaóperunni Litla sótaranum eftir
Benjamin Britten. Þetta er fjörugt
verk fyrir alla aldurshópa og menn
geta sungið með ef þeirvilja, sem er
óvenjulegt i leikhúsinu. Á sunnudag-
inn verða síðan tónleikar í Hall-
grímskirkju, orgeltónleikar, og þar
leikur Ann Toril Lindstad verk m.a.
eftir Böhm og Lúbeck. Þessir tónleikar
hefjast klukkan 17.00 en um kvöldið
verður danski grínistinn heimsfrægi
Eddie Skoller í Gamia bíói með tón-
leika og hann verður þar aftur kvöld-
ið eftir og mun án efa hlægja land-
ann. Bara að hann taki ekki upp á
þeim óskunda að flytja efni sitt á
ensku, því hann er þrisvar sinnum
fyndnari á dönsku. Hér er einnig rétt
að geta tónleika á vegum Tónskóla
Sigursveins, nemendatónleika, sem
haldnir verða í Gerðubergi á morg-
un, föstudag, en þar koma fram þær
hljómsveitir sem starfað hafa innan
skólans í vetur.
í Nýlistasafninu er að Ijúka sýn-
ingu Einars Garibalda en hann hefur
sýnt í safninu síðan 11. þessa mán-
aðar. Þetta erfyrir margra hluta sakir
athygliverð sýning hjá Einari en
hann stundar um þessar mundir
framhaldsnám i Mílanó. Sýningunni
lýkur sumsé á sunnudagskvöldiö.
Óg þegar við skrifum um athyglis-
verðar sýningar sem eru að renna
sitt skeið á enda er rétt að geta sýn-
ingar sem efalaust verður talin til
meiriháttar sýninga þegar árið 1988
verður gert upp; Hér er átt við sýn-
ingu Sigurðar Örlygssonar á Kjar-
valsstööum, en henni lýkur einmitt
um helgina. Þessi sýning Sigurðar
hefur vakið gífurlega athygli og ekki
að ósekju, en Sigurður er jafnmikill
óperuunnandi og hann er vinnu-
þjarkur enda var hann með einka-
sýningu síðastliðið haust í Gallerí
Svörtu á hvítu og tók þátt í samsýn-
ingu í Svíþjóð um svipað leyti. Sig-
urður var reyndar mikill djassari á
yngri árum en sveik lit eftir því sem
djassskrifari HP segir og fór yfir í
óperurnar. Um þessar mundir sýnir
Helgi Sigurðsson svo teikningar sín-
ar á Mokka og þar er tilvalið að tylla
sér niður með kaffibolla og/eða kakó-
bolla og hverfa inn í myndhejm mál-
arans með rissblokkina. Helgi er einn
af fáum myndlistarmönnum sem
sérhæft hafa sig í teikningu og hefur
vakið athygli fyrir teikningar sinar,
ekki sist hér á síðum HP. Að sögn
Helga hefur blýantsteikningin átt
nokkuð undir högg að sækja að und-
anförnu, enda hafa hér verið tímar
málverksins. En mönnum gefst
semsagt tækifæri á að skoða teikn-
ingar Helga fram til páska og kaupa
ef vilji er fyrir hendi og buddan nógu
þykk.
Örlítiö meira um myndlist. Ein
stysta myndlistarsýning sem haldin
hefur verið hér á landi, væntanlega,
stendur yfir á laugardaginn milli
14.00 og 18.00 á laugardaginn í MHÍ.
Þá ætla nemendur grafíkdeildar að
sýna verk sem þeir hafa unnið undir
handleiöslu Norðmannsíns Yngve
Zakarias, sem hefur að undanförnu
verið hér gistikennari. Þetta eru sér-
kennileg verk sem sýnd verða, tré-
ristur/tréþrykk má kalla þetta, og er
alveg ný hlið á grafíkinni.
Gránufjelagid sýnir nú leikritid
Endataft (Endgame) eftir Samuel
Beckett í bakhúsi á Laugavegi 32.
Leikritið er frá árinu 1956 og þýð-
ingu gerði Árni Ibsen. Leikritið kom
út í safnbók Árna um Beckett fyrir
síðustu jól sem heitir Sögur, leikrit,
Ijód. Leikstjóri er Kári Halldór og
með helstu hluverk fara Kári Hall-
dór sjálfur sem Hamm, Hjálmar
Hjálmarsson sem CIov, Barði Guð-
mundsson leikur Nagg og Rósa
Guðný Þórsdóttir Nell.
Sviðið er autt herbergi með
tveimur litlum gluggum ofarlega
baksviðs og fyrir utan er líflaus eyði-
mörk, heimurinn virðist ekki stærri
en herbergið sem leikurinn gerist í.
Leikurinn gæti eins gerst inni í
tómri hauskúpu og gluggarnir þá
augnatóftirnar. Aðalpersónan
Hamm (hamar) er fastur við hjóla-
stól og blindur. Aðstoðarmaður
hans Clov (nagli á frönsku) ýtir hon-
um til og segir tíðindi. Bakatil á svið-
inu eru tvær tunnur, upp úr þeim
standa fótalausir foreldrar Hamms,
Nell og Nagg. Clov er sá eini sem
getur hreyft sig, en hann er fótstýfð-
ur og yfirgefur sviðið ekki þó hann
hóti því. Hamm skipar honum að
vera. Þau virðast öll bíða endalok-
anna og á meðan tefla þau með orð-
um, Hamm vill til dæmis helst vera
á nákvæmlega miðju sviðinu þó
blindum manni ætti vera sama.
Hamm er kóngurinn, hin eru peðin,
en Hamm er lélegur í tafli. Hann vill
því helst halda sig sem næstu miðj-
unni, þar er hættan minnst á að kró-
ast af, þaðan getur hann stjórnað
heiminum. Þarna er líka heimspeki
Descartes á ferðinni um manninn
sem miðju síns alheims. En um
hvaða endatafl er að ræða? Við því
fást ekki svör og persónurnar virð-
ast jafn ófærar um að halda áfram
og hætta. Fyrstu orð leiksins; Full-
komnaö, þad er fullkomnað, nœst-
um futlkomnad, hlýtur ad uera
nœstum fullkomnaö... sem hugsan-
iega eru tilvitnun í síðustu orð krists
á krossinum, sýna andstígandi (anti-
climax) verksins glöggt. Frá fyrsta
orði fjarlægjast persónurnar enda-
lokin, ef einhver eru, og leikritið
sprengir upp hefðbundið form at-
burðarásar og breytist í kyrrstöðu-
ástand. Samt er hvergi dauður blett-
ur, alltaf eitthvað að „gerast". Leik-
ritið hefur mikið að segja um vald
og valdbeitingu, en það fjallar líka
um mannleg samskipti, og þá ekki
síst samskipti þess sem stjórnar og
þeirra sem stjórnað er. Það er hins
vegar óljóst hvort hlutverkaskipt-
ingin hefur í raun eitthvert gildi.
Þeir eru óaðskiljanlegir, annar fær
ekki þrifist án viðbragða hins.
Hamm þarf Clov til að ýta sér til og
segja sér frá „gangi mála“ og Clov
þarf Hamm til að segja sér fyrir
verkum og skapa tilvist sinni til-
gang. Hamm skipar Clov að þegja
þegar Clov segir; „Ég segi við sjálf-
an mig — stundum: Clov, þú verður
að læra að þjást betur en þetta ef þú
vilt að þeir verði leiðir á að refsa þér
— einhvern tíma. Ég segi við sjálfan
mig — stundum: Clov, þú verður að
vera þarna betur en þetta ef þú vilt
að þeir leyfi þér að fara — einhvern
tíma.“
Beckett tekst hér, eins og í þekkt-
asta verki sínu Beöiö eftir Godot, að
halda áhorfendum uppteknum og
spenntum yfir endalausum leiðind-
um og tilgangsleysi persóna sinna.
Endatafl er sorglegt og örvænting-
arfullt leikrit, en um leið óumræði-
lega fyndið. Þau eru vægast sagt
spaugileg hjónin Nell og Nagg þegar
þau gægjast upp úr tunnunum og
biðja um kex eins og strokuhundar.
Um leið eru aðstæður þeirra dapur-
legar. Þessar andstæður stækka
verkið og gera það áhrifameira. Svo
er texti verksins eyrnakonfekt.
Endatafl er eitt af athygliverðustu
leikritum Samuels Beckett, sem
margir telja eitt áhrifamesta leik-
skáld og jafnvel heimspeking líka,
sem nú er uppi. Þetta er verk sem
leikhúsunnendur skyldu fyrir allan
mun reyna að missa ekki af.
FÞ
24 HELGARPÓSTURINN