Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.06.1998, Blaðsíða 3

Auðunn Bragi Sveinsson:
Að skrifa dagbók er draumastarf
Innsýn í líf unglings í afdal.
Að skrifa dagbók er draumastarf;
það dund mér leiðist eigi,
sérstaklega ef segja þarf
frá sigrum á lífsins vegi.
Góðir áheyrendur! Erindi það, sem ég flyt
félagsmönnum Ættfræðifélagsins hér á
Hótel Lind, fjallar um aðaltómstundastarf
•mitt allt frá æskudögum til þessa dags.
Þetta tómstundastarf er bindandi. Eins og
við tryggjum ekki eftir á, skrifum við ekki
dagbók eftir á. Svo einfalt er það.
Eg er að mestu alinn upp í afskekktum
fjalladal á Norðurlandi, nánar tiltekið á
Laxárdal í Austur Húnavatnssýslu. Þar
fæddist ég á koti einu, sem Selhagi heitir
og taldist reyndar á Skörðum, en ekki á
dalnum. Fremsti bær dalsins var jafhan
talinn Þverárdalur, sem skáldið Þorsteinn
Erlingsson sagði í ljóði, að væri á hvers
manns vegi, en ekki Bólstaðarhlíð, sem er
þó í lágsveit og löngum höfúðból. Selhagi
er, svo að ég geri grein fyrir
staðsetningunni, rétt fyrir norðan
Vatnshlíð, sem flestir þeir, er aka norður í
land, vita hvar er. Leiti nokkurt ber á milli.
Eg var á fyrsta ári, er foreldrar rninir
fluttust með mig, sitt eldra bam, að bæ,
sem nefnist Refsstaðir, og er á miðjum
Laxárdal. Þar var dvalið í eitt ár, en flust
þaðan að bæ utar á dalnum, sem Sneis
nefnist. Dvölin þar varaði í níu ár. Bemska
mín er þess vegna að mestu bundin við
þennan stað. Vegna árása óþokkapilta,
urðum við að flytjast burt af þessari jörð.
Þá varð Skagaströnd fyrir valinu. Foreldrar
mínir bjuggu í þrjú ár á höfúbólinu
Vindhæli, sem að Hildbrandt hinn danski
og Þórdís gerðu frægt á öldinni sem leið.
Faðir minn kunni ekki við sig á Vindhæli,
og ákvað að flytjast aftur fram á dalinn
sinn. Þetta var fermingarvorið mitt, 1938.
Ég var ekki hrifínn af að flytjast fram í
fásinni dalsins. Ég var námfús og hafði
gaman af að læra. Nú virtist loku fyrir það
skotið að sinni. En ég dó ekki ráðalaus. Ég
tók að skrifa mér ýmislegt til minnis í
stílabækur á Vindhæli. Á ég það enn. Þar
er að finna vísur, sem ég orti um félaga
mína í bamaskólanum, sumar all svæsnar.
Á ég enn þessar bækur og hef bundið þær
inn. Fermingarvorið mitt vann ég sem
kúskur í vegavinnu á Skagaströnd,
Hallárdal og Norðurárdal. Þá tók ég að
skrifa vinnutíma mína og útgjöld, sem að
vom vitanlega takmörkuð. Þetta var orðið
að ástríðu. Ritstörfm hafa síðan verið mér
megin dægradvölin.
En nú er ég kominn að meginefni þessa
pistils.
Kominn var 1. janúar 1939. Ég hafði keypt
vasabók í litlu broti niðri á Blönduósi, er
gerði för þangað, gangandi að venju, rétt
fyrir jólin á undan. Þetta kver var ætlað til
að skrifa mér til minnis ýmislegt, án þess
að nokkurt skipulag fylgdi. En þetta fór á
annan veg. Ég var allt i einu tekinn til við
að skrifa dagbók, án þess að ég gerði mér
það ljóst. Þegar ég lít yfir þessi skrif mín í
dag, furða ég mig á ýmsu. í fyrsta lagi,
hvað lítið ég skrifa daglega, aðallega
veðrið. Þá skrifa ég mjög smáa rithönd.
Spamaðurinn sat í fyrirrúmi, því að
auralítill var ég, vægast sagt. Ég gætti
þess, að aðrir væra ekki að líta í þessi skrif
mín. Þó var engin læst hirsla til á bænum.
Ég skrifaði á kvöldin og stundum á
nóttunni. Ég er ekki viss um, að margir
unglingar hafi verið líkir mér, hvað þetta
snerti. En það gerði ekkert til.
Ekki kom mér til hugar, þegar ég hóf þessi
dagbókarskrif, mest ómeðvitað, að þau
yrðu mér ævilöng iðja. Mjór er stundum
mikils vísir, þó að ég telji hér ekki um
merka starfsemi að ræða. Dagbókarskrifm
3