Morgunblaðið - 16.06.1988, Page 37

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. JÚNÍ 1988
37
Frakkland:
Sljórn-
málasam-
band við
Irani á ný
París, Reuter.
FRÖNSK og irönsk stjórnvöld
tilkynntu í gær að þau hygðust
taka upp stjórnmálasamband að
nýju í dag, en því var rift fyrir
ellefu mánuðum.
Stjóm Jacques Chiracs, fyrrum
forsætisráðherra, hafði skuldbundið
sig til að taka upp stjórnmálasam-
band við írani eftir að þeir síðar-
nefndu höfðu stuðlað að því að þrír
franskir gíslar í Líbanon voru leyst-
ir úr haldi í síðasta mánuði. Frakk-
ar riftu stjómmálatengslum við ír-
ani í júlí í fyrra þegar Vahid Gordji,
þýðandi í íranska sendiráðinu í
París, neitaði að koma fyrir rétt
vegna sprengjutilræða í París árið
1986.
Michel Rocard, forsætisráðherra
Frakklands, hefur sagt að Frakkar
gengju ekki á bak orða sinna en
kvartaði yfir því að stjóm hans
hefði ekki fundið nein skjöl þar sem
fram kæmi hvers konar samkomu-
lagi frönsk og írönsk stjórnvöld
hefðu komist að varðandi stjórn-
málatengslin. Talsmaður franska
utanríkisráðuneytisins sagði að sú
ákvörðun að taka upp stjórnmála-
tengsl við írani að nýju breytti ekki
stefnu Frakka í málefnum Mið-
Austurlanda. Frakkar hafa veitt
írökum hemaðar: og efnahagsað-
stoð síðan stríð írana og íraka á
Persaflóa hófst í september árið
1980.
Höfuð-
föt
heldri-
kvenna
Fyrsti dagur
Ascot-veðreið-
anna i Englandi
var í gær. Sum-
arblíðan fékk
marga til að
bregða sér þang-
að bæjarleið og
konur notuðu
tækifærið til að
sjá og sýna nýj-
ustu _ hattatísk-
una. Á myndinni
sjást fjórar
þeirra og verður
ekki betur séð en
að þarna séu
hattar við allra
hæfi.
Reuter
Pólland:
Tímimi er dýrmæt-
asta auðlind okkar
- segir Jaruzelski á miðstjómarfundi kommúnistaflokksins
Varsjá, Reuter.
NÚ ERU að verða síðustu forvöð
fyrir kommúnistaflokk Póllands
að koma umbótum á í landinu,
sagði Wojciech Jaruzelski hers-

Slysið í Tsjernóbyl sýndi að afdrifarík slys geta orðið i kjarnorkuiðn-
aðinum, þrátt fyrir það (eða i raun vegna þess) hve hann er háþróað-
höfðingi og valdamesti maður
landsins, á fundi miðstjórnar
flokksins í gær. „Pólland þarfnast
endurnýjunar við, nútímahugsun-
arháttur er jafn nauðsynlegur og
loftið sem við öndum að okkur,“
bætti hann við.
Talsverðar mannabreytingar voru
gerðar á miðstjóminni og athygli
vakti að Wladyslaw Baka, banka-
stjóri Landsbanka Póllands, fékk
sæti í Stjómmálaráðinu og var gerð-
ur að ritara í miðstjóminni með efna-
hagsmál á sinni könnu. Óvæntur
frami Baka, sem er 52 ára gamall
prófessor í hagfræði, þykir renna
stoðum undir umbótastefnuna í
æðstu valdaþrepum flokksins. Baka
er einn af höfundum efnahagsum-
bóta sem Jaruzelski hefur reynt að
hrinda í framkvæmd í vetur. Hið
nýja embætti veitir honum mikil völd
við stefnumörkun á sviði efnahags-
mála.
Jaruzelski fordæmdi spillingu inn-
an flokksins og andstöðu valdamik-
illa manna við umbætur. „Við getum
ekki reitt okkur á traust almennings
að eilífu. Tíminn er sú náttúmauðlind
sem við eigum minnst af. Við megum
ekki sóa henni," sagði Jaruzelski við
230 félaga í miðstjóminni.
Ræða hershöfðingjans var túlkuð
á þann veg að hann hefði áhyggjur
af óróa í landinu takist flokknum
ekki að koma víðtækum umbótum í
gegn. Lífskjör pólsks almennings eru
enn ekki söm og síðla á áttunda ára-
tugnum.
Lettland:
Fórnar-
lamba
Stalíns
minnst
Moskvu. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Sovétlýð-
veldinu Lettlandi hafa sam-
þykkt tillögu ungmennasam-
taka um að setja upp minnis-
merki um það fólk, sem flutt
var nauðungarflutningi úr
landinu á valdatíma Sovétleið-
togans Jósefs Stalíns, að því
er TASS-íréttasto fan greindi
frá í gær.
Þetta kom fram í frétt frá
Riga, höfuðborg Lettlands, og
var þar haft eftir borgarstjóran-
um, Alfred Rúbik, að fyrstu
nauðungarflutninganna, sem
áttu sér stað 1941, yrði minnst
víða um borgina. „Stjómvöld
hafa veitt samtökum ungs fólks
í Riga leyfi til að reisa minnis-
merki um fómarlömb Stalíns-
tímabilsins," sagði Rubik, að
sögn TASS.
Hann sagði, að nauðungar-
flutninganna, sem áttu sér stað
jafnskjótt og Lettland hafði ver-
ið innlimað í Sovétríkin, yrði í
fyrsta sinn minnst opinberlega
í borginni á þriðjudag.
Starfsmaður á blaði lettneska
kommúnistaflokksins sagði, að
minningarathafnir fæm fram
strax að loknum vinnudegi, og
yrði m.a. farið í fjöldagöngur.
Tveirfarast
í flugslysi
V-Þýskaland, Reuter
Vestur-þýsk orrustuþota af
Phantom-gerð hrapaði á miðviku-
dag í skóg í norðvesturhluta lands-
ins. Báðir flugmenn vélarinnar
eru taldir af.
Að sögn talsmanns yfirvalda í
bænum Coesfeld vom slökkviliðs-
menn kallaðir út til að slökkva eld í
skóginum skömmu eftir að þotan
féll til jarðar um 150 kílómetra norð-
an við Diisseldorf. Orsök slyssins er
ekki kunn.
Perestrojka lausn á sov-
éskum innanlandsvanda
gangur mun ekki hitna eða springa.
Tryggja verður að úrgangurinn hald-
ist þar sem honum er komið fyrir.
Að fjarstæðukenndum lausnum
slepptum eins og þeirri að skjóta
úrgangnum út í geim er einungis sú
eftir að grafa hann djúpt undir yfir-
borði jarðar.
En skal það gert á landi eða á
hafsbotni? Ef úrgangurinn er grafínn
djúpt í jörðu þá em yfir honum mörg
jarðlög til varnar. Í skynsamlegri
áætlun um geymslu úrgangs í jörðu
yrði náttúrulegum hindmnum fléttað
saman við umbúðir af mannavöldum.
Þó gat kæmi á umbúðimar við nátt-
úmhamfarir þá veitti jarðskorpan
nokkra vemd gegn geislun. Ef úr-
gangurinn væri grafinn á hafsbotni
þá bættist sjórinn við sem þriðja ör-
yggislagið.
Stokkur eða göng?
Starfsmenn Nirex hafa velt fyrir
sér tveimur aðferðum við að grafa
úrganginn á hafsbotni. British Nucl-
ear Fuels og ýmis önnur fyrirtæki
vilja senda úrganginn í vögnum eftir
neðanjarðargöngum til geymslustað-
ar á hafsbotni. Þeir segja að þetta
sameini kosti einangmnar og þess
að hægt er að ná í úrganginn þegar
það hentar. Eigi að síður er þessi
leið ekki góður kostur. Kostimir við
það að hægt er að ná aftur í úrgang-
inn em óvemlegir en hættan og
kostnaðurinn við þessa aðferð em
vemleg. Þessi lausn krefst flókins
og þróaðs vagnakerfis sem þarf að
•'ggja í geislaheldum göngum. Slík
göng væm eilíf ógnun og ættu á
hættu að riðlast og rofna.
Rétta lausnin hlýtur að vera sú
einfaldasta, ömggasta og varanleg-
asta. Breskt smáfyrirtæki, Consolid-
ated Environmental Technologies,
leggur til að smíðaður verði lóðréttur
stokkur, 50 fet í þvermál, sem nær
hálfa mílu niður í háfsbotninn. Úr-
gangi yrði hellt niður um stokkinn
og hann innsiglaður þar til frambúð-
ar. Eftir er að sannreyna að þetta
sé tæknilega framkvæmanlegt en
hugmyndin er góð. Hér virðist komin
besta aðferðin til að iosna við það
msl sem fyrir hendi er og raun-
hæfasta leiðin til að tryggja kjam-
orkuúrgangi framtiðarinnar gröf til
frambúðar.
— segir leiðtogi Austur-Þýskalands
Austur-Berlín, Reuter.
ERICH Honecker, aðalritari austur-þýska kommúnistaflokksins, lýsti
því yfir í gær að flokkurinn hefði aldrei ætlað sér að lílga í einu og
öllu eftir sovéska bræðraflokknum. Yfirlýsingin er talin árétta and-
stöðu Honeckers við umbótaáætlanir ( perestrojku), Gorbatsjovs Sovét-
leiðtoga. Flest önnur austantjaldsríki eru þegar farin að huga að endur-
bótum í sovéskum anda þótt misjafnlega gangi en austur-þýskir leið-
togar telja ástand mála harla gott í landinu og benda á að efnahagur
landsmanna sé mun betri en i öðrum kommúnistaríkjum.
Andóf Honeckers kom fram í við-
tali við austurríska blaðamenn í til-
efni af opinberri heimsókn Franz
Vranitzkys, kanslara Austurríkis, til
Austur-Þýskalands.
Honecker vitnaði í yfirlýsingu
flokksins frá 1945 þar sem tekið var
fram að „kommúnistar hygðust ekki
þröngva sovéska kerfmu upp á Þjóð-
veija.“ Hann sagðist styðja umbætur
Gorbatsjovs í Sovétríkjunum og svip-
aðar umbætur annars staðar í Aust-
ur-Evrópu en sérhvert ríki yrði að
greina aðstæður og meta út frá eig-
in forsendum hver næstu verkefni
ættu að vera.
Honecker sagði að Kremlveijar
hefðu hrundið af stað umbótaáætlun-
inni til að koma í veg fyrir „ákveðna
stöðnun í efnahagslífínu" og væri
þetta lausn Sovétmanna á þeirra eig-
in vandamálum.
„Við ætlum að fylgja þeirri stefnu
sem reynst hefur okkur vel til þessa,"
sagði Honecker og benti á að í Aust-
ur-Þýskalandi stæði húsaleiga í stað
og verð á almennum nauðsynjavörum
og þjónustu væri lágt.
Að sögn vestrænna stjórnarerind-
reka eru þetta skorinorðustu „sjálf-
stæðisyfirlýsingar" af hálfu austur-
þýskra ráðamanna sem um getur.
Er talið að farið sé að gæta örvænt-
ingar í flokknum og fínnist mönnum
hvimleitt að sífellt sé verið að angra
austurþýska ráðamenn með óþarfa
spumingum um endurbætur þótt
ekkert sé að f landinu að þeirra áliti.
Enda þótt vestrænir hagfræðingar
viðurkenni að efnahagur austur-
Þjóðveija sé skárri en annarra aust-
antjaldsþjóða þá segja þeir hagvöxt
hafa brugðist að undanfömu vegna
ósveigjanlegrar miðstýringar. Einnig
hafi iðnfyrirtæki landsins dregist
mjög aftur úr vestrænum samkeppn-
isaðilum síðan um miðjan áttunda
áratuginn hvað snertir fjárfestingu
og nýsköpun.
„Hvað sem líður glæstum fram-
leiðslutölum stjómvalda er efnahag-
ur landsins gersamlega staðnaður,"
segir einn þeirra. Sovéskir hagfræð-
ingar hafa sömuleiðis efast um að
hagtölur Austur-Þjóðveija séu raun-
hæfar.
ERLENT