Morgunblaðið - 25.07.1990, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ 1990
Erfiðleikar hjá ísnó
meðan beðið er eftir
bótagreiðslu fi*á Noregi
Norsk Hydro gefur efitir hlut sinn
„NORSK Hydro er einfaldlega að afskrifa sitt hiutafé í ísnó, þeir
höfðu áður falast eftir meirihluta í fyrirtækinu en ekki fengið,“
segir Eyjólfur Konráð Jónsson stjórnarformaður fiskeldisfyrirtæk-
isins ísnó. Norsk Hydro hefur látið 43% hlut sinn í því fyrir eina
krónu norska. Eyjólfur segir það annað mál að ísnó sé i talsverð-
um erfíðleikum meðan beðið sé eftir því að norskt tryggingafélag
greiði 80 milljóna tjón sem hlaust I óveðrinu í janúar.
Norsk Hydro eignaðist hlut í
ísnó fyrir nokkrum árum þegar
það keypti Mowi, stærsta fiski-
ræktarfyrirtæki Noregs. Eyjólfur
Konráð segir Norsk Hydro hafa
spurst fyrir um hvort það gæti
eignast meirihluta í ísnó en hér
megi útlendingar ekki eiga meira
en 49% hlut í fiskeldisfyrirtækjum.
„Norsk Hydro á fiskiræktar-
stöðvar í Noregi, Skotlandi, írlandi
og á Spáni. Þetta er því ekki stór
biti fyrir fyrirtækið. Bréf þess í
ísnó voru föl í fyrra, en buðust
nú til afhendingar,“ segir Eyjólfur.
Það skýrist á næstu dögum
hvort norska tryggingafélagið
Vesta greiðir að fullu eða hluta
80 milljóna króna tjón sem ísnó
varð fyrir í óveðrinu sem gekk
yfír Suðurland í vetur. „Ég tel
fullvíst að þeir bæti okkur þetta,“
segir Eyjólfur Konráð, „enda varð
Verðbólga í
Bandaríkjunum:
Fiskverð ekki
náð toppnum
frá 1987
VEGNA verðbólgu f Banda-
ríkjunum frá árinu 1987 hafa
íslenzkar sjávarafúrðir vestan
hafs ekki náð sama verði í
raun og þegar það var sem
hæst árið 1987. Tölurnar í
Bandaríkjadölum eru hærri,
en á síðustu þremur árum
hefiir verið um 13% verðbólga
í Bandaríkjunum, og við fáum
því í reyndinni minna fyrir
fískinn sem þvi nemur, að
sögn Þórðar Friðjónssonar,
forstjóra Þjóðhagsstofhunar.
Miðað við að verðbólga í
Bandaríkjunum hafi verið 13%
frá því að fiskverð varð hæst
1987, er verðið fyrir kflóið af
þorskblokk, sem nú er 2,10 dal-
ir, 1,83 dalir á verðlagi 1987.
Með sama útreikningi kostar
fimm punda pakkning af þorsk-
flökum, sem nú selzt á 2,60
dali pundið, aðeins 2,26 dali
pundið ef miðað er við 1987.
Þórður Friðjónsson segir að
þegar verðbólga í löndunum,
sem við seljum til, sé tekin inn
í myndina, vanti enn talsvert á
að sjávarafurðir seljist á jafnháu
verði og 1987. Botnfiskurinn
fari mjög nálægt þvf, en til dæm-
is rækja seljist fyrir lægra verð
og dragi meðaltal sjávarafurða
í heild niður. Rauntekjumar, sem
háa verðið núna skilar til þjóðar-
búsins, séu því í raun minni af
sama magni en fyrir þremur
árum.
þarna fyrsta tjónið þau tíu ár sem
við höfum skipt við Vesta.
Við gerðum í vetur bótakröfu
vegna skaddaðra nóta og fiski-
dauða, en síðar kom í ljós að tjó-
nið var töluvert meira. Trygginga-
félagið sendi matsmann hingað
vegna málsins og fékk breskt fyr-
irtæki til að kanna það. Bretarnir
skoðuðu allar aðstæður í Vest-
mannaeyjum og á Öxnalæk og ég
veit ekki betur en þeir hafi talið
hvort tveggja eðlilegt. Ég geri ráð
fyrir að heyra frá norska trygg-
ingafélaginu í vikulokin."
Morgunblaðið/Ingvar Guðmundsson
Tveir vörubílar í árekstri
Tveir vörubílar lentu í hörðum árekstri á mótum
Kringlumýrarbrautar og Suðurlandsbrautar
skömmu fyrir hádegi í gær. Ökumaður og farþegi
annars bílsins hlutu meiðsli sem talin voru minnihátt-
ar. Öðrum bílnum var ekið suður Kringlumýrar-
braut og beygt áleiðis austur Suðurlandsbraut og í
veg fyrir hinn bílinn sem var á leið yfir gatnamótin
norður Kringlumýrarbraut. Þrátt fyrir að ökumaður
þess bíls reyndi að sveigja frá varð árekstur ekki
umflúinn.
Óhjákvæmilegt að miimka
úflutning á óunnum fiski
- segir Guðmundur J. Guðmundsson formaður Verka-
mannasambandsins og varamaður í stjórn Aflamiðlunar
„ÞAÐ ER óhjákvæmilegt að minnka útflutning á óunnum fiski á
næstunni, því annars blasir við lokun strax í september hjá þeim
fiskvinnslustöðvum, sem kaupa fisk á mörkuðunum á suðvesturhorn-
inu,“ sagði Guðmundur J. Guðmundsson, formaður Verkamannasam-
bands Islands og varamaður í stjórn Afíamiðlunar. Hann sagði að
framboðið á innlendu fiskmörkuðunum hefði hvorki verið nægilega
mikið, né stöðugt að undanfórnu og stjórn Aflamiðlunar þyrfti að
fjalla sem fyrst um þetta mál.
Fiskvinnlustöðvar, sem kaupa
fisk á innlendu fiskmörkuðunum,
ætla að stofna hagsmunasamtök á
næstunni, að sögn Einars Leifsson-
ar, framkvæmdastjóra Jökulhamra,
en það er eina frystihúsið, sem nú
er starfrækt í Keflavík. „Við höfum
keypt nánast því allan okkar fisk á
mörkuðunum," sagði Einar.
Guðmundur J. Guðmundsson
sagði að fískvinnslustöðvar og
starfsfólk þeirra virtist vera rétt-
laust. „Aflamiðlun þarf að vera með
miklu harðara eftirlit með útflutn-
ingi á óunnum fiski en verið hefur.
Komnar eru nokkrar fyrirspurnir
um óleyfilegan útflutning víða á
landinu og tollurinn virðist ekki
fylgjast nægilega vel með útflut.n-
ingi á óunnum fiski,“ sagði Guð-
mundur.
Hann sagði að 1.000-1.200
manns ynnu hjá fiskvinnslufyrir-
tækjum á Reykjanesi. „Fiskvinnslu-
stöðvar á suðvesturhorninu eru á
þrotum, því þar fara 75-80% í hrá-
efniskaup en það er þumalputta-
regla að 50% fari í hráefniskaup
en 25% í vinnulaun. Fiskvinnslan
þolir ekki að greiða 90-110 krónur
fyrir kílóið af þorski á fiskmörkuð-
unum.“
Guðmundur sagði að fiskmarkað-
irnir á suðvesturhorninu hefðu sára-
lítið fengið af þeim mikla þorskafla,
sem fengist hefði á Vestfjarðamið-
um að undanförnu en mikið af þess-
um fiski hefði verið settur í ódýr-
ustu pakkningarnar í frystihúsum
á Vestfjörðum. Hann sagði að
ástandið værí víðar slæmt en á
Suðurnesjum. „Ástandið á Seyðis-
fírði er skelfílegt en togarinn Gull-
ver frá Seyðisfirði hefur ekki landað
ugga heima á þessu ári,“ sagði
Guðmundur J. Guðmundsson.
Um 1.400 tonn af óunnum
þorski, ýsu, karfa og ufsa verða
seld erlendis í þessari viku en um
1.500 tonn í næstu viku, að sögn
Vilhjálms Vihjálmssonar fram-
kvæmdastjóra Áflamiðlunar. Hann
sagði að flutt hefði verið út svipað
magn í hverri viku að undanförnu.
Húsnæðisstofnun ríkisins:
5.700 launagreiðendum send
áminning um skylduspamað
Ekki staðin skil á skyldusparnaði 17.000 launþega
Flutningabíll
valt við Djúp
FLUTNINGABÍLL með tengi-
vagn valt í gærmorgun í Hest-
firði við Isafjarðardjúp.
Óhappið varð skammt frá Hvíta-
nesi milli Hestfjarðar og Skötu-
fjarðar. Um var að ræða stóran bíl
með tengivagn og var ökumaður
einn í bílnum. Að sögn lögreglu á
ísafírði hlaut maðurinn meiðsl á
fæti og var fluttur á Sjúkrahúsið á
ísafirði.
HÚSNÆÐISSTOFNUN ríkisins hefiir sent 5.700 launagreiðendum
í landinu bréf, þar sem þeir eru minntir á að samkvæmt lögum
beri þeim skylda til að draga skyldusparnað af launum fólks á
aldrinum 16 til 25 ára og leggja inn hjá Byggingarsjóði ríkisins,
nema launþegi hafi undanþágu frá stofnuninni. Þessir launagreið-
endur hafa ekki gefið Húsnæðisstofhun skýringu á því, hvers vegna
þeir hafa ekki skilað inn skyldusparnaði um 17.000 launþega.
í bréfinu kemur fram, að ástæð- þannig upp í fyrstu útborgun í
ur fyrir ritun þess séu þær, að
Húsnæðisstofnun hafí lögbundið
hlutverk varðandi skyldusparnað-
argreiðslur og vilji hvetja til þess
að farið sé að lögum varðandi
þær. í vöxt hafi færst, að fólk
leiti eftir aðstoð stofnunarinnar
vegna vanskila launagreiðenda,
iðulega þegar í óefni sé komið
vegna gjaldþrots. Fjölmörg ung-
menni vilji láta draga skylduspam-
að af launum sínum og safna
íbúð, en mikið skorti á að það sé
gert.
Þá segir í bréfinu, að Húsnæðis-
stofnun hafi fengið upplýsingar
hjá skattyfirvöldum varðandi lau-
r.agreiðendur, sem greiði laun til
fólks á skyldusparnaðaraldri, og
tölvuskrá yfir launþega á þeim
aldri. Sú skrá hafi verið keyrð
saman við skrá Húsnæðisstofnun-
ar, þar sem fram komi undanþág-
ur frá greiðslu skyldusparnaðar.
Niðurstaða þeirrar samkeyrslu sé
sú, að skýringar vanti frá 5.700
launagreiðendum af um 9.250 á
því, hvers vegna þeir hafi ekki
skilað inn skyldusparnaði um
17.000 þúsund launþega. Þeir sem
þiggi atvinnuleysis- eða trygg-
ingabætur hafi verið teknir út úr
skránni.
Síðar segir, að ugglaust eigi
mikill hluti þeirra 17.000 laun-
þega, sem hér um ræðir, rétt á
undanþágu, en hafi ekki fengið
hana formlega frá Húsnæðisstofn-
un. Er minnt á, að launagreiðandi
geti hvorki veitt undanþáguna
sjálfur, þótt hann viti um einhverj-
ar undanþáguástæður, né ákveðið
að taka ekki skyldusparnað
launþega.
af
Hornafjarðarhöfti:
Fjórtán tílboð
ihönnun og
smíði lóðsbáts
RÚMUM 23 milljónum munar á
hæsta og lægsta tiiboði i smíði
lóðs- og dráttarbáts fyrir Horna-
Qarðarhöfn. Fjórtán tilboð bárust
í hönnun bátsins og smíði, þar af
fjögur að utan. Lægsta tilboðið
er upp á ríflega 35 milljónir en
það hæsta nemur 58,2 milljónum
króna.
Vegna erfiðra aðstæðna í Horna-
fjarðarhöfn er krafist mikillar tog-
getu og sjóhæfni bátsins. Útboðið
var svokallað alútboð sem gerir ráð
fyrir að sami verktaki hanni bátinn
og smíði. Gert er ráð fyrir að ákveð-
ið verði innan mánaðar hvaða tilboði
verði tekið.
Þar sem nokkuð misjafnt er hvað
í tilboðunum felst getur verið var-
hugavert að bera þau saman. Upp-
lýsingar um tilboðin fengust þó hjá
bæjarstjóranum á Höfn.
Lægsta tilboðið barst frá David
Abels í Englandi og nemur
35.053.712 krónum. Stál hf. á Seyð-
isfirði bauð næstlægst, 35.750.000
krónur. Damen bauðst til að vinna
verkið fyrir tæplega 36,4 milljónir,
Delta Shipyard bauð 36,8 en Þor-
geir og Ellert liðlega 37 milljónir.
Skipalyftan vill vinna verkið fyrir
44,5 milljónir eða á annan hátt fyrir
tæpar 46 milljónir. Slippstöðin bauð
44,9 milljónir í bátsgerðina annars
vegar og 45,9 milljónir hins vegar.
Marsellíus á ísafirði bauð 45,8 millj-
ónir í bátinn og K. Damen 47,3
milljónir. Frá Vélsmiðju Seyðisfjarð-
ar barst 48,6 milljóna króna tilboð
og Stálsmiðjan bauð 49,9 milljónir
í hönnun og smíði bátsins. Hæsta
tilboðið nam um 58,2 milljónum
króna og kom frá Dröfn hf.