Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1988, Blaðsíða 4

4
FIMMTUÐAGUR 10. NÓVEMBER 1988.
Fréttir
Islenski laxastofrdnn:
Þolir kaldari aðstæður
en aðrir laxastofnar
- gerir strandeldi hér við land arðvænlegra en menn héldu
„Þaö kom í ljós við tilraunir, sem
framkvæmdar voru á írlandi, aö ís-
lenski laxastofninn hætti að vaxa
þegar hlýnaöi í veðri. Þá aftur á
móti tóku írsku og norsku laxastofn-
arnir mikinn vaxtarkipp. Svo þegar
kólnaði í veðri dró úr vexti þeirra
en þá tók sá íslenski viö sér og óx
mjög hratt. Hér var um að ræða 4
íslenska laxastofna. Frá þvi í septem-
ber og fram í febrúar óx hann úr 1,3
kílóum og upp í 4,6 kíló," sagði dr.
Róberl Jörgensen, DV, Stykkishólrni:
Skelveiðiflotinn setur mikinn svip
á lífið við höfnina. Það er svo sannar-
lega líf og fjör og hróp og köll þegar
verið er að hífa skelkassana frá
borði. Skelveiöin er og hefur verið
undirstaða allrar velmegunar í
Stykkishólmi. Þaðan kemur mikið
fjármagn sem síðan virkar eins og
vítamínsprauta alls staðar í sam-
félaginu.
Veiðifloti Hólmara er um þessar
Össur Skarphéðinsson fiskeldisfræð-
ingur í samtali við DV. Þessi niður-
staða hefur vakið mikla athygli.
Dr. Össur sagði að þetta sýndi að
kjörhiti íslenska laxins væri lægri
en hinna stofnanna sem þýddi aö
hægt væri að rækta hann við mun
lægra hitastig en aðra stofna en það
sparar stórfé.
„Menn fengu tilfinningu fyrir
þessu þegar verið var að fóðra ís-
lenska eldislaxinn eftir norskum fóð-
mundir tvískiptur: Hluti af flotanum
er við síldveiðar fyrir austan land en
flest skipin eru hér heima við skel-
veiðamar.
Afli .er misjafn á skelinni eins og
það er kallað þegar stundaðar em
skelveiöar. Smærri bátarnir em með
um 3 tonn á dag en þeir stærri eru
með um 9 tonn á dag. Flestir róa 5
daga í viku en nokkrir róa 6 daga í
viku en það þýðir einn frídag í viku
hjá þeim sjómönnum.
urtöflum. Þá kom í ljós að fiskurinn
át mun meira við kaldar aðstæður
en fóðurtöflumar gerðu ráð fyrir
enda em þær sniðnar fyrir norska
stofninn," sagði dr. Össur.
Hann sagði að þessi niðurstaða
hefði gerbreytt afstöðu sinni til
strandeldis. Strandeldi væri tiltölu-
lega nýtt fyrirbæri. Þessi niðurstaða
sýndi aö hér væri hægt að vera með
arðvænlegt strandeldi vegna þess
hve kjörhiti íslenska laxastofnsins
„Það er ekki algengt að við tökum
gjald fyrir að geyma greiöslukorta-
nótur en það kemur þó fyrir,“ sagði
Magni Sigurhansson, framkvæmda-
stjóri Álnabæjar, er DV ræddi við
hann.
Nokkur fyrirtæki hafa tekið upp
þá verslunarhætti að skipta upphæð
þeirri sem korthafi verslar fyrir og
geyma helminginn fram á næsta
greiðslutímabil sé þess óskað. Fyrir
þetta tekur verslunin gjald sem er
bætt ofan á síðari helminginn. „Þetta
er eins konar geymslugjald, 2-3%
Fiimur Balduissan, DV, Mývatnssveit
Bíll lenti út af veginum skammt frá'
Grímsstöðum í Mývatnssveit síðdeg-
is á fóstudag. Mæðgur voru í bílnum
og flutti sjúkraflutningabíl frá björg-
unarsveitinni Stefáni í Mývatnssveit
þær á sjúkrahúsið á Húsavík.
Þegar bíll björgunarsveitarinnar
var á heimleið frá þessum flutningi
mætti hann bíl í brekkunni ofan við
væri lágur.
„Það er þó eitt sem ég tel alveg
nauðsynlegt en það er að seiðin séu
ekki undir 2Ö0 grömmum að þyngd
þegar þeim er sleppt í sjóinn. Menn
hafa verið að sleppa minni seiðum í
kvíar og það tel ég óráðlegt," sagði
dr. Össur Skarphéðinsson. -S.dór
ofan á upphæðina sem geymd er,“
sagði Magni. „Fólk þarf að versla
fyrir lágmarksupphæð, 40.000 krón-
ur til að geta fengið aö geyma helm-
inginn. Þaö eru eki margir sem not-
færa sér þetta en það kemur þó fyr-
ir.“
Magni sagði þetta fyrirkomulag
svipað þeim lánaviðskiptum sem
korthafar gætu gert við flestallar
verslanir. „Það má kannski segja að
það form sé skemmtilegra en þetta
tvennt kemur í sama stað niður.“
-JSS
Geitafell og missti bílstjóri þess bíls
stjórn á honum vegna hálku. Bílam-
ir skullu saman með þeim afleiðing-
um að báðir lentu út af veginum og
voru óökufærir.
Á fimmtudag skemmdist Lada
sport mikið þegar ökumaöur missti
stjóm á bílnum sem lenti ofan í stein-
bola skammt neðan við Helluvað. Öll
þessi slys urðu vegna hálku á vegum.
Misnotuðu visanótumar:
vinurinn
verður
að borga
„Viðskiptavinurinn verður að
greiða þá vöm sem hann hefur
keypt. Korthafi verður þvi að
greiða fyrir þau viðskipti sem
hann hefur samþykktmeð undir-
skrift sinni,“ sagði Óskar Hall-
grímsson, markaðsstjóri bjá Visa
Island, er DV ræddi við hann um
misnotkunina á visanótunum á
Haustmarkaöinum á Bíldshöfða.
Hafa margir spurt þeirrar
spumingar hvort konan, sem átti
viðskipti þar og fékk hálfútfyllta
visanótu, geti neitað að greiða
hana. Óskar sagði svo ekki vera.
„Viðskiptavinurinn hefur sem
slíkur samþykkt viöskiptin og
fariö meö vöruna. Hann verður
því að greiða hana þegar að
skuldadögum kemur. Aftur á
móti vinnur söluaðili ekki sam-
kvæmt samningum og reglu,“
sagði Óskar. -JSS
Fífuhvammsland:
Sex milljónir
í verðlaun
Forráöamenn Kópavogskaup-
staðar hafa ákveðið að efna til
hugmyndasamkeppni um skipu-
lag Fífuhvammslands. Er um að
ræða almenna keppni samkvæmt
keppnisreglum Arkitektafélags
íslands um skipulag 184 hektara
landsvæðis. Heildarupophæð
verðlauna nemur 6 milljónum
króna.
Veitt verða þrenn verðlaun í
samkeppninni. Hin fyrstu nema
aö minnsta kosti þrem miHjónum
króna. Auk þess hefur dómnefnd
heimild til að kaupa tillögur til
viðbótar fyrir samtals eina millj-
ón króna.
Áætlaö er að dómnefndin ljúki
störfum fyrir 11. maí næstkom-
andi -JSS
Óvenjuleg greiðslukortaviöskipti:
Geyma hluta greiðslu
gegn ákveðnu gjaldi
Grettir SH-104 bíður eftir að komast aö. DV-mynd Róbert
Beðið eftir löndun
Arekstrar og útafkeyrslur
I dag mælir Dagfari
Fast þeir sóttu sjóinn
Frægur er kviölingurinn um Suð-
umesjamenn. Hvað segir ekki þar:
„Fast þeir sóttu sjóinn og sækja
hann enn.“ Enda hafa löngum ver-
ið fræg útgerðarpláss suöur með
sjó og margar verstöðvamar, sem
dregið hafa björg í bú. Þaðan hafa
komið landsfrægar aflaklær og þar
vom halhir og verbúðir í hverri
vík.
En nú er öldin önnur. Eftir aö
herinn settist aö á Miðnesheiðinni
hefur hermangið verið aðalat-
vinnugrein Suðumesjamanna og
það em aðeins nokkrar eftileguk-
indur og aldamótamenn sem enn
em aö dunda viö útgerð suöur þar.
Þar að auki þykir þessi landskjálki
heldur afskekktur á landakortinu,
enda teljast Suðumesin hvorki til
landsbyggðarinnar né höfuðborg-
arsvæöisins og hafa þar af leiðandi
orðið út undan þegar pólitíkusar
em að bítast um að auka jafnvægið
i byggð landsins.
Venjulegir athafnamenn á Suð-
umesjum hafa fyrir löngu hætt öll-
um afskiptum af útgerð og fisk-
vinnslu á svæðinu. Þeir hafa lifi-
brauð af Vamarliðinu og í rauninni
situr Samband íslenskra sam-
vinnufélaga eitt effir svo heitiö geti
með einhverja málamynda útgerð,
enda er sagt að Sambandið sé rekið
með sex hundmð milljón króna
tapi, svo Sambandsútgerðin stafar
sjálfsagt af þijósku eða er í mesta
lagi kækur sem erfitt er að venja
sig af.
Svo var það um daginn að Sam-
bandsmenn á Suðumesjum tóku
sig til og ákváðu að selja tvo togara
sína norður í land og hætta þessari
vitleysu. Áhaftúr þessara skipa
vom hvort sem er frá öðmm lands-
homum og frystihúsið rekið með
tapi eins og annað hjá Sambandinu
og ekki eftir neinu aö bíða. Þetta
átti líka að vera nokkuð létt verk
vegna þess að norður í landi eru
útgerðarfyrirtæki rekin með styrk
frá ríkinu og eiga fulltrúa hjá
Byggðastofnun sem fjármagnar
alla atvinnubótavinnu sem fram
fer norðan við Elliöaár. Máliö var
klappaö og klárt þangað til ein-
hveijir alþingismenn af Reykjanesi
fundu þaö upp hjá sjálfum sér að
mótmæla þessum togaraflutning-
um norður. Hafa kannski haldið
að kjósendum þeirra stæði ekki á
sama enda hafa þingmenn það fyr-
ir siö að gera kjósendum sínum upp
skoðanir sem þeir alls ekki hafa.
Allavega ruku þeir upp til handa
og fóta og þá aðallega Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra
sem er þingmaður Reyknesinga um
þessar mundir. Steingrímur hélt
aö hann réöi einhverju í Byggða-
stofnun og gaf henni fyrirmæh um
að fresta afgreiðslu á lánafyrir-
greiðslu vegna áðurnefndra tog-
arakaupa. En allt kom fyrir ekki,
enda er það útbreiddur misskiln-
ingur hjá ráðherrum að þeir ráði
einhverju i kerfinu. Kerfið ræður
sér sjálft. Steingrímur er vondur
þessa dagana og sakar þingmenn-
ina í stjórn Byggðastofnunar um
að hugsa bara um sín eigin kjör-
dæmi sem hann gerir auövitað alls
ekki sjálfur þegar hann er að taka
upp hanskann fyrir Suöurnesja-
menn.
Vandi Steingríms er sá, að selj-
andinn er Sambandið og kaupand-
inn er Sambandið og mennirnir
sem réðu úrslitum í Byggðastofnun
eru hans eigin framsóknarmenn.
Það kemur sem sagt í ljós að það
eru Sambndið og kerfið sem stjórna
fjármagns- og togaraflutningunum
úr einum landshluta í annan þegar
þeim hentar og forsætisráöherra
fær þar engu ráðið. En forsætisráð-
herra á eina útgönguleiö og hún er
sú að snúa sér til hermangsins á
Suðurnesjum sem hvort sem er
hefur haldið lífinu í Suðurnesja-
mönnum síðustu áratugina. Stein-
grímur vill að íslenskir aðalverk-
takar reddi því sem Byggðastofnun
vill ekki redda og Sambandið vill
ekki redda og framsóknarmenn-
imir hans vilja ekki redda. íslensk-
ir aðalverktakar eiga sem sagt að
redda þessu með togarana svo
Steingrímur og aðrir þingmenn
kjördæmisins geti komið í næstu
kosningum og sagt að þeir hafi red-
dað atvinnumálum kjósenda sinna.
Kjósendur munu að sjálfsögðu
kæra sig kollótta því þeir eru fyrir
löngu hættir að sækja sjóinn, Suð-
urnesjamenn.
íslenskir aðalverktakar eiga að
taka þetta gustukaverk aö sér:
Hvað munar þá um að reka tvo
togara með tapi? Það er hvort sem
er staðfesting á þeirri staöreynd að
hermangið heldur uppi mannlífinu
á þessum landskjálka. Útgerðin er
bara upp á punt.
Dagfari