Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1988, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR'10: NÓVEMBER11988.
Frjálst, óháö dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð í lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
ímyndanir eyða lýðræðinu
Úrslit bandarísku forsetakosninganna eru alvarlegt
áfall lýöræðinu þar í landi, af því að þjóðin lét sam-
vizkulausa ímyndarfræðinga hafa sig að meira fifli en
áður hefur þekkzt. Um leið eru þau áminning til allra
lýðræðisþjóða um að láta ekki leika sig á sama hátt.
Sem fjölmiðlaráðgjafi George Bush var Roger Ailes
einn lykilmanna að sigri hans. Við munum eftir honum
frá sigri Nixons fyrir tuttugu árum, þegar hann fram-
leiddi kosningaauglýsingar forsetaefnisins. Þá var verk
hans talið hafa ráðið úrslitum í tvísýnni baráttu.
Fyrir tuttugu árum fólst vinna ímyndarfræðingsins
í að pakka erfiðu forsetaefni inn í glansandi umbúðir,
sem bandaríska þjóðin keypti, með afleiðingum, er þá
voru ófyrirséðar. Nú felst starfið í grófari brögðum,
einkum í rógi um andstæðinginn. En með sama árangri.
Auðvitað er hægt að saka hinn nýkjörna forseta um
að hafa valið siðleysingja sér til halds og trausts í kosn-
ingabaráttunni. En fyrst og fremst er brýnt að benda á
sekt bandarísku þjóðarinnar, sem er orðin svo rugluð
í ríminu, að hún sér ekki það, sem allir geta séð.
Öll kosningabarátta Bush byggðist á að reyna að leika
á kjósendur. Sumt af því var ekki nýtt af nálinni. Á ís-
landi könnumst við til dæmis við kosningaloforð, sem
vita má, að ekki verða efnd. Skítkast höfum við líka
séð, en ekkert, sem minnir á bandaríska ósómann.
Svo virðist sem þjóðarsátt sé í Bandaríkjunum um,
að þolanlegt sé, að kosningabarátta sé háð á forsendum
ímyndarfræðinga á borð við áðurnefndan Roger Ailes,
svo og kosningastjórana James Baker og Lee Atwater.
Hæfni þeirra var jafnvel hrósaö í fjölmiðlum.
Ekkert er nú því til fyrirstöðu, að ímyndarfræðingar
færi sig upp á skaftið, þegar þeir hafa fengið staðfest-
ingu þess í niðurstöðu bandarísku kosningabaráttunn-
ar, að umgangast megi heila þjóð af fullkominni fyrir-
htningu. Hvað ætli Roger Ailes finni næst upp?
Svo virðist sem staðreyndir, sem ítrekaðar hafa verið
á prenti í Bandaríkjunum, hafi engin áhrif á þjóðar-
meirihluta, sem trúir á sjónvarpsskjáinn og ímyndirn-
ar, sem koma fram í leikhúsi hans. Meirihlutinn hefur
látið hinn borgaralega frumburðarrétt í trölla hendur.
Unnt er að ímynda sér, að íslenzkir ímyndarfræðing-
ar muni vilja læra af hinni bandarísku reynslu. Munu
þeir sýna sjónvarpsmyndir, þar sem nafn og persóna
andstæðingsins er tengd andliti og nafni landsþekkts
nauðgara? Hvernig mundu kjósendur taka slíku?
Ekki dugir að ganga ú.t og æla, þótt við höfum orðið
vitni að því, að bandaríska þjóðin hefur dregið sjálfa sig
niður í svaðið með því að hegna ekki hinum samvizku-
lausu ímyndarfræðingum og frambjóðanda þeirra.
Skynsamlegra er að meta, hvernig bregðast skuh við.
Við verðum að gera okkur grein fyrir hættunni á, að
innreið sjónvarpsins breyti taflborði lýðræðisins. Allt
of margt fólk virðist hafa tilhneigingu til að ímynda
sér, að hreyfanlegar myndir á skjá sýni meiri raun-
veruleika en áður mátti lesa í táknum á pappír.
Hér á landi hefur fréttaleikhúsið í sjónvarpinu náð
því stigi, að ríkisstjórn hefur verið shtið í beinni útsend-
ingu. í vaxandi mæli sjást gamalkunnir rauparar og
kjaftaskar æfa sig á innantómum blekkingum, sem vísa
th sömu áttar og við höfum séð í Bandaríkjunum.
Ef hinar nýju leikreglur bandarísku kosningabar-
áttunnar breiðast út á Vesturlöndum, er öruggt, að lýð-
ræði mun hða undir lok sem þjóðskipulag.
Jónas Kristjánsson
„Aðstöðu má veita á Reyðarfirði fyrir umskipunarhöfn milli iðnaðarsvæða Evrópu og austurstrandar Banda-
ríkjanna", segir m.a. í greininni. - Frá Reyðarfirði.
Framleiðniaukning
umfrarn allt
Þau atriði sem koma helst til
greina til þess að stuðla að fram-
leiöniaukningu á íslandi eru ekki
mjög mörg. Hér verður gerð grein
fyrir nokkrum þeirra.
Viðskiptasamningur við Banda-
ríkin um niðurgreiðslu tolla vegna
hernaðaraðstöðu þeirra hér. Nú er
víst að bæði vinstri menn og hægri
reka upp ramakvein en réttara
væri að hyggja að.
EBE er dálítið sérstakt með það
að það mun ekki gera við okkur
fríverslunarsamning ef við höfum
slíkan við Bandaríkin, en greiðslur
vegna varnarmála eru hins vegar
ekki mál þess.
Okkur er nauðsyn á framleiðni-
aukningu á íslandi ef gera á slíka
samninga við bæði Bandaríkin og
EBE.
Frystihúsin flytji út á sjó og vél-
menni vinni aflann í meira mæh.
Fiskvinnsla og landbúnaður
Framleiðniaukning í flskvinnslu
í landi er vinnsla í neytendaum-
búðir, í sjávarréttum sérstaklega.
Til þess geta frystihús víöa um land
nýst.
Verðaukning á fiski fer fram við
að afgreiða ferskan fisk á markað.
Til þess þarf hraðskreiða tvíkjöl-
unga sem geta fariö eina ferö til
Bretlands og aðra til meginlands-
ins í hverri viku.
Aðstöðu má veita á Reyðarfirði
fyrir umskipunarhöfn milli iðnað-
arsvæða Evrópu og austurstrandar
Bandaríkjanna og Kanada annars
vegar og iðnaðarsvæðis Austur-
Asíu hins vegar. Virkja má Fljóts-
dalsvirkjun til að aíla raforku til
að framleiða natríum og klór.
Vinnslu á loðnu verði komið í
betra framleiðsluhorf með því að
láta framleiöa gufuþurrkara og/eða
loftþurrkara t.d. í Kína eftir þekkt-
um, góöum teikningum. Þessum
afurðum verði síðan smám saman
breytt í verðmætari afurðir í fiski-
rækt.
Þéttbýhssveitarfélög og al-
mannasamtök kaupi jarðir fullu
verði úr ábúð, þær jarðir sem eig-
endur vilja bregða búi á, en haldi
viö húsum og vegum af öryggisá-
stæöum. Verður þá landbúnaður
lífvænlegur fyrir þá sem eftir eru
á betri jörðunum.
Iðnaður og verðbréf
Iðnaður noti sér framleiðslu á ís-
lensk-hönnuðum framleiðsluvör-
um á svæðum þar sem tilkostnaður
er lægri en noti verslunar- og
markaössetningu, sem meira er út
úr að hafa, sem framlegð á íslandi
í ríkara mæli en nú er.
Starfsemi verðbréfamarkaðar
verði sett í eina kauphöh þar sem
bæði má versla meö erlend og inn-
lend bréf og fá þekkta verðbréfa-
höndlara erlenda til þess að koma
á svipuöu siöferði og skipulagi og
erlendis tíðkast. Aðeins með samn-
ingi um shkan markaö getum við
treyst því að póhtísk ævintýra-
KjaUarinn
Þorsteinn Hákonarson
framkvæmdastjóri
mennska með verðbréfaviðskipti
hætti.
í framhaldi af því verði Lands-
virkjun og Póstur og sími gerð að
almenningshlutafélögum sem þá
ætti að tryggja eðhlegt verð til ís-
lenska ríkisins fyrir þessar eignir.
Aðrar eignir verði einnig seldar í
hlutafélagaformi og ríkisbankarnir
sérstaklega. Sveitarfélög selji út-
gerðum kvóta-sem þá fá hann eftir
hefð og hann verði seldur innan-
sveitar.
Þetta er eina ráðið til þess að
stöðva þá oftjárfestingu og svipt-
ingar sem nú tíökast, pólitíska mis-
notkun eins og norðursvæði og
suðursvæöi og annaö eftir því.
Þaö tryggir einnig að fiárfesting-
ar, sem þegar eru fyrir hendi, verði
nýttar áfram og beinir nýju fiár-
magni í aðra starfsemi í stað þess
að miklu fiármagni sé beitt til að
bítast um alltof fáa fiska.
Menntun og arðsemi
Framleiöni og framlegðarfræði
verði kennd í grunnskóla og fram-
haldsskólum.
Foreldrum verði úthlutað fé til
að mennta böm sín. Kennarar veiti
þá þjónustu sem fyrirtæki og verk-
takar en leigi skóla af sveitarfélög-
um. Kennslan verði eins fyrir alla
í sama sveitarfélagi eða þá sem
saman eru um skóla. Þannig verð-
ur hvorki kennaraskortur né of-
framboð heldur ræður markaður
og hvíitning til framlegðar sem aft-
ur verður tekin út af öömm verk-
tökum sem við köhum prófdómara.
Verkalýösfélög hætti að virka
sem tryggingaraðili gmnnstæröa í
handstýrðu efnahagslífi og veiti
þjónustu til handa starfsmannafé-
lögum sem gera samninga á vinnu-
stöðum.
Það má t.d. minna á það að lög
um bann við kauphækkunum eru
aðeins framkvæmanleg vegna víö-
tækra samninga verkalýðsfélaga.
Sett verði lög um arðsemisút-
reikningaskil fyrir hverja einustu
ríkisstofnun og stofnanir sveitarfé-
laga og gerð úttekt á hvemig arður
er reiknaður. Spítah, sem sýnir
arð, sinnir miklum verkefnum á
tímaeiningu t.d. Þessir arösemisút-
reikningar komi fram í ársskýrsl-
um. Þetta yrði gert til þess að koma
á sjálfvirku boðkerfi aðhalds um
ráðstöfun fiármuna.
Án skattahækkana
Sett verði lög um aö ekki skuh
fiölga hjá hinu opinbera í nokkur
ár og þingmönnum gert skylt við
umbótafrumvörp að hagræða svo
þau verði framkvæmanleg að því
er varðar starfsmenn.
Ríkissjóður verði ekki rekinn
með meiri halla en nemur al-
mennri, erlendri verðbólgu. Með
því að losna við greiðslur til land-
búnaðar og með sölu eigna er þetta
framkvæmanlegt án skattahækk-
ana.
Starfsemi Ríkisútvarpsins verði
með þeim hætti að ríkið sýni ein-
ungis innlent efni og fréttir en leigi
dreifikerfi þess á milh en haldi
gamla hljóðvarpinu með samning-
um um engin verkföll af öryggisá-
stæðum. Það er sýnilegt aö sam-
keppnin er því um megn nú um
stundir og það á að hætta henni og
tryggja menningarverðmæti okkar
eingöngu. Það geta aörir verið í
hasarmyndum og léttvægu efni.
Þetta er gert til þess að hægt sé
að meta arðsemina í menningar-
verðmætum og til þess að þynna
ekki út innlenda dagskrárgerð með
samkeppni. Menning gefur hka arð
á þjóðarplani.
Tekin verði upp grunneignar-
stefna i húsnæðismálum. Hún
kemur í veg fyrir fiölda félagslegra
vandamála sem annars þarf að
borga og lélega, þjóðhagslega fram-
legð uppboða og hundeltun á
venjulegu fólki sem hefur lent í
einu eða öðru kerfi.
Rökin eru mörg og hér er þeim
sleppt að mestu. Hins vegar er ljóst
að allt sem miður fer er vegna þess
að menn eyða tíma í að kroppa
hver í annan í stað þess að skilja
það að best er fyrir alla að hefia
framleiðnisókn.
Þorsteinn Hákonarson
„Verkalýösfélög hætti áð virka sem
tryggingaraöili grunnstærða í hand-
stýröu efnahagslífi og veiti þjónustu til
handa starfsmannafélögum sem gera
samninga á vinnustöðum.“