Morgunblaðið - 06.10.2004, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER 2004 29
FRÉTTIR
FUNDUR trúnaðarmanna og for-
manna félagsdeilda framhaldsskóla
hefur sent frá sér ályktun þar sem
lýst er yfir stuðningi við kjarabar-
áttu grunnskólakennara og kröfu-
gerð þeirra.
„Grunnskólakennarar berjast fyr-
ir bættum launum, breyttum vinnu-
tíma og öðrum starfskjörum. Bar-
átta grunnskólakennara er barátta
allra þeirra sem hafa það markmið
að gera skóla að eftirsóttum vinnu-
stöðum vel menntaðs fólks og að
skapa kennarastarfinu þann sam-
félagslega sess sem því sæmir.
Fundurinn skorar á sveit-
arstjórnir um allt land að stilla sam-
an krafta sína og hefja tafarlaust
málefnalegar viðræður við samn-
inganefnd grunnskólakennara um
lausn deilunnar. Fundurinn skorar á
ríkisvaldið að koma að lausn deil-
unnar svo að sveitarfélögin fái rétt-
mætan skerf af skatttekjum sam-
félagsins til standa undir skólastarfi
af þeim gæðum sem nútíminn gerir
kröfu um.“
Styðja kröfur
grunnskóla-
kennara
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi frá stjórn Starfs-
mannafélags Reykjavíkurborgar:
„Stjórn Starfsmannafélags
Reykjavíkurborgar sendir kenn-
urum í verkfalli stuðnings- og bar-
áttukveðjur, verkföll eru ekki úrelt!
Hvetjum samningsaðila til að
leggja sig fram um að leysa deiluna
hið allra fyrsta.“
Baráttukveðjur
til kennara
HAUSTFUNDUR Soroptimista-
sambands Íslands var haldinn í
Munaðarnesi fyrir skömmu. Fund-
inn sóttu á annað hundrað konur
víðsvegar af landinu. Alþjóða-
samband Soroptimista eru samtök
starfsgreindra
þjónustuklúbba,
sem ná yfir
heimsbyggð alla.
Það sameinar
konur úr öllum
starfsgreinum til
þess að vinna að
eflingu hugsjóna
soroptimista og
til samstarfs við
önnur samtök
um að stuðla að
góðvild, skilningi
og friði meðal
þjóða. Starfsár Soroptimista hefst
1. október og lýkur 30. september
ár hvert. Hafdís Karlsdóttir, Kópa-
vogsklúbbi, hefur verið forseti
landssambandsins sl. tvö ár, og af-
henti hún Sigríði Þórarinsdóttur,
Snæfellsnessklúbbi, forsetakeðjuna
í hátíðarveislu á haustfundinum.
Félagar eru nú um 92.000 í fjór-
um heimshlutasamböndum, og eru
klúbbar um 3.200 í 125 löndum.
Í Soroptimistasambandi Íslands
eru 16 klúbbar með samtals 465 fé-
lögum. Helstu verkefni klúbbanna
til þessa hafa verið námsstyrkir og
styrkir til ýmissa menningar- og
félagsmála, aðstoð við aldraða,
fatlaða og þroskahefta, tækjagjafir
til sjúkrahúsa, hjúkrunarheimila
aldraðra o.fl. og jafnframt marg-
vísleg fræðslustarfsemi fyrir
klúbbfélaga.
Nýr forseti
Soroptimista
Hafdís Karlsdóttir,
fráfarandi forseti,
afhenti Sigríði Þór-
arinsdóttur
forsetakeðjuna til
næstu tveggja ára.
LÍFEYRISSJÓÐIR eru of margir
og áhættudreifing er oft óskynsam-
leg þar sem sjóðirnir eru tengdir
ákveðnum stéttum. Frekari samein-
ing sjóðanna, sérstaklega þeirra
smærri, myndi hjálpa til við áhættu-
dreifingu og „það væri líka þægi-
legra fyrir þá aðila sem eru í stjórn
að vera ekki fastir við ákveðið at-
vinnusvæði því það skapast örugg-
lega oft óþægilegur þrýstingur á
stjórnina að taka þátt í verkefnum
sem eru í heimabyggð og það er
ekki endilega það sem er skynsam-
legast fyrir viðkomandi lífeyris-
sjóð.“
Þetta sagði Sigurjón Þ. Árnason,
bankastjóri Landsbankans, á fundi
Lífeyrissjóðs verkfræðinga í gær
þar sem sú spurning var m.a. rædd
hvort núverandi skipan íslenska líf-
eyrissjóðakerfisins væri ákjósanleg
til frambúðar. Á fundinum var einn-
ig varpað fram spurningum varð-
andi frjálsa aðild að lífeyrissjóðum
og aukið sjóðsfélagalýðræði. Fund-
urinn var haldinn í tilefni þess að
liðin eru fimmtíu ár frá því Lífeyr-
issjóður verkfræðinga var stofnað-
ur.
Sigurjón Þ. Árnason, sem var
einn frummælenda á fundinum,
sagði lífeyrissjóðskerfið í meginat-
riðum mjög gott, sérstaklega í sam-
anburði við önnur lönd. Nefndi hann
nokkra ókosti kerfisins, t.d. þann að
sjóðirnir væru sumir hverjir bundn-
ir ákveðnum atvinnugreinum. „Það
er ekki skynsamleg áhættudreifing
að allir sjómenn séu t.d. í sama
sjóðnum,“ sagði Sigurjón. „Skyn-
samlegra væri að horfa ekki á þetta
eftir atvinnugreinum heldur að
meiri dreifing væri á sjóðfélögum
þannig að öll áhætta sem tengist
sjómönnum safnist ekki saman í
sama sjóðnum.“
Velti hann upp þeirri hugmynd að
ákveðinn hluti af lífeyrissjóðakerf-
inu yrði sameiginlegur.
Að sögn Sigurjóns eru um fimm-
tíu lífeyrissjóðir í landinu og þar af
eru fjörutíu enn virkir. Sagði hann
að talað væri um að fjármálastofn-
anir væru of margar og að það sama
hljóti að gilda um lífeyrissjóðina.
„Þess vegna er eðlilegt að reyna að
ýta undir það að sjóðir sameinist.
Það merkilega er að það er að ger-
ast, en það eru þessir stærstu frek-
ar en þeir smærri, sem þó væri
æskilegt að fella meira saman.“
Aldurstengdur lífeyrir
er tímasprengja
Pétur H. Blöndal alþingismaður
sagði ákveðinn vanda felast í því að
verðtrygging lífeyris hefur fylgt
verðlagi en ekki launum. „Og þegar
að lífeyrissjóðum á fundinum og
sagði Gunnar Páll Pálsson, formað-
ur Verslunarmannafélags Reykja-
víkur og varaformaður Lífeyrissjóðs
verslunarmanna (LV), að það gæti
reynst erfitt fyrir sjóði á borð við
LV þar sem félagar væru um 100
þúsund og margir hverjir borguðu
aðeins í skamman tíma.
Sigurjón benti á áhættudreifingu
í þessu sambandi og sagði að ef ein-
staklingar gætu valið sjálfir í hvaða
lífeyrissjóð þeir færu gæti það orðið
til þess að enginn vildi taka við fólki
úr áhættusömustu stéttunum.
Pétur Blöndal sagði að eitt af því
sem mælti gegn því að fólk væri
skyldugt að borga í ákveðna sjóði
væri að meðalaldur sjóðfélaga væri
misjafn eftir sjóðum. Sagði hann
sjóð sem í er margt eldra fólk
standa verr en sjóður sem hefur
marga unga sjóðfélaga. „En það
sem myndi gerast ef þetta yrði gefið
frjálst er að það myndu allir vilja fá
inn einstæða karlmenn sem taka
ekki barnalífeyri og lifa þar að auki
skemur heldur en konurnar. Þannig
að það yrði búinn til sérstakur líf-
eyrissjóður fyrir einstæða karl-
menn, eða sjóður sem borgar bara
ellilífeyri til karlmanna í ákveðin ár.
Þetta þurfum við að horfast í augu
við nema menn tækju upp kyn- og
aldursbundinn lífeyri. Þá væri þetta
orðið andfélagslegt,“ sagði Pétur.
Fundur Lífeyrissjóðs verkfræðinga um framtíðarfyrirkomulag lífeyrissjóða
Skylduaðild veldur óskyn-
samlegri áhættudreifingu
Morgunblaðið/Golli
Sigurður Áss Grétarsson, formaður Lífeyrissjóðs verkfræðinga, og Stefán Halldórsson, framkvæmdastjóri sjóðs-
ins, ræða við Þórólf Árnason borgarstjóra, sem stýrði fundinum. Frummælendurnir Sigurjón Þ. Árnason, banka-
stjóri Landsbankans, Pétur Blöndal alþingismaður og Gunnar Páll Pálsson, formaður VR, eru í forgrunni.
launin hafa nánast tvöfaldast fer
þetta að verða mjög áberandi. [...]
lífeyririnn hefur því ekki haldið í við
launaþróunina.“ Sagði Pétur aldurs-
tengdan lífeyri tímasprengju hjá líf-
eyrissjóðunum. „Og lýðræðið vantar
líka,“ sagði Pétur en benti á að Líf-
eyrissjóður verkfræðinga væri ann-
ar tveggja sjóða þar sem ríkti sjóðs-
félagalýðræði, þ.e. að sjóðsfélagar
gætu kosið sér stjórn.
Einnig var rætt um frjálsa aðild
SIGURJÓN Þ. Árnason, bankastjóri
Landsbankans, sagði á fundinum að
fólk virtist treysta lífeyrissjóðunum
en margir héldu því fram að al-
menningur væri áhugalaus um líf-
eyrismál og þekkti þau illa. „Hinn
almenni Íslendingur er tiltölulega
áhyggjulaus út af þessum málum.
Það endurspeglar að einhverju leyti
það að kerfið sé mjög gott. Almennt
séð eru Íslendingar mjög rólegir yf-
ir því að fara á eftirlaun [...] það telst
ekki tiltökumál að taka fjörutíu ára
lán í dag og það hlýtur að stafa af
því að fólk hefur trú á lífeyriskerf-
inu í heild sinni.“
Pétur Blöndal alþingismaður
hafði aðra skýringu á meintu áhuga-
leysi landsmanna á lífeyrismálum.
„Sigurjón sagði áðan að fólk
treysti á eftirlaunin, það held ég að
sé ekki rétt,“ sagði Pétur. „Ég held
að þjóð sem er búin með launin sín
15. hvers mánaðar og er svo bara að
harka og lifir endalaust með gjald-
fallin lán og svoleiðis vesen, hún er
ekki mikið að spekúlera í hvað ger-
ist eftir tuttugu ár, það er aðeins eitt
vandamál sem hún glímir við í einu.
Þetta er vegna þess að þjóðin hefur
ekki fengið hallæri í sextíu eða sjö-
tíu ár. Hún hefur haft það fjandi
gott, endalaus atvinna og alltaf
hægt að redda málum. Það er það
sem Sigurjón er að rugla saman.
Menn eru ekkert að reikna út hvað
þeir munu fá í lífeyri – því þeir vita
að þeir geta reddað því.“
Pétur benti á að hver vinnandi Ís-
lendingur ætti að meðaltali fimm
milljónir inni í lífeyrissjóðum. Af því
vissu fæstir. „Fólk veit af bílnum
sínum og húsinu sínu en veit ekki af
eign sinni hjá lífeyrissjóðunum. [...]
Sumir eiga tíu eða tuttugu milljónir
í lífeyrissjóðnum sínum en hafa ekki
hugmynd um það. Þótt þeir eigi
meira að meðaltali hjá lífeyr-
issjóðnum sínum en í bílnum og hús-
inu.“
Traust eða áhugaleysi?
HÉRAÐSDÓMUR Norðurlands eystra sýknaði í
gær pilt af ákæru um að hafa nýtt sér ölvun og
svefndrunga stúlku til þess að hafa við hana sam-
farir gegn hennar vilja aðfaranótt 20. janúar sl.
Pilturinn neitaði sök og í dómnum segir að við
heildstætt mat á framburði vitna, stúlkunnar og
piltsins verði að telja að nokkur vafi leiki á því að
um að hegðun hans hafi verið saknæm.
Pilturinn og stúlkan voru vinir og höfðu að sögn
oft farið saman á skemmtanir og drukkið saman
áfengi. Umrædda nótt höfðu þau farið ásamt öðr-
um á skemmtistað og voru þau bæði ölvuð.
Stúlkan lýsti því svo að hún hefði boðið piltinum
og félaga hans að gista heima hjá sér um nóttina
en foreldrar hennar voru fjarverandi. Félagi hans
hefði fljótlega sofnað í hjónaherberginu og þar
hugðist hún einnig sofa en hætti við vegna þess að
hann hraut. Hún hefði því farið í herbergið sitt
þar sem pilturinn hafði komið sér fyrir. Hún hefði
spurt hvort hún mætti sofa þar hjá honum og
hann hefði samþykkt það. Pilturinn hefði fljótlega
byrjað að þukla á henni og draga buxur hennar
niður. Þetta hefði gengið í smástund en hún hefði
sagt honum að hætta en hann alltaf byrjað aftur.
Kvaðst hún síðan hafa sofnað en vaknað við að
pilturinn var að hafa samfarir við hana. Hún hefði
þá stokkið á fætur, farið fram, klætt sig og sent
vina- og skyldfólki boð um að verða sótt.
Engin vitni
Pilturinn neitaði sök og sagði að samfarirnar
hefðu farið fram að frumkvæði stúlkunnar, hún
hafi verið vakandi og tekið fullan þátt í þeim.
Hann hefði síðan sofnað en þegar hann vaknaði
hafi stúlkan verið farin. Hann hefði því vakið fé-
laga sinn og þeir farið úr íbúðinni.
Engin vitni urðu að samskiptum þeirra í íbúð-
inni, hvorki fyrir né eftir hið meinta kynferðis-
brot. Í niðurstöðum dómsins segir að af framburði
þeirra sem stúlkan hafði samskipti við eftir það
megi ráða að hún hafi verið mjög miður sín eftir
atburðinn. Þá þótti það styrkja framburð hennar
að pilturinn og félagi hans yfirgáfu íbúðina fljót-
lega eftir að stúlkan fór þaðan.
Í niðurstöðunum segir ennfremur: „Á hitt er að
líta að [stúlkan] bað ákærða, að fyrra bragði, um
að fá að sofa hjá honum í rúminu. Verður að leggja
til grundvallar að hún hafi skömmu áður farið úr
hjónarúmi þar sem [félagi hans] svaf og hraut.
Þrátt fyrir að ákærði sýndi strax áhuga á sam-
förum brást [stúlkan] hvorki við með því að yf-
irgefa rúmið né óska eftir að ákærði gerði það.
[Stúlkan] kveður ákærða hvorki hafa beitt sig
valdi né haft uppi hótanir um það. Þykir fram-
burður ákærða fá nokkurn stuðning í framan-
greindu.“
Taldi dómurinn að við heildstætt mat á fram-
burði stúlkunnar, piltsins og vitna að nokkur vafi
léki á að hegðun piltsins væri saknæm. Var jafn-
framt vísað til þess að verknaður sé ekki saknæm-
ur, nema hann sé unninn af ásetningi eða gáleysi
en fyrir gáleysisbrot skuli aðeins refsað að sér-
stök heimild sé til þess í almennum hegningarlög-
um.
Freyr Ófeigsson dómstjóri og héraðsdómararn-
ir Ásgeir Pétur Ásgeirsson og Ólafur Ólafsson
kváðu upp dóminn. Ragnheiður Harðardóttir sótti
málið af hálfu ríkissaksóknara en Ólafur Rúnar
Ólafsson hdl. var til varnar.
Sýknaður af ákæru um svefnnauðgun
ÓVENJUMARGIR árekstrar urðu í
Reykjavík í gær, en frá kl. 7 til
17.40 urðu 16 árekstrar. Er þetta
nokkuð yfir dagsmeðaltali í borg-
inni sem er 11 árekstrar.
Að sögn varðstjóra var mikil um-
ferð í borginni í gær, en aksturs-
skilyrði góð og því ekki einhlít
skýring á fjölda árekstra. Ekki
urðu þó slys í þessum óhöppum en
eignatjón nokkuð.
16 árekstrar í
borginni