Eimreiðin - 01.04.1937, Side 36

156
ÞÆTTIR AF EINARI H. KVARAN
eimreiðin
móðurinnar. Hér hafði stúdentinn séð stúlkuna sína í fyrsta
sinn og þolað önn fyrir framferði föður hennar og bróður.
Síðar rifjar stúdentinn upp fyrir sér kynnin við guðhrædd-
ustu og um Ieið grimmustu og hræsnisfylstu konuna, sem
hann hafði þekt; sögu, sem Einar átti eftir að segja á eftir-
minnilegan hátt í »Vistaskifti«. Svo lineykslar stúdentinn með
því að vilja ekki ganga til altaris; það væri hræsni, en fólkið
á bágt með að skilja það sjónarmið. Sjálfur. hneykslast stú-
dentinn á forpokaða embættismanninum, sem selt hefur sál
og sannfæringu lyrir sitt feita embætti.
En vandlætingar-ofsi stúdentsins verður jaln-skammlifur
og lif lians i nautnunum er endabrent. Þá sögu segir hann í
»Ódu til lífsins«:
Far vel þú fleygingslif,
þú fossandi vinanna strauraur,
þið bláeygu brosinildu vif,
þú töfrandi titrandi glaumur,
þú nautnanna disljúfi draumur.
Þú gafst mér það alt, sem þú áttir;
þú tókst alt, sem taka þú máttir.
Ég elska þig sifelt, — en sál mín er þreytt, —
og svo ert þú ekki neitt.
Stúdentinn hefur þannig mist alla trú, ekki aðeins þá, sem
lionum var kend til fermingar, lieldur einnig trúna á lífið
sjálft, trúna á mannfólkið og trúna á sjálfan sig. Þegar svo
er komið, er honum sama um alt, og hann ræður það af
að slást i för með hræsnurunum og gerast preslur, til að
halda liftórunni.
Sagan er nokkuð sundurlaus, efnið ber hana að nokkru
leyti ofurliði, að nokkru leyti er því óhöndulega niður skipað.
Galli er það til dæmis, að sagan byrjar á stúlkunni, í stað
stúdentsins; en siðan hverlur hún hljóðalaust úr sögunni,
þrátt fyrir það þótt skilja megi, að hjónabandið við unnust-
ann væri henni siður en svo fýsilegt eftir viðkjmninguna við
stúdentinn. Það er hið þunga vald almenningsálitsins, sem
svo hefur knúð hana til að breyta gegn boði tilfinninga sinna;
en um þetta vitum við ekkert, nema það sem stúdentinn segir
með almennum orðum.
Verðandi kom út vorið 1882 fyrir tilstilli Tryggva Gunnars-