Eimreiðin - 01.04.1937, Síða 39

EIMBEIÐIN
I>ÆTTIR AF EINARI H. KVARAN
159
En nú víkur sögunni til þeirra félaga í Kaupmannahöfn.
Þótt Verðandi yrði skammlíf, vildu þeir sýnilega ekki hætta
að svo búnu og efndu því til nýs hlaðs, er Heimdallur hét;
yar það mánaðarblað og hóf göngu sína um nýjár 1884.
Ritstjóri var hinn merki áhugamaður Björn Bjarnarson (1853
' 1^18), síðar sýslumaður á Sauðafelli í Dölum,1) en auk
þeirra Verðandi-manna skrifuðu bæði eldri menn, eins og
Gisli Brynjólfsson, og yngri stúdentar, svo sem ritstjórinn,
Sigurður Hjörleifsson, Valtýr Guðmundsson o. fl., í blaðið.
Einar átti í blaðinu tvær sögur: »Sveinn káti« og »You are
a humbug, Sir.2)« Hin síðarnefnda sver sig i ætt við »Upp
°g niður« í óþolinmæði þeirri og óbeit, sem höfundur hefur
a stirðnuðum kirkju-kreddum. Hann ræðst á siðinn, að taka
hl bæna, eða öllu lieldur á liræsni þá, sem kreddu þessari
fylgdi að hans dómi. En sagan er lítils virði frá listarinnar
sjónarmiði. Miklu betri er »Sveinn káti«.3 4) Þar lýsir hann
harli, er hann hafði kynst í uppvexti sínum sem niður-
setningi, karli sem þrátt fyrir óblíð lífskjör virðist vera liarð-
anægður með æfi sína, enda síkátur. í þessari sögu birtast i
fyrsta sinn beztu eiginleikar Einars sem sagnaskálds: samúð
hans með smælingjunum og hin létta græskulausa gletni.
hu það sem einkum gerir Svein káta svo geðfelda söguhetju,
er að vísu hvorki fátækt hans né léttlyndi út af fyrir sig,
hefdur hitt, að hann liefur þorað að lifa lífinu í samræmi
v*ð insta eðli sitt þrátt fyrir fátæktina — þveröfugt við það
sem Gunnlaugur stúdent í »Upp og niður« gerir. Og að
hinar hafi kunnað að meta þetta þor mannsins lil að fara
Slnna eigin ferða má eigi aðeins ráða af kvæði hans »Við
aöunning«, heldur einnig af mati hans á skáldinu Paul
ffeyse.1) Æðsta skylda mannsins, að dómi Heyses, er að
vera trúr insta eðli sínu, en »af öllum þeim skáldum, sem
eg hef lesið« — segir Einar — »veit ég engan skrifa elsku-
hgar og yndislegar en Paul Heyse«.
^að varð víst lítið úr próflestri Einars á Hafnarárunum, til
D Sjá Lögréttu 18. dez. 1918.
2) Heimdallur bls. 133—140, 150-154; 103—109.
3) Einar orti og »Eftirmæli eftir Svein káta« í Auslra 30. mai 1885.
4) Heimdallur, bls. 50—52.