Eimreiðin - 01.04.1937, Page 60

180
SJÁLFSTÆÐI ÍSLANDS OG SAMBANDSLÖGIN
EIMREIÐIN
má aðeins viðskiftalegs eðtis, þ. e. verzlunarviðskifta, þá hafa
þessi ákvæði eigi litla liagsmuna-þj'ðingu oft og einatt, en
íslendingar hafa getað og geta notað sér réttinn til meðráða,
með sínum mönnum, eins og 7. gr. heimilar, — og einnig
samkvæmt lienni gert út sendinefndir til samninga við erlend
stjórnarvöld um ýms fyrirliggjandi sérstök viðskiftamál, svo
sem dæmin liafa mörg gerst nú undanfarið, með sendingu
nefnda til Noregs (Norsku samningarnir), Englands (Brezku
samningarnir), Þýzkalands (Þýzku samningarnir), og til Spánar
og Ítalíu o. s. frv. — En þessi atriði (7. gr.) eru nú og ein-
mitt þau, sem menn telja hvað mest aðkallandi að séu gaum-
gæfð alveg sér í lagi, af ráðandi mönnum með þjóðinni, á
þeim grundvelli, að íslendingar tækju öll sín mál í sínar
hendur að þeim tíma liðnum, sem enn er eftir af samnings-
tímabilinu. Þar verði að hrökkva eða stökkva.
8.—11. gr. Þessar greinar tiltaka um ýms fullveldismál,
hvernig með þau skuli fara: Danir annist landhelgisgœzln á
sinn kostnað liér við land, að svo miklu legti sem Island ekki
geri það sjálft. Eins og kunnugt er, liefur íslenzka ríkið að
miklu leyti tekið gæzluna í sínar liendur, enda hefur af ýms-
um verið talið óviðeigandi, að liún væri að nokkru fram-
kvæmd af Dönum eða undir dönskum fána. — Ennfremur
eru hér ákvæði um mgntskipun og peningasláttu landsins,
sem nú er orðin sérstök, og enn um hœstarétt í íslenzkum
málum, sem var í Danmörku, en síðan var stofnsettur hér
á landi, o. s. frv.
12. gr. gerir þá eðlilegu ráðstöfun, að öllum öðrum máluni
þessara tveggja landa, þar sem sameiginlegra liagsmuna yrði
að gæta, sé til lykla ráðið með samningum þeirra á milli<
svo sem ýmsum samgöngumálum og verzlunarmálum (toll-
málum, síma- og póstmálum t. d.).
Þetta er með alveg sama hætti og gerist á milli sjálfstæðra
aðilja, fullvalda ríkja, og hafa ýmsir slíkir samningar vei'ið
gerðir við Danmörku síðan, eins og við önnur ríki, einkum
Norðurlönd.
13. —l'i. gr. fjalla um fjárskifti landanna. Eftir þeim ákvæð-
um er ekki lengur greitt tillag úr ríkissjóði Danmerkur til
íslandsmála, (sem var 60 þúsund kr. á ári samkvæmt þvh