Eimreiðin - 01.04.1937, Page 74

194
ÝMISLEGT UM VERMENSKU Á 19. ÖLD
eimreioin
á vetrarvertíð. —• Lifrarbræðslustöð var fyrst sett á stofn
á ísafirði um 1880, í Neðsta-kaupstaðnum, og eftir það
seldu sjómenn úr öllum verstöðvum við Djúp lifur sína
þangað óbrædda. Úr Bolungarvík var þá sóttur surtarbrandur
út í Breiðhillu og Snjólfsgjá. En það var vont verk og eigi
hættulaust, því kennileiti þessi eru í Traðarhyrnu, sem er
hátt fjall, klettótt mjög og sæbratt utan til við Bolungarvík.
Oftast nær áttu þó þeir, er þar voru heimamenn, eitthvað
til að láta í eldinn, og þótti þeim aðkomumennirnir oft
nokkuð íingralangir í eldiviðai'leitinni. Minsta kosti þótti betra
að hafa sem minst á glámbekk tóma tjörukagga, grútartunnur
og aðra þess háttar lauslega hluti. í þessu sambandi er það
mælt, að eitt sinn hittust í kaupstað tveir gamlir formenn,
er á yngri árum höfðu róið í Bolungarvík, verið samrýmdir
mjög og þá fremur ógætnir kallaðir. Urðu þeir nú báðir
mjög fegnir samfundunum, settust að drykkju og tóku að
rifja upp gamlar minningar frá formensku- og samveruárun-
um. Segir þá annar þeirra: »Ja, manstu, Gummi, þegar við
stálum bátnum úr hjallinum?« — »Hvort ég man?« anzar
hinn, »en þetta var helvizkur garmur, og svo ekki nema
hálfur«. — »Ja, hálfur«, segir sá fyrri, »af hverju var það,
maður guðs og lifandi, nema því, að við vorum búnir að
stela hinum helmingnum áður«.
Eins og fyr greinir varð mjög mikil breyting á þessu uin
1880, því þá koma steinolían og kolin til sögunnar. Þá rísa
og upp húðir með nýrri gerð, sem sumar hverjar eru enn
við líði, breyttar og endurbættar, og nú notaðar sem íbúðar-
hús af borgurum Bolungarvíkur. — Búðir þessar voru með
liliðarveggjum og þaki af torfl, en göflum af timhri, og var
gengið inn í annan þeirra. Þær voru súðþaktar og portbygðar.
Margir bæir umhverfis Djúpið, einkum liinir stærri, svo sein
Vatnsfjarðarstaður, Skálavík, Kálfavík, Reykjarfjörður, Lauga-
ból o. íl., áttu sér húðir fyrir sínar skipshafnir, sem stundum
voru 2—3, en hinir efnaminni urðu að leigja sér búðir af
landeigendum. — Nokkru fyrir aldamótin síðustu, áður en
verzlun kom í Bolungarvík, var lítið um aðstreymi fólks, er
setjast vildi þar að. Meðan svo var, stóðu verbúðirnar auðai'
þann tíma árs, er sjómennirnir voru þar eigi, en er sa