Árbók VFÍ - 01.01.1992, Side 190

188 Árbók VFÍ 1990/91
þjöppumar eru notaðar þegar landað er og þegar ammoníak frá verksmiðjunni er setl á geym-
inn, en þá er kæliþörfin mest. Þær eru þó alltaf tilbúnar og fara sjálfvirkt í gang ef litla þjappan
bilar eða annar ekki kælingunni. Til að fylling geymisins geti gengið fljótt, þarf kælikerfið að
fjarlægja jafnóðum þann varma, sem streymir inn í geyminn í formi heitari vökva, en fyrir er.
Jafnframt þarf að fjarlægja gas, sem fyrir er í geyminum, jafnóðum og vökvi bætist í hann. Til
glöggvunar þarf um 150 kW kæliafköst til að fylla geyminn á 10 klst. ef kæla þarf ammoníakið
um 1°C. Varmainnstreymi frá umhverfinu er um 20 kW við verstu skilyrði.
Ammoníakinu er dælt frá geyminum og hitað í um 15°C áður en það fer inn í vinnslurás
verksmiðjunnar. Ammoníakið er hitað í röravarmaskipti með tvöföldu hitakerfi, þannig að
frostlögur er hitaður með heitu vatni eða gufu og notaður til að hita ammoníakið í röravarma-
skiptinum. Frostlögur er notaður til að tryggja, að ekki l'rjósi í hitaranum. Á vökvalögninni frá
geyminum eru fjarstýrðir lokar. Einn loki er inni í innri geyminuni, á útstreymisstútnum. Hann
er opnaður með lofti og lokast ef rafmagn fer af. Á milli geyma og utan við ytri geyminn eru
rafknúnir fjarstýrðir lokar á lögnunum.
Á löndunarlögninni eru tveir fjarstýrðir lokar. Annar lokinn er á toppi geyntisins og hann
stjórnast af þrýstingi í geyminum. Á bryggjunni er loftdrifinn hraðloki, sem lokast ef rafmagn
fer af, þannig að ekki er hægt að dæla í geyminn ef rafntagn fer af. Ef þrýstingur í geyminum
fer upp í 110 mbar yfirþrýsting lokast lokamir, og ef hitastig vökvans í löndunarlögninni
verður hærra en mínus 26°C loka þeir einnig. Á lögn fyrir ammoníak frá verksmiðjunni er
einnig fjarstýrður loki. Hann lokast einnig ef þrýstingur í geyminum fer upp í 110 mbar
yfirþrýsting.
Þrýstingur í geyminum er ntældur með mismunaþrýstiskynjurum. Á innri geymi eru tveir
skynjarar og er annar þeirra til vara, ef hinn bilar. Á ytri geyminum er einn skynjari. Ef þrýst-
ingur í innri eða ytri geymi fer út fyrir eðlileg mörk eru gefnar viðvaranir.
Hiti vökvans er mældur á 10 stöðum til að fá vitneskju um hvort hann er mismunandi og
hvort hætta sé á að vökvinn velti í geyminum, svokallað „roll over“, en það getur gerst ef
vökvi neðst í geyminum er heitari og eðlisléttari en vökvi ofar í honum. Jafnframt er liiti gass-
ins yfir einangruninni mældur og einnig hitinn í ytri geyminum.
Hæðin í geyminum er mæld með flotmæli, en hann gefur auk þess viðvaranir um hátt og
lágt vökvaborð. Auk þess er sérstakur llotrofi fyrir hátt vökvaborð. Hæðin er einnig mæld með
mismunaþrýstingsskynjara. Hann er annars vegar tengdur gasrýminu yfir vökvanum og hins
vegar við botn geymisins, þannig að mismunaþrýstingurinn svarar til vökvahæðarinnar.
Á geyminum eru öryggislokar, sem sérstaklega eru gerðir fyrir lágan opnunarþrýsting. Lítill
vélrænn stjórnloki stjórnar aðallokanum („pilot operated") og þegar stjórnlokinn skynjar
opnunarþrýstinginn fullopnar hann aðallokann. Stjórnlokarnir eru tveir, þannig að annar er til
vara, ef hinn bilar. Á innri geyminum eru tveir 0100 mm öryggislokar, sem opna við 150 mbar
yfirþrýsting og 6 mbar undirþrýsting. Þeir eru á skiptiloka, þannig að hægt er að taka annan
lokann niður í einu til skoðunar og prófana án þess að trufla rekstur geymisins. Á milli innri og
ytri geymis eru tveir 0100 mm öryggislokar, sem eru til að verja innri geyminn gagnvart of
háum þrýstingi í ytri geyminum, en þeir opna ef þrýstingur í ytri geyminum verður unt 6 mbar
hærri en þrýstingur í innri geyminum. Þeir eru líka á skiptiloka. Á ytri geyminum eru tveir
0150 mm öryggislokar, sem opna við 100 mbar yfirþrýsting og 6 mbar undirþrýsting. Auk
öryggislokanna eru tveir 0300 mm sprengidiskar á innri geyminum, sem opna við 200 mbar.
Þeim er ætlað að opna, í algjörum neyðartilvikum, ef öryggislokamir hafa ekki undan.